ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ «Το άχτι» που όλοι κρύβουμε

Του Κώστα Μαρίνου

Τίτλος της συλλογής των 16 διηγημάτων, «Το άχτι», και περιεχόμενό τους, μια διαδρομή σε αστικά τοπία εύκολα αναγνωρίσιμα, αλλά και στους ανθρώπους που...
τα κατοικούν.
Σαν αστραπές μέσα σε αυτούς τους χώρους, εισβάλλουν εικόνες από μικρά χωριά, με τη φύση αδιάφορη γύρω τους - εικόνες μνήμης μακρινής και ποτέ βίωμα στο τώρα. Όμως οι μνήμες των ηρώων του Νίκου Ξένιου είναι πάντα παρούσες και καθορίζουν τη ζωή τους, καταγράφοντας έτσι τη δύσκολη και, όπως σχεδόν πάντα συμβαίνει, ανολοκλήρωτη διαδικασία ενηλικίωσης. Γράφει στο διήγημα, με τίτλο «Ο γιος τού Σωτήρη»:
«Στην οχλοβοή της μεγαλούπολης, ανάμεσα σε ανθρώπους που περιμένουν στη στάση του λεωφορείου, ο γιος τού Σωτήρη κουτσαίνει μέσα στις μνήμες του και σβήνει το παρόν».
Όμως το παρόν υπάρχει, για τους ήρωες και τις ηρωίδες των ιστοριών του Ξένιου, όταν κυκλοφορούν στους αθηναϊκούς δρόμους ή όταν, κλεισμένοι στα διαμερίσματα των ανώνυμων πολυκατοικιών, ανοίγουν τους υπολογιστές, που γίνονται δίοδοι επικοινωνίας, ανολοκλήρωτης όμως και δομημένης σε γλώσσα που δεν εκφράζει συναισθήματα, αλλά είναι μόνο ψηφιακές αστραπές στις οθόνες.
Ο αναγνώστης που θα πιάσει στα χέρια του το τομίδιο με τα διηγήματα του Νίκου Ξένιου θα χαρεί καταρχάς την πολύ φροντισμένη έκδοση από τον οίκο Φαρφουλά.
Αίσθημα αγωνίας
Ο Νίκος Ξένιος δεν αρνείται ότι στα διηγήματά του υπάρχουν πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία ή, όπως λέει, «παράμετροι των ηρώων του» είναι και δικές του. Όμως- και ευτυχώς- οι αφηγήσεις του δεν συντίθενται από επεμβάσεις σε σελίδες ημερολογιακές, τις οποίες συχνά συναντάμε σε πολλά βιβλία που κυκλοφορούν. Αφήνει πίσω το προσωπικό στοιχείο και αποκαλύπτει μικρά και μεγαλύτερα συμβάντα, που όλα κρύβουν έναν καημό βουβό, που σπάνια γίνεται κραυγή.
«Απότομα άρχισε να φυσάει και τυλιχτήκαμε όλοι στα παλτά μας. Ξαναέσκυψαν διάφορες γυναίκες, η μια στο αυτί της αλληνής. Στο πρόσωπο της γυναίκας, καθώς περνούσε ανάμεσά τους, δεν φάνηκε η παραμικρή σύσπαση. Η Μάρθα απόρησε, μέσα στο πένθος της. ‘Ποια ήταν αυτή η γυναίκα;’» γράφει στο διήγημα, με τίτλο «Τσοκ γκιουζέλ», όπου διαφαίνεται και το άλλο στοιχείο που διατρέχει τα διηγήματα του Ξένιου στη συλλογή «Το άχτι»: ο ερωτισμός, είτε ο άγουρος των πρώτων εφηβικών χρόνων είτε ο τραυματισμένος και ίσως και ανείπωτος της ωριμότητας.
Όμως υπάρχει και το πλήθος γύρω από τους ήρωες του Ξένιου. Μετανάστες, παράνομοι και όχι, πρόσωπα που ίσως πέρασαν από τη ζωή του όταν δούλεψε ως καθηγητής σε διαπολιτισμικό σχολείο και γνώρισε από κοντά αυτά τα συνήθως βουβά πρόσωπα που όλοι προσπερνάμε, συχνά με φόβο, όταν τα συναντάμε. Αυτά τα πρόσωπα και ο φόβος τού «άλλου» που κατατρέχει κάθε κάτοικο μιας μεγαλούπολης δημιουργούν το απροσδιόριστο και αθεράπευτο αίσθημα της αγωνίας που διακρίνεται σε πολλά διηγήματά του.
«Ακούει τη σειρήνα ενός νοσοκομειακού. Πέφτει πάνω σε μια ομήγυρη μαύρων με ταραγμένες φωνές και καβγάδες. Ανοίγει, παραμερίζοντας τον κόσμο, να δει. Ξαπλωμένο