«Άνθρωπος χωρίς ανάσα»: Το νέο αστυνομικό-ιστορικό μυθιστόρημα του Φίλιπ Κερ

«Ένα έθνος χωρίς θρησκεία είναι σαν άνθρωπος χωρίς ανάσα». Με αυτά τα λόγια του Γκέμπελς ως προμετωπίδα ξεκινάει ο Άγγλος συγγραφέας Φίλιπ Κερ το καινούριο του αστυνομικό μυθιστόρημα «Άνθρωπος χωρίς ανάσα», που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος.

Μετά την παγκόσμια επιτυχία των έργων του «Η τριλογία του Βερολίνου» και «Η μοιραία γυναίκα», ο ξεχωριστός πεζογράφος της πλοκής και του μυστηρίου, μας πηγαίνει στο Βερολίνο του 1943, όπου ο ήρωας του ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ υπηρετεί στο γερμανικό Γραφείο Εγκλημάτων Πολέμου. Οι υπηρεσιακές συζητήσεις

αφορούν την ύπαρξη ενός ομαδικού τάφου Πολωνών στο δάσος του Κατίν, στην κατεχόμενη από τους γερμανούς περιοχή της Ρωσίας.

Ένας λύκος σκάβοντας το χώμα είχε ανασύρει ανθρώπινα οστά, για τα οποία κανείς δεν ήξερε την εθνικότητα. Οι ψίθυροι λένε πως η απέραντη αυτή περιοχή είναι γεμάτη με νεκρούς πολωνούς στρατιώτες, τους οποίους εκτέλεσαν εν ψυχρώ οι Σοβιετικοί. Για τον γερμανό υπουργό προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς, είναι μια μοναδική ευκαιρία να αποδείξει την ενοχή του Στάλιν , στην απέλπιδα προσπάθειά του να φέρει τη διχόνοια μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων. Ο Μπέρνι Γκούντερ θα πρέπει να βρει όλη την αλήθεια. Και στην πορεία της έρευνας επιβεβαιώνει το ρηθέν ότι ,εκτός από τους ανθρώπους ,στον πόλεμο πέφτει νεκρή και η αλήθεια.

Το βιβλίο των 507 σελίδων με κεφάλαια με μορφή ημερολογίου αποτελεί μια απολαυστική αστυνομική ιστορία μέσα στην πραγματική Ιστορία. Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα με το περιστατικό, όπου κάποιος ρώσος έχει ξεμείνει ζωντανός, αλλά ο πόλεμος έχει άλλους κανόνες…

«Πέμπτη, 29 Απριλίου 1943. Ήταν μεσάνυχτα όταν φτάσαμε στο Κατίν. Το προτιμούσα νύχτα - λιγότερη μπόχα, λιγότερες μύγες. Τα πράγματα επίσης ήταν πιο ήσυχα ή, τουλάχιστον, έτσι θα έπρεπε. Ακούσαμε τον Ντιάκοφ πολύ πριν τον δούμε. Τραγουδούσε ένα δακρύβρεχτο ρωσικό τραγουδάκι. Ο Φον Γκέρσντορφ (ο αντιναζιστής συνταγματάρχης που συμμετείχε στην απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ ) σταμάτησε το αυτοκίνητο στη εξώπορτα του κάστρου, όπου περίμεναν ο συνταγματάρχης Άρενς, οι υπολοχαγοί Φος και Σλάμπρεντορφ, και διάφοροι της στρατονομίας . Όλοι έσκυψαν αμέσως, καθώς άκουσαν έναν πυροβολισμό από το δάσος. Ήταν εύκολο να φανταστεί κανείς τον ήχο εκείνο πολλαπλασιασμένο επί τέσσερις χιλιάδες την άνοιξη .

«Κάθε τόσο το κάνει» είπε ο συνταγματάρχης Άρενς. «Πυροβολεί στον αέρα για να δείξει ότι δεν μπλοφάρει».

Κοίταξα τον καθένα τους και κάγχασα, γιατί ο Ντιάκοφ δεν ήταν ο μόνος που τα είχε κοπανήσει.

«Είναι ένας μεθυσμένος Ιβάν», είπα σαρκαστικά. «Δεν μπορείτε να βρείτε έναν σκοπευτή να καθαρίσει το κάθαρμα;»

«Δεν είναι οποιοσδήποτε Ιβάν», είπε ο Φον Σλάμπρεντορφ. «Είναι ο πούτσερ του στρατάρχη, ο άνθρωπος που κοιμάται δίπλα στο σκύλο στη βεράντα του».

«Έχει δίκιο, Γκούντερ», είπε ο Φον Γκέρσντορφ. «Αν εκτελέσετε τον Ντιάκοφ, θα εκτελέσει μετά εσάς ο Φον Κλούγκε. Είναι πολύ συνδεδεμένος μαζί του».

«Δεν μπορούμε να πυροβολήσουμε ακόμα κι αν θέλουμε» είπε ο Φος. […]

«Δωσ' μου το κλομπ σου», είπα σε έναν στρατονόμο. «Θα ακούσει το Berliner Luft στο θέατρο του δάσους μόλις τη φάει στο κεφάλι».

Μου έδωσε το κλομπ και…».

Ο συγγραφέας στο τέλος του βιβλίου σημειώνει ότι μέχρι το 1991 η Σοβιετική Ένωση συνέχισε να αρνείται την ευθύνη των μαζικών εκτελέσεων και μόνο μετά την κατάρρευση του καθεστώτος η Ρώσικη Ομοσπονδία αναγνώρισε την προσωπική ενοχή του Στάλιν για τους 14.500 δολοφονημένους αιχμαλώτους- στρατιώτες, αξιωματικούς, πολιτικούς κρατούμενους και διανοούμενους. Όμως, το (εναπομείναν) Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσίας, παρά τις συντριπτικές αποδείξεις, αμφισβητεί ακόμη την ευθύνη της Μόσχας.

Ο Φίλιπ Κερ γεννήθηκε στο Εδιμβούργο το 1956. Σπούδασε νομικά και συνεργάστηκε ως αρθρογράφος στις σελίδες των Sunday Times Evening, της Standard και του New Statesman. Ως συγγραφέας έγινε παγκόσμια γνωστός χάρη στη σειρά των βιβλίων του με ήρωα τον ντετέκτιβ Μπέρνι Γκούντερ. Η σειρά θεωρείται από τις σημαντικότερες στο χώρο της σύγχρονης νουάρ αστυνομικής λογοτεχνίας και κυκλοφορεί σε 17 γλώσσες. Οι ιστορίες του Μπέρνι Γκούντερ διαδραματίζονται ,ως επί το πλείστον ,στη Γερμανία των χρόνων της ναζιστικής κυριαρχίας, επιβεβαιώνοντας πως το πιο τραγικό αστυνομικό μυθιστόρημα το γράφει ο απάνθρωπος άνθρωπος της Ιστορίας. Αυτός, που εν ονόματι μιας «αλάνθαστης» ιδεολογίας, κόβει την ανάσα στους άλλους…