Εξάντας: Φιλανθρωπία, Διπλωματία και Business

Δείτε την Πέμπτη 26 Απριλίου στις 22.00 στον Εξάντα, με τον Γιώργο Αυγερόπουλο:

Είναι η πολλοστή φορά που ένας τρομερός λιμός σκορπά το θάνατο στην Αφρική. Εδώ και δεκαετίες οι οθόνες μας γεμίζουν από εικόνες σκελετωμένων Αφρικανών, και πάντα ο λεγόμενος ανεπτυγμένος κόσμος τους στέλνει βοήθεια. Τι, όμως, δε γίνεται σωστά και η Μαύρη Ήπειρος εξακολουθεί να πεινάει; Γυρισμένο στην Κένυα και τις Η.Π.Α., τις δύο άκρες του ανθρωπιστικού νήματος, το «Φιλανθρωπία, Διπλωματία και Business» διερευνά τις όχι και τόσο αλτρουιστικές πτυχές ενός συστήματος, που εγκλωβίζει τα φτωχά κράτη της Αφρικής

Τον Ιούλιο του 2011, το Κέρας της Αφρικής πλήττεται από λιμό. Πάνω από 13 εκατομμύρια άνθρωποι απειλούνται από την πείνα. Η Σομαλία, η Κένυα και η Αιθιοπία βρίσκονται στο επίκεντρο μιας τρομερής ανθρωπιστικής κρίσης και τα Ηνωμένα Έθνη κάνουν έκκληση στη διεθνή κοινότητα για άμεση επισιτιστική βοήθεια.

Η Τουρκάνα είναι μια άνυδρη και απομονωμένη περιοχή στη βορειοδυτική Κένυα, που βρέθηκε στο επίκεντρο κατά τη διάρκεια του πρόσφατου λιμού. Εδώ ζει μια από τις πιο παραδοσιακές φυλές της χώρας, που έχει πάρει το όνομά της από τον τόπο που τη φιλοξενεί. Οι Τουρκάνα είναι νομάδες κτηνοτρόφοι. Επί αιώνες είχαν μάθει να επιβιώνουν σε αυτή τη σκληρή γη, εξαρτώμενοι από τις περιόδους των βροχών. Όμως η εντεινόμενη ξηρασία των τελευταίων χρόνων απειλεί πλέον την ίδια τους την ύπαρξη. Περίπου 100.000 χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του λιμού στη Σομαλία, την Κένυα και την Αιθιοπία. 29.000 ήταν παιδιά κάτω των 5 ετών. Κι όμως, αυτή η ξηρασία είχε προβλεφθεί και θα είχαν σωθεί ζωές αν το σύστημα λειτουργούσε διαφορετικά. Μετά το βιβλικό λιμό που έπληξε την Αιθιοπία το '84-'85 με ένα εκατομμύριο θύματα, η αμερικάνικη κυβέρνηση δημιούργησε ένα σύστημα πρόγνωσης για επικίνδυνες ξηρασίες, προκειμένου να μην επαναληφθούν ποτέ πια τέτοιες τραγωδίες στο μέλλον. Το σύστημα αυτό ήδη από το 2010 είχε προειδοποιήσει για το τι επρόκειτο να συμβεί.

Δεν είναι η πρώτη φορά που η φυλή των Τουρκάνα έρχεται σε επαφή με τους λευκούς των Μ.Κ.Ο και των διεθνών οργανισμών. Η χρόνια πείνα μαστίζει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους. Λαμβάνουν βοήθεια τα τελευταία 15 χρόνια. Ανήκουν στους σχεδόν ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στην καθημερινή τους τροφή. Για να αντιμετωπίσει την πείνα, η διεθνής κοινότητα έχει επιλέξει ως λύση τη διανομή φαγητού σε όσους το έχουν ανάγκη. Ωστόσο, από τη γέννησή της το 1954 έως σήμερα, η επισιτιστική βοήθεια δεν ήταν ποτέ ζήτημα απλώς ανθρωπισμού. Ήταν θέμα οικονομικών και πολιτικών συσχετισμών, με βασικό πρωταγωνιστή τις Η.Π.Α.

Ο Πρόεδρος Αϊζενχάουερ ήταν αυτός που το 1954 θέσπισε πρώτη φορά την παροχή επισιτιστικής βοήθειας, με τον περίφημο νόμο 480. Ήταν ένας πρόσφορος τρόπος να διατεθούν τα αγροτικά πλεονάσματα της χώρας, αποτελώντας ταυτόχρονα εργαλείο οικονομικής και εξωτερικής πολιτικής. Το 1961 ο πρόεδρος Κένεντι αναγνώρισε τον νόμο 480