Ας γίνει στην Ελλάδα, του …Κορέα!

DEBTOCRACY // ΧΡΕΟΚΡΑΤΙΑ
Ούγκο Αρίας
Ισημερινός του ’80 η Ελλάδα
Τόσο από την ακαδημαϊκή του εμπειρία όσο και από την κινηματική του δράση, ο ιστορικός και οικονομολόγος Ούγκο Αρίας αποκόμισε βαθιά γνώση για τα ζητήματα του χρέους. Στον Ισημερινό, τη γνώση αυτή την έθεσε προς το συμφέρον των πολιτών, ως επικεφαλής της Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου του δημοσίου χρέους της χώρας. Στο Debtocracy, τη γνώση αυτή τη μεταλαμπαδεύει στο ελληνικό κοινό, το

οποίο προτρέπει να ευαισθητοποιηθεί και να κατεβεί στο δρόμο απαιτώντας λογιστικό έλεγχο.

- Πώς έπεσε ο Ισημερινός στην παγίδα του χρέους;

Κατά τη δικτατορία της δεκαετίας του ’70, μέσα σε τρία χρόνια η χώρα χρεώθηκε πάνω από 3 δισ. δολάρια – ποσό τεράστιο για τα δεδομένα της. Από αυτά, το 1 δισ. προοριζόταν για στρατιωτικές δαπάνες, άλλο 1 δισ. για έργα υποδομής που δεν ολοκληρώθηκαν και το υπόλοιπο για την αποπληρωμή χρεών. Η εγγύηση του Ισημερινού ήταν το πετρέλαιο, και προφανώς είχε αρκετό για να πληρώσει. Άρχισαν, λοιπόν, να φτάνουν κεφάλαια με χαμηλό κόστος από το Βορρά. Στη χώρα έφτασαν τόσο μεγάλα ποσά δολαρίων, ώστε οι τράπεζες έλεγαν ότι πλέον δεν έχουμε τοπικό νόμισμα, αλλά δολάρια σε πολύ καλές τιμές. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις και το κράτος, δρώντας εντελώς ανεύθυνα, έπεσαν στην παγίδα. Έτσι, τη δεκαετία του ’80, όταν τα επιτόκια ανέβηκαν από το 6% στο 21%, επήλθε τρομερό πλήγμα στην οικονομία. Το χρέος διογκώθηκε ενώ η τιμή του πετρελαίου έπεσε, και το 1982 ο Ισημερινός δεν μπορούσε να το αποπληρώσει.
Το 1982 εμφανίστηκε το ΔΝΤ. Δημιουργήθηκε μια επιτροπή διαχείρισης του χρέους, που εκπροσωπούσε 400 τράπεζες –πιστωτές μας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη–, στην οποία συμμετείχε κι ένας εκπρόσωπος από τη Λέσχη του Παρισιού. Ήθελαν να μας υποδείξουν τρόπους αποπληρωμής του χρέους, το οποίο δεν μπορούσαμε να εξοφλήσουμε.
Αρχικά, για να διευκολυνθεί η αποπληρωμή, μας είπαν ότι η Κεντρική Τράπεζα είναι ο μόνος οφειλέτης, ενώ στην πραγματικότητα οφειλέτες ήταν όλοι οι κρατικοί οργανισμοί. Η Κεντρική Τράπεζα ορίστηκε, λοιπόν, μοναδικός διαπραγματευτής, παρότι, σύμφωνα με το νόμο, αυτή δε χρεώνεται ποτέ. Σε δεύτερη φάση, μας υποχρέωσαν να αναλάβουμε τα ιδιωτικά χρέη των επιχειρήσεων. Ήξεραν ότι, λόγω της κρίσης, πολλές επιχειρήσεις θα κήρυτταν πτώχευση. Ο μόνος τρόπος να πληρωθούν τα χρέη τους ήταν να μεταφερθούν στο κράτος – μια πράξη που για μας ήταν εγκληματική και κακόβουλη. Τρίτον, άρχισαν τις ετήσιες επαναδιαπραγματεύσεις του χρέους – μια πραγματικά φαύλη διαδικασία. Τα χρήματα που μας δάνειζαν με την υπογραφή της Κεντρικής Τράπεζας δεν έμπαιναν καν στον Ισημερινό. Περνούσαν από ένα παραθυράκι του ταμείου της τράπεζας που μας δάνειζε στο ταμείο της ίδιας τράπεζας, ως αποπληρωμή του χρέους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το χρέος, που τη δεκαετία του ’80 κυμαινόταν στα 2-3 δισ. δολάρια, μέσα σε μια δεκαετία έφτασε τα 12 δισ. Κι όλα αυτά μέσω μιας διαδικασίας συσσώρευσης χρεών για την αποπληρωμή άλλων χρεών.
Το 1992, καθώς ο Ισημερινός δεν είχε καταφέρει να αποπληρώσει κ