Politico: Πώς το κλίμα πόλωσης στη Σλοβακία οδήγησε στην απόπειρα δολοφονίας κατά του πρωθυπουργού Φίτσο

Τα αίτια που οδήγησαν στην απόπειρα δολοφονίας του Ρόμπερτ Φίτσο, του αριστερού εθνολαϊκιστή πρωθυπουργού της Σλοβακίας, επιχειρεί να αναδείξει σε ανάλυσή του το Politico.

Tο θερμόμετρο της πόλωσης στη Σλοβακία ήταν ήδη στο κόκκινο από τη δολοφονία του 2018 του ερευνητή δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της αρραβωνιαστικιάς, αλλά εκτοξεύτηκε στα ύψη με την απόπειρα δολοφονίας του πρωθυπουργού με την πρόεδρο της χώρας, Ζουζάνα Τσαπουτόβα, να απευθύνει έκκληση

να σταματήσει «η ρητορική μίσους».

«Τα συναισθήματα είναι φυσικά πολύ έντονα, αλλά θα ήταν πολύ κακό να ρίξουμε κι άλλο λάδι στη φωτιά μιας ήδη επικίνδυνης κατάστασης», συμφώνησε ο υπουργός Εσωτερικών της Σλοβακίας, μήνυμα, ωστόσο, που φαίνεται ότι δεν έφθασε στα αυτιά κάποιων βουλευτών του κυβερνητικού συνασπισμού με τον φιλορώσο Λούμπος Μπλάχα του κόμματος του Φίτσο να φωνάζει μέσα στη Βουλή προς την αντιπολίτευση ότι «ο πρωθυπουργός παλεύει σήμερα για τη ζωή του λόγω του μίσους σας», και τον αντιπρόεδρο της Βουλής και επικεφαλής του ακροδεξιού Σλοβακικού Εθνικού Κόμματος, Αντρέι Ντάνκο να απευθύνεται επίσης προς την αντιπολίτευση: «Είστε ικανοποιημένοι;».

Ημετάβαση από τον κομμουνισμό στονκαπιταλισμό

Πώςέφθασε όμως η τόσο διχασμένη μεταξύ τηςανεκτικότητας και της δυσανεξίας, μεταξύφιλελεύθερων, συντηρητικών, δημοκρατώνκαι κακοποιών Σλοβακίαστο σημείο να λύνονται με όπλα οιπολιτικές διαφορές;

Οκοινωνικός διχασμός έριχνε πάντα βαριάτη σκιά του στην πολιτική σκηνή τηςΣλοβακίας. Μετά την κατάρρευση τουανατολικού μπλοκ η πρώην κομμουνιστικήχώρα βρέθηκε ξαφνικά βυθισμένη σε μιαανελέητη εκδοχή του καπιταλισμού, προτούπάρει διαζύγιο από τους Τσέχους –σταθερούς εθνικούς εταίρους της επίτρία τέταρτα του αιώνα στην πρώηνΤσεχοσλοβακία. Ο αντίκτυπος αυτών τωναιφνίδιων μετασχηματισμών ήταν τέτοιοςπου έστρεψε τους αστούς κατά των κατοίκωντης υπαίθρου, τους νέους κατά τωνγηραιότερων, τους Σλοβάκους πατριώτεςκατά των Τσεχοσλοβάκων διεθνιστών σεμια φάση που όλοι τους αναζητούσαν ναβρουν τα πατήματά τους σε άγνωστο έδαφος.

Τοσοκ του Φίτσο από την επανάσταση του1989 και η ίδρυση του Smer

Για τον Ρόμπερτ Φίτσο, που ήταν μόλις 25 ετών όταν απώλεσαν την εξουσία οι κομμουνιστές, η επανάσταση του 1989 πρέπει να ήταν ένα σοκ. Ο ίδιος είχε μόλις ολοκληρώσει τις νομικές σπουδές κι εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα όταν κατέρρευσε το Σύμφωνο της Βαρσοβίας συμπαρασύροντας στην πτώση του και την κοινωνική τάξη, εντός της οποίας είχε προετοιμαστεί να κάνει καριέρα ο νυν πρωθυπουργός της Σλοβακίας.

Νεαρός καιταλαντούχος ο Φίτσο εντάχθηκε στοδιάδοχο κόμμα των Κομμουνιστών καιεξελέγη βουλευτής το 1992. Και μολονότιτο μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του1990 το πέρασε στο Στρασβούργο εργαζόμενοςστο ΕΔΑΔ, διατήρησε μια ισχυρή θέση στηνεγχώρια πολιτική σκηνή, ώστε να ιδρύσειτο 1999 το σοσιαλιστικό κόμμα του «τρίτουδρόμου» Smer («Κατεύθυνση»),που έμελλε να κυριαρχήσει στη σλοβακικήπολιτική για τα επόμενα 25 χρόνια.

Ηάνοδος του Φίτσο στην εξουσία με δεκανίκιαολιγαρχών και εθνικιστών

Ο Φίτσουιοθέτησε ένα στιλ πολιτικής πουαποξένωσε μεγάλη μερίδα της χώρας,σύμφωνα με την ανάλυση του Politico.Το κόμμα του ξεφύτρωσεαπό τα ερείπια του Κινήματος για μιαΔημοκρατική Σλοβακία (HZDS),που είχε κυριαρχήσει μεεπικεφαλής τον «τραμπούκο» πρωθυπουργόΒλαντίμιρ Μέτσιαρ στην πολιτική σκηνήτης χώρας τη δεκαετία του 1990.

Οι ολιγάρχες που χρηματοδότησαν και κατεύθυναν το HZDS, αναζητούσαν ένα άλλο πολιτικό σχέδιο από τη στιγμή που ο Μέτσιαρ άρχισε να γίνεται τοξικός για τη Δύση και βρήκαν τον ακηλίδωτο Φίτσο. Παρά την επιθετική διαφημιστική προεκλογική εκστρατεία του με την αφίσα μιας οικογένειας γυμνής να κάθεται σε ένα παγκάκι και τη λεζάντα: «Στην ΕΕ – Αλλά όχι με γυμνά οπίσθια» το Smer περιορίστηκε σε ένα ποσοστό 13,5% στις εκλογές του 2002. Αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα ο Φίτσο επικράτησε με ποσοστό 29% και σχημάτισε κυβέρνηση με τα αυταρχικά απομεινάρια του HZDS και τους εθνικιστές του SNS. Αλλά πριν ακόμη ξεκινήσει την πρώτη πρωθυπουργική του θητεία είχε ήδη αυτοπροσδιοριστεί ως νοσταλγός του σοσιαλισμού και κυνικός ρεαλιστής στο κυνήγι της εξουσίας, το ακριβώς αντίθετο δηλαδή εκείνου που αποζητούσαν το νεότερο, αντικομμουνιστικό, φιλοδυτικό τμήμα του εκλογικού κόμματος της Σλοβακίας.

Η Σλοβακία στοχείλος του εμφυλίου πολέμου

ΟΦίτσο διένυε την τρίτη πρωθυπουργικήτου θητεία το 2019, όταν δολοφονήθηκε οδημοσιογράφος Κούτσιακ που έκανεαποκαλύψεις για τη διαφθορά στην πολιτικήσκηνή της Σλοβακίας.

Ο φόνος του Κούτσιακ και της μέλλουσας γυναίκας του φαίνεται ότι αποπροσανατόλισαν τον Φίτσο, που οργάνωσε μια συνέντευξη Τύπου με δεσμίδες χαρτονομισμάτων σε ένα τραπέζι υποσχόμενος να δώσει ένα εκατομμύριο ευρώ για πληροφορίες που θα οδηγούσαν στη σύλληψη του εκτελεστή, ενώ κατηγόρησε την αντιπολίτευση ότι επιχείρησε να εκμεταλλευτεί πολιτικά τις δολοφονίες.

Δύοεβδομάδες αργότερα ο Φίτσο παραιτήθηκεκαι το κόμμα του γνώρισε την ήττα στιςεκλογές του 2020.

Οιέρευνες σε βάρος του Φίτσο και τωνεμπίστων του κι η επιστροφή του στηνεξουσία

Εκτόςεξουσίας πλέον ο Φίτσο κι οι πολιτικοίτου σύμμαχοι – από υπουργούς καιβουλευτές, μέχρι δικαστές και αξιωματικούςτης αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιώντης Σλοβακίας – βρέθηκαν στο σταυρόνημαέρευνας για διαφθορά, κατάχρηση εξουσίαςκαι δολιοφθορά. Μάλιστα ο Φίτσο συνελήφθητον Απρίλιο του 2022 κατηγορούμενος γιααδικήματα οργανωμένου εγκλήματος,κατηγορίες, ωστόσο, που έχουν στο μεταξύαποσυρθεί.

Μετά την νίκη του στις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου ο φιλορώσος Φίτσο κι οι έμπιστοί του επέστρεψαν στην εξουσία και βάλθηκαν να ξηλώσουν την ηγεσία της ειδικής μονάδας της αστυνομίας που τους είχε κατηγορήσει για εγκλήματα κα να διαλύσουν την υπηρεσία δίωξης οικονομικούς εγκλήματος, απέρριψαν τα ανεξάρτητα ΜΜΕ, ξανάγραψαν τον ποινικό κώδικα για να ελαφρύνουν τις ποινές για διαφθορά κι απείλησαν να χαρακτηρίσουν βάσει ενός ρωσικής έμπνευσης νόμου «ξένους πράκτορες» τις ΜΚΟ με χρηματοδότηση από το εξωτερικό.

Την ώρα που ο Φίτσο χαροπάλευε στο χειρουργικό τραπέζι, σλοβακικά ΜΜΕ δημοσίευσαν βίντεο με τον δράστη, έναν 71χρονο συγγραφέα, να δηλώνει: «δεν συμφωνώ με την πολιτική αυτής της κυβέρνησης» επικαλούμενος την καταστολή εις βάρος των μέσων ενημέρωσης και της δικαιοσύνης.

Στη συνέντευξη Τύπου μετά την δολοφονική απόπειρα κατά του Φίτσο ο υπουργός Εσωτερικών της Σλοβακίας απηύθυνε έκκληση να μπει ένα φρένο στη ρητορική της βίας και στις επιθέσεις κατά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που χαρακτηρίζουν τη σλοβακική πολιτική σκηνή επί των ημερών του Φίτσο. «Θέλω να απευθύνω έκκληση στην κοινή γνώμη, τους δημοσιογράφους και σε όλους τους πολιτικούς να σταματήσουν τη διάδοση του μίσους», είπε. «Βρισκόμαστε στο χείλος ενός εμφυλίου πολέμου».

Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr