Εκτροχιασμοί

Δηµήτρης Μητρόπουλος
[Αγιογραφίες] από τα ΝΕΑ

ΕΧΕΙ δίκιο. Αυτές οι δύο λέξεις συνοψίζουν το βιβλίο «Ο εκτροχιασμός» του Κώστα Σημίτη και, κυρίως, την κριτική στη διακυβέρνηση Παπανδρέου μετά το 2009. Δεν χρειάζεται να επαναλάβει ή να επιβεβαιώσει κανείς πράγματα γνωστά στους παροικούντες την πολιτική Ιερουσαλήμ. Με όρους σκανδιναβικού μοντέλου, στο οποίο τόσο συχνά αναφερόταν ο Γιώργος Παπανδρέου,

η κυβέρνηση ήταν μια ξανθιά που ροκάνιζε το κλαδί πάνω στο οποίο καθόταν.

Ο Σημίτης είναι όπως πάντα σχολαστικός. Ο Παπανδρέου όμως έχει γίνει πιο προσεκτικός. Γιατί; Διότι μεσολάβησε το επεισόδιο Ρουμελιώτη. Η πολύ επιθετική αντίδραση του πρώην πρωθυπουργού – ή, τέλος πάντων, των υποβολέων εκ του εναπομείναντος επιτελείου του – έκανε τις σπίθες φλόγα και φωτιά στην περίπτωση εκείνη. Οπότε απέναντι στον Σημίτη προτιμήθηκαν διάφορες γενικόλογες διαπιστώσεις με εθνική αναφορά.

ΞΕΡΟΥΜΕ τι έγινε μετά το 2009. Το ερώτημα είναι τι θα γινόταν αν δεν είχε προκύψει πολιτικό διαζύγιο μεταξύ Σημίτη και Παπανδρέου το 2005. Γιατί – μην αυταπατάσθε – από το 1999 και μετά ο Παπανδρέου συνέδραμε πολιτικά τον Σημίτη. Και στο εξωτερικό – όπου χόρεψε τις ζεμπεκιές της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, που ήταν ακρογωνιαίος λίθος της τότε ευρωπαϊκής στρατηγικής της Αθήνας – αλλά και στο εσωτερικό, ιδίως δε στα εσωκομματικά. Η συγκατοίκηση του Γιