Μέτρα Κομισιόν για την ενίσχυση της ασφάλειας των τροφίμων

Το τελευταίο σκάνδαλο με την παράνομη χρησιμοποίηση κρέατος αλόγου στη διατροφική αλυσίδα οδήγησε την Κομισιόν στην απόφαση να προτείνει νέους κανόνες και μέτρα με στόχο την ενίσχυση της επιβολής των προτύπων υγείας και ασφάλειας στο σύνολο της αγροδιατροφικής αλυσίδας.

Η νέα δέσμη μέτρων προβλέπει μια εκσυγχρονισμένη και απλουστευμένη προσέγγιση της προστασίας της υγείας, με βάση την επικινδυνότητα, καθώς και πιο αποτελεσματικά εργαλεία ελέγχου με σκοπό τη διασφάλιση της ουσιαστικής εφαρμογής των κανόνων που

Όπως επισημαίνει η Επιτροπή, τα μέτρα ανταποκρίνονται στο αίτημα για περαιτέρω απλούστευση της νομοθεσίας και ευφυέστερη ρύθμιση, ούτως ώστε να περιορίζεται η διοικητική επιβάρυνση για τους υπεύθυνους επιχειρήσεων και να καθίσταται απλούστερο το ρυθμιστικό περιβάλλον. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στον αντίκτυπο της προτεινόμενης νομοθεσίας για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις οι οποίες εξαιρούνται από τα στοιχεία αυτά της νομοθεσίας που συνεπάγονται μεγαλύτερο κόστος και επιβάρυνση.

Η ισχύουσα νομοθεσία, που διέπει την τροφική αλυσίδα σε επίπεδο ΕΕ, περιλαμβάνει 70 περίπου νομοθετικές πράξεις. Η δέσμη μεταρρυθμίσεων που προτείνεται σήμερα θα περιορίσει τις σχετικές νομοθετικές πράξεις σε 5 ενώ, παράλληλα, θα μειώσει τη γραφειοκρατία όσον αφορά τις διεργασίες και τις διαδικασίες που απαιτούνται για τους αγρότες, τους κτηνοτρόφους και τους υπεύθυνους επιχειρήσεων τροφίμων (παραγωγούς, επιχειρήσεις μεταποίησης και διανομείς) με σκοπό να τους επιτρέψει να ασκούν με μεγαλύτερη ευκολία την επαγγελματική τους δραστηριότητα.

Η αγροδιατροφική βιομηχανία αποτελεί το δεύτερο σε μέγεθος οικονομικό κλάδο της ΕΕ, ο οποίος απασχολεί περισσότερα από 48 εκατ. άτομα και έχει αξία 750 δις. ευρώ ετησίως.

«Η Ευρώπη διαθέτει τα υψηλότερα πρότυπα ασφάλειας τροφίμων στον κόσμο, ωστόσο το πρόσφατο σκάνδαλο με το κρέας αλόγου έδειξε ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, έστω και αν δεν προέκυψε κίνδυνος για την υγεία», δήλωσε ο αρμόδιος Επίτροπος για την υγεία και την προστασία του καταναλωτή Τόνιο Μπορζ, σύμφωνα με τον οποίο η παρούσα δέσμη μεταρρυθμίσεων έρχεται στην κατάλληλη στιγμή, καθώς δείχνει ότι το σύστημα έχει τη δυνατότητα να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις που δέχεται, ενώ παράλληλα λαμβάνει υπόψη ορισμένα από τα διδάγματα που αποκομίστηκαν.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, τα νέα μέτρα θα είναι επωφελή για τις επιχειρήσεις γιατί μειώνεται το διοικητικό κόστος, αλλά και κυρίως για τους καταναλωτές, δεδομένου ότι τα προϊόντα θα γίνουν ασφαλέστερα και το σύστημα αποτελεσματικότερο και διαφανέστερο.

Τα κύρια στοιχεία της πρότασης αναφορικά με τους ελέγχους είναι τα εξής:

-Ενίσχυση των μέσων που διαθέτουν οι αρμόδιες Αρχές των κρατών μελών για να ελέγχουν επί τόπου τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ (μέσω ελέγχων, επιθεωρήσεων και δοκιμών).

-Αποτελεσματικότερα μέτρα από τις Αρχές επιβολής, ούτως ώστε να προστατεύονται οι καταναλωτές αλλά και οι έντιμοι υπεύθυνοι επιχειρήσεων από τους κινδύνους (και οικονομικής φύσης) που θα μπορούσαν να προκύψουν λόγω παράβασης σε κάποια στάδια της αγροδιατροφικής αλυσίδας.

-Οι νέοι κανόνες ακολουθούν μια προσέγγιση που βασίζεται περισσότερο στην επικινδυνότητα, επιτρέποντας, έτσι στις αρμόδιες Αρχές να επικεντρώνουν τους πόρους τους στα πλέον σημαντικά ζητήματα.

-Το ισχύον σύστημα καταβολής τελών για τη χρηματοδότηση της αποτελεσματικής υλοποίησης των εν λόγω ελέγχων στο πλαίσιο ενός βιώσιμου συστήματος στο σύνολο της αγροδιατροφικής αλυσίδας θα επεκταθεί και σε άλλους τομείς στους οποίους δεν επιβάλλονται επί του παρόντος τέλη.

-Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις θα εξαιρούνται από την καταβολή τέτοιων τελών, αλλά όχι από τους ελέγχους, ώστε να μην επηρεάζεται η ανταγωνιστικότητά τους.

-Τα κράτη μέλη θα κληθούν να ενσωματώσουν πλήρως τους ελέγχους για την καταπολέμηση της απάτης στα εθνικά τους σχέδια ελέγχων και να διασφαλίσουν ότι το ύψος των χρηματικών πρόστιμων που επιβάλλονται στις περιπτώσεις αυτές είναι όντως αποτρεπτικό.

Τα βασικά στοιχεία της πρότασης για την υγεία των ζώων προβλέπουν τα εξής:

-Εισαγωγή ενιαίας νομοθετικής πράξης για τη ρύθμιση της υγείας των ζώων στην ΕΕ με βάση την αρχή «η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία».

-Εισαγωγή ενός κοινού συστήματος για τη βελτίωση της ανίχνευσης και του ελέγχου των νόσων και να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια των τροφών και των ζωοτροφών με συντονισμένο τρόπο. Το ενισχυμένο αυτό σύστημα, σε συνδυασμό με καλύτερους κανόνες ταυτοποίησης και καταχώρισης, θα παρέχει σε όσους εργάζονται για την προστασία της τροφικής μας αλυσίδας, όπως οι αγρότες και οι κτηνίατροι, τη δυνατότητα να αντιδρούν άμεσα και να περιορίζουν τη διασπορά των νόσων και να ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις τους στο ζωικό κεφάλαιο και στους καταναλωτές.

-Κατηγοριοποίηση/ιεράρχηση των νόσων για τις οποίες απαιτείται παρέμβαση σε επίπεδο ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό, καθίσταται δυνατή μια προσέγγιση που βασίζεται περισσότερο στην επικινδυνότητα καθώς και η κατάλληλη χρήση των πόρων.

-Επαρκής ευελιξία για την προσαρμογή των μέτρων σχετικά με την υγεία των ζώων στα διαφορετικά μεγέθη και είδη εγκαταστάσεων (π.χ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις μη επαγγελματικού χαρακτήρα κτλ), στις διαφορετικές τοπικές συνθήκες, ιδιαίτερα όσον αφορά τις απαιτήσεις καταχώρισης και έγκρισης των εγκαταστάσεων και τη διατήρηση των ζώων και των προϊόντων.

-Νομοθεσία επαρκώς ευέλικτη και ισχυρή για να εξασφαλίζει αποτελεσματική ανταπόκριση στο σύνολο της ΕΕ σε περίπτωση σημαντικών κλιματικών αλλαγών, παρέχοντας μας, με αυτόν τον τρόπο, μέσα για να αντιμετωπίσουμε νέους και άγνωστους αναδυόμενους κινδύνους, ούτως ώστε να μπορούμε να προσαρμοστούμε γρήγορα στις νέες επιστημονικές εξελίξεις και στα διεθνή πρότυπα.

Για την υγεία των φυτών και το αναπαραγωγικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων και των σπόρων, προτείνονται τα εξής:

-Για να αποτραπεί η εγκατάσταση νέων επιβλαβών οργανισμών στην ΕΕ και να προστατευτούν οι καλλιεργητές καθώς και ο δασοκομικός κλάδος, η Επιτροπή προτείνει να αναβαθμιστεί το ισχύον καθεστώς για την υγεία των φυτών. Στο πλαίσιο αυτό θα δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στο εμπόριο υψηλού κινδύνου από τρίτες χώρες και στην αύξηση της ιχνηλασιμότητας των υλικών φύτευσης στην εσωτερική αγορά.

-Εισάγεται καλύτερη εποπτεία και την έγκαιρη εκρίζωση των εστιών νέων ειδών επιβλαβών οργανισμών καθώς και τη χρηματική αποζημίωση για τους καλλιεργητές που πλήττονται από επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας.

-Εισαγωγή απλούστερων και πιο ευέλικτων κανόνων για την εμπορία σπόρων και άλλου φυτικού αναπαραγωγικού υλικού με σκοπό να διασφαλιστεί η παραγωγικότητα, η προσαρμοστικότητα και η ποικιλότητα των καλλιεργειών και των δασών της Ευρώπης.

-Μειώνεται η διοικητική επιβάρυνση για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις που μπορούν να εμπορεύονται οποιοδήποτε είδος υλικού ως «υλικό εξειδικευμένων αγορών» χωρίς καταχώριση, ενώ επιπροσθέτως, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις εξαιρούνται εν γένει από τα τέλη καταχώρισης.

Τα άλλα θεσμικά όργανα της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, θα εξετάσουν τη δέσμη μέτρων της Επιτροπής και θα εγκρίνουν τη θέση τους επί αυτής σε εύθετο χρόνο. Στο παρόν στάδιο, μπορεί να εκτιμηθεί ότι η δέσμη μέτρων θα τεθεί σε ισχύ το 2016.