Στουρνάρας: Πιθανές δύο συνεχόμενες μειώσεις επιτοκίων Ιούνιο και Ιούλιο

Tην πεποίθηση ότι η πρώτη μείωση των επιτοκίων θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο εκφράζει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννης Στουρνάρας.

Σε συνέντευξή του στο Liberal.gr και στον δημοσιογράφο Γιώργο
Φιντικάκη, ο κ. Στουρνάρας θεωρεί πιθανή μια δεύτερη

Aναλυτικά η συνέντευξη του κ. Στουρνάρα:

Την Τετάρτη η FED τήρησε στάση αναμονής ως προς τα επιτόκια και τα άφησε αμετάβλητα, επικαλούμενη την έλλειψη προόδου στο μέτωπο του πληθωρισμού. Τι να περιμένουμε να δούμε από την ΕΚΤ;

Τατελευταία χρόνια, οι αιτίες του πληθωρισμούείναι εντελώς διαφορετικές ανάμεσαστις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη.

Ηανάπτυξη των ΗΠΑ διατηρείται ψηλάκαταρχήν λόγω του πολύ μεγάλουδημοσιονομικού πακέτου, το οποίο δενέχει η Ευρώπη, και κατά δεύτερον επειδήείναι ένας καθαρός εξαγωγέας ενέργειας,όταν η ΕΕ είναι εισαγωγέας και κυρίωςπιέσθηκε πολύ στην ενεργειακή κρίση,ειδικά σε ότι αφορά το φυσικό αέριο. 

Στηνπερίπτωση της Ευρωζώνης, συνεχίζουμενα έχουμε μια πολύ πιο αδύναμη οικονομία,αναπτυσσόμαστε μετά βίας με ρυθμό λίγοπάνω από το 0% και μπορεί τα στοιχεία πουδημοσίευσε τη Τρίτη η Eurostat να ήταν πιοαισιόδοξα, αλλά συνεχίζουμε να διαφέρουμεπολύ από την Αμερική. 

Επομένως,στην Ευρωζώνη θα προχωρήσουμε σε μείωσηεπιτοκίων τον Ιούνιο και αναλόγως τωνστοιχείων που θα προκύψουν για τηνπορεία του πληθωρισμού, είναι πιθανόνα δούμε ακόμη μια μείωση τον Ιούλιο.Μετά το καλοκαίρι, βλέπουμε πάλι.

Όμως,είναι γεγονός ότι τα προχθεσινά στοιχείατης Eurostat καθιστούν πλέον πιθανότερεςτρεις μειώσεις αντί για τέσσερις, μέσαστο 2024. Αναφέρομαι κυρίως στα στοιχείαπου αφορούν στην οικονομική ανάπτυξητης Ευρωζώνης.

Πρόσφατα,ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης ΓιόακιμΝάγκελ είπε ότι ακόμη και αν δούμεμειώσεις επιτοκίων τον Ιούνιο, να μηνπεριμένουμε για τη συνέχεια ένα μπαράζεπιθετικών μειώσεων, γιατί δεν έχουμετελειώσει με τον πληθωρισμό…

Κανείςδεν μίλησε για μπαράζ επιθετικώνμειώσεων. Άπαξ όμως και ξεκινήσουμε τιςμειώσεις των επιτοκίων και ο πληθωρισμόςσυνεχίσει να εξελίσσεται σύμφωνα μετις τελευταίες μας προβλέψεις, δενπρέπει να τις σταματήσουμε μέχρι ναφτάσουμε στο επιτόκιο ισορροπίας.

Πιστεύωότι θα δούμε το κόστος χρήματος να πέφτεισημαντικά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότιθα φτάσει εκεί που ήταν πριν την έναρξητου πολέμου στην Ουκρανία.

Παλαιότεραείχατε εκτιμήσει ότι μπορεί να δούμεσυνολικά και τέσσερις μειώσεις επιτοκίωνφέτος. Το πιστεύετε ακόμη;

Μετάτις προχθεσινές ανακοινώσεις τηςEurostat, αναλύσαμε στην Τράπεζα της Ελλάδοςτα στοιχεία για την οικονομική ανάπτυξηκαι τον πληθωρισμό της Ευρωζώνης. Μεβάση τα στοιχεία αυτά θεωρούμε πλέονως πιο πιθανό σενάριο τις τρεις μειώσειςεπιτοκίων μέσα στο 2024 

Ταστοιχεία που ανακοίνωσε προχθές ηEurostat για τον πληθωρισμό τον Απρίλιο, οοποίος παρέμεινε σταθερός στο 2,4% όπωςκαι το Μάρτιο, είναι συνεπή με τιςπροβλέψεις που είχαμε κάνει ως ΕΚΤ τονΜάρτιο.

Ηοικονομική ανάπτυξη, ωστόσο, εξελίσσεταιθετικότερα. Τα στοιχεία του πρώτουτρίμηνου για την ανάπτυξη αποτέλεσανθετική έκπληξη. Εάν αυτός ο ρυθμόςοικονομικής ανάπτυξης συνεχιστεί, τότεείναι πιθανόν η αύξηση των τιμώνκαταναλωτή να είναι οριακά μεγαλύτερηαπό τις προβλέψεις μας του Μαρτίου,χωρίς όμως να διακυβεύεται ο στόχος του2% στα μέσα του 2025. 

Hσυζήτηση για την περίφημη σύγκλιση τηςελληνικής οικονομίας με την Ευρωζώνηκρατάει πάρα πολλά χρόνια. Τα μοντέλατης Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότιδεν είναι το ύψος των κοινοτικών πόρωνπου θα κάνει τη διαφορά, αλλά το πουαυτοί καταλήγουν. Τι είδους μεταρρυθμίσειςκάνουμε, αν τα χρήματα αυτά πηγαίνουνσε υψηλής προστιθέμενης αξίας επενδύσεις.Βλέπετε να γίνονται τέτοιες επενδύσεις;

Ναι,βλέπω σταδιακά τέτοιες επενδύσεις.Εξάλλου τα τελευταία χρόνια καταγράφεταιπραγματική σύγκλιση με την Ευρωζώνη.Το 2021 η Ελλάδα αναπτύχθηκε με ρυθμό 8,4%έναντι 5,9% της Ευρωζώνης. Το 2022, η χώραμας αναπτύχθηκε με 5,6% έναντι 3,4% τηςΕυρωζώνης. Το 2023 η ανάπτυξη αυξήθηκε 2%στην Ελλάδα, έναντι 0,4 % στην Ευρωζώνη.Το 2024 προβλέπουμε αύξηση 2,3 % στην Ελλάδα,έναντι 0,6% στην Ευρωζώνη και το ίδιοπροβλέπουμε και για τα επόμενα χρόνια.

Συγκλίνουμεδηλαδή σε πραγματικούς όρους. Αρκεί γιατα επόμενα 20 χρόνια να «κρατήσουμε» έναμέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1,5% υψηλότεροαπό τον αντίστοιχο της Ευρωζώνης. Εφόσοναυτό συνεχιστεί στην επόμενη 20ετία,τότε θα έχουμε ξεπεράσει οριακά το 90%του μέσου όρου του κατά κεφαλήν ΑΕΠ τηςΕυρωζώνης. 

Τέτοιεςεκτιμήσεις ωστόσο δεν στηρίζονται στηνπροϋπόθεση να αρχίσουν να αυξάνονταισημαντικά οι παραγωγικές επενδύσειςστην Ελλάδα; 

Πράγματι,αλλά όσο και αν δεν γίνεται ευρέωςαισθητό, η αλήθεια είναι ότι οι ιδιωτικέςεπενδύσεις αυξάνονται και αφορούν πλέονκαι παραγωγικούς τομείς, όπως ηαντικατάσταση παλαιού μηχανολογικούεξοπλισμού στη βιομηχανία και η αγοράνέου. 

Άλλωστε,μην ξεχνάτε ότι έχουμε τομείς, όπως τατρόφιμα και τα φάρμακα, όπου παράγουμεκαι εξάγουμε ακόμη και σε δυτικές χώρες.Δεν είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα δενπαράγει και δεν εξάγει προϊόντατεχνολογίας. Απλώς ακόμη δεν έχουμεπετύχει το κρίσιμο μέγεθος ώστε οιπαραγωγικές επενδύσεις να δίνουν τοντόνο στην οικονομία.

Είστεαισιόδοξος ότι θα το δούμε κάποια μέρα; 

Ναι,είμαι. Αυτό που πρέπει να γίνει είναινα συνεχιστεί όσο πιο δυναμικά η αύξησητων εξαγωγών μας, ώστε να υποκαταστήσουμεεπιτέλους μέρος από τις εισαγωγές. Δεναρκεί μόνο να αυξάνουμε τις εξαγωγέςπροϊόντων και υπηρεσιών, πρέπει επιτέλουςνα αρχίσουμε και να μειώνουμε τιςεισαγωγές. Είναι πολύ σημαντικό αυτό.

Τοέλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσώνσυναλλαγών έκλεισε πέρυσι στο 6,4% τουΑΕΠ, χρειάζεται αρκετή δουλειά εδώ. Δενείναι λογικό, για παράδειγμα, νασυνεχίζουμε να εισάγουμε αγροτικάπροϊόντα σε τόσο μεγάλες ποσότητες,πρέπει να δούμε για παράδειγμα πως θααναπτύξουμε μαζικά θερμοκήπια στηνΕλλάδα.

Στημεγάλη εικόνα, αυτή που αφορά τοαναπτυξιακό πρότυπο της χώρας, πολύσωστά ισχυρίζονται αρκετοί ότι συνεχίζουμενα στηριζόμαστε κατά περίπου 70% στηνιδιωτική κατανάλωση, όταν η υπόλοιπηΕυρωζώνη κινείται στο 50%-52%. Δεν έχειαλλάξει και πολύ το ποσοστό αυτό σεσχέση με την περίοδο πριν από τη μεγάληδεκαετή κρίση.

Σαφώςχρειαζόμαστε μετατόπιση πόρων από τηνκατανάλωση προς την ιδιωτική και τηδημόσια αποταμίευση. Δεν θα δούμε τημεγάλη αύξηση των επενδύσεων πουεπιδιώκουμε, εφόσον δεν καταφέρουμεμια μεγάλη αύξηση των αποταμιεύσεων ωςποσοστό του ΑΕΠ.

Εάνδεν συμβεί αυτό, δηλαδή η μετατόπισηπόρων από την κατανάλωση προς τηναποταμίευση, τότε το έλλειμμα τουισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θασυνεχίσει να αποτελεί εμπόδιο για τηνεπίτευξη υψηλού ποσοστού επενδύσεωνστην Ελλάδα.

Ηεξάρτηση από τη μονοκαλλιέργεια τουτουρισμού σας ανησυχεί; 

Αυτόςείναι ένας μύθος, δεν υπάρχει μονοκαλλιέργειατου τουρισμού στην Ελλάδα. Ασφαλώς καιο τουρισμός, όπως και η ναυτιλία κατέχουνσημαντικό τμήμα στις εξαγωγές υπηρεσιών,αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Εξάγουμε καιπροϊόντα μεταποίησης, όπως φάρμακα καικατεργασμένα τρόφιμα, τα οποία ανήκουντουλάχιστον στην κατηγορία της μέσηςτεχνολογίας. Έχουμε επίσης κάνει πολύσημαντική πρόοδο στις ΑΠΕ που υποκαθιστούνορυκτά καύσιμα.

Αυτόπου απλώς χρειάζεται η Ελλάδα είναι ναεπιταχυνθεί σημαντικά η αλλαγή τουαναπτυξιακού προτύπου, να ανοίξουμεπιο γοργό βηματισμό ως προς τη σταδιακήμετατόπιση που παρατηρείται από το 2010και μετά, προς διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθάκαι υπηρεσίες. 

Αρκούνολ’ αυτά σε ένα κόσμο όπου οι πάντες«τρέχουν», αναπτύσσονται και προσελκύουνεπενδύσεις; 

Ανσυνεχίσουμε με αυτούς τους ρυθμούς,δηλαδή καταφέρουμε να διατηρήσουμε ένασταθερά υψηλότερο κατά 1,5% ρυθμό από τονμέσο όρο της Ευρωζώνης, τότε αναπόδρασταστα μέσα της δεκαετίας του 2040 θα έχουμεσυγκλίνει. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι ηδιατήρηση της πολιτικής, δημοσιονομικήςκαι χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Σεπρόσφατο πάντως άρθρο τους οι FT, ναι μεναναδεικνύουν τις ισχυρές επιδόσεις,ωστόσο, επισημαίνουν ότι απέχουμε πολύαπό το 90% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης στο οποίοβρισκόμασταν το 2009. Ποια η γνώμη σας;

Αυτήη σύγκριση δεν είναι σωστή. Διότι ναιμεν το 2009 ήμασταν στο 90% του μέσου όρουτου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ευρωζώνης, αλλάας μην ξεχνάμε ότι είχαμε ακόμη τατεράστια δίδυμα ελλείμματα (δηλαδή τουπροϋπολογισμού και του ισοζυγίουτρεχουσών συναλλαγών), της τάξης του15% του ΑΕΠ.

Στηνπράξη, η μεγάλη ανάπτυξη εκείνης τηςεποχής δεν ήταν παρά μια «φούσκα» πουέσκασε. Και η πολύ μεγάλη μείωση του ΑΕΠπου υπέστη η Ελλάδα ήταν το τίμημα τηςπροσαρμογής. Η επιστήμη δεν έχει βρειάλλο τρόπο για να διορθώνουν οι οικονομίεςτα λάθη τους. Αρκετοί βέβαια μας είχαντότε προτείνει ως λύση την έξοδο από τοευρώ, κάτι που όμως θα αποτελούσε μιαεθνική καταστροφή. Η Τράπεζα της Ελλάδοςήταν ο βασικός τότε παράγοντας, το 2015,που την απέτρεψε.

Τιθα συμβεί όμως όταν θα τελειώσουν οικαλές εποχές και το Ταμείο Ανάκαμψης,όταν η δυναμική του ελληνικού «ελατηρίου»θα έχει εξαντληθεί;

Αυτήτη στιγμή η Ελλάδα έχει ορισμένες πολύθετικές προϋποθέσεις. Πρώτον, το χρέοςμας είναι ρυθμισμένο για πολλά ακόμηχρόνια. Δεύτερον, διαθέτουμε πολλά ακόμηκεφάλαια από το ΕΣΠΑ και το ΤαμείοΑνάκαμψης. Τρίτον, η χώρα διάγει περίοδοπολιτικής, δημοσιονομικής καιχρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Έχουμεμε άλλα λόγια ως Ελλάδα ένα σημαντικόπαράθυρο ευκαιρίας, το οποίο δεν πρέπειεπουδενί να χαθεί. Διαθέτουμε τιςδυνατότητες, με τις κατάλληλεςμεταρρυθμίσεις να αυξήσουμε τηνπαραγωγικότητα και το ρυθμό αύξησηςτου ΑΕΠ, ώστε να συνεχίσουμε τη σύγκλιση,ακόμη και όταν θα έχει τελειώσει τοΤαμείο Ανάκαμψης.

Επαφίεταιαποκλειστικά σε εμάς να συνεχίσουμετις μεταρρυθμίσεις, ούτως ώστε ναβελτιωθεί η διαρθρωτική ανταγωνιστικότητατης οικονομίας μας, δηλαδή να μειώσουμεεπιτέλους τις καθυστερήσεις στην απονομήΔικαιοσύνης, να αντιμετωπίσουμε ταπροβλήματα στην αγορά εργασίας ώστε οιεπιχειρήσεις να βρίσκουν εργαζόμενουςμε τις κατάλληλες δεξιότητες και φυσικάνα αρχίσει η Παιδεία μας να παράγειεργαζόμενους, τους οποίους  να απορροφάη αγορά. Ταυτόχρονα με αυτά, πρέπει ναπετυχαίνουμε κάθε χρόνο πρωτογενήπλεονάσματα τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ. Αυτήείναι η απλή συνταγή.

Αυτότο παράθυρο ευκαιρίας μπορεί, υπόπροϋποθέσεις, να χαθεί;

Δεντο θεωρώ πιθανό, έχουμε πάρει τα μαθήματάμας από τα λάθη που κάναμε στο παρελθόν.Πιστεύω ότι υπάρχει ωριμότητα στονελληνικό λαό, δείχνει με τις επιλογέςτου ότι θέλει να διατηρήσει την πολιτικήκαι οικονομική σταθερότητα, καθώς καιτην ανάπτυξη, ούτως ώστε να αυξηθεί ηευημερία του. Δεν νομίζω ότι θέλουμε ναξαναμπούμε σε περιπέτειες.

Σαςανησυχεί η απόκλιση που υπάρχει μεταξύτων εκταμιεύσεων και του συνολικούπροϋπολογισμού των εγκεκριμένωνεπενδυτικών έργων στο Ταμείο Ανάκαμψης,την οποία έθιγε και η ετήσια έκθεση τηςΤτΕ;

ΗΕλλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες μετις καλύτερες επιδόσεις του ΤαμείοΑνάκαμψης και μπορεί να αντιμετωπίζουμεπροβλήματα, αλλά το ίδιο συμβαίνει καιμε τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Στηδική μας περίπτωση, τα προβλήματα είναιτα γνωστά, αυτά που αφορούν τη χαμηλήαποτελεσματικότητα τομέων του Δημοσίου,αλλά και των επιχειρήσεων. Ασφαλώς καιπρέπει να αντιμετωπιστούν ώστε οι πόροινα εκταμιευτούν εντός των χρονικώνπλαισίων. Αναφέρομαι κυρίως στιςεπιχορηγήσεις, καθώς για τα δάνεια οιχρονικοί περιορισμοί είναι πιο χαλαροί. 

Τελικάκε Διοικητά, τι είναι αυτό που σαςανησυχεί περισσότερο αυτή τη στιγμή;

Οιγεωπολιτικές εξελίξεις στη γειτονιάμας, οι οποίες δημιουργούν πολύ μεγάληαβεβαιότητα, και η δημοσιονομικήκατάσταση στις ΗΠΑ.

Καταρχήν,αυτός ο διπλός πόλεμος που μαίνεται στηΜ. Ανατολή και στην Ουκρανία είναι ένατόξο στη μέση του οποίου βρίσκεται ηΕλλάδα. Δύο ασύμμετρες απειλές για τιςοποίες δεν διαφαίνεται κάποιος οδικόςχάρτης αποκλιμάκωσης της κρίσης.

Αναφέρομαιόμως και στα ευρύτερα γεωπολιτικάθέματα, όπως ο μεγάλος εμπορικός «πόλεμος»μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, που επηρεάζει τηνπαγκόσμια οικονομία και δημιουργείτάσεις στασιμοπληθωρισμού. 

Με ανησυχεί ιδιαίτερα η τρέχουσα δημοσιονομική κατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, κυρίως λόγω του κυρίαρχου ρόλου του δολαρίου στην παγκόσμια οικονομία. Ο πρώην Πρόεδρος της Γαλλίας, Ζισκάρ Ντ' Εστέν, είχε μιλήσει για το «υπερβολικό προνόμιο του δολαρίου» στην παγκόσμια οικονομία. Αυτό όμως το προνόμιο πρέπει να συνοδεύεται και από υποχρεώσεις. Η κυριότερη είναι η βιωσιμότητα του αμερικανικού δημοσίου χρέους. Εάν αυτή διαταραχθεί, τότε θα δούμε προβλήματα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε όλο το πλανήτη. 

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr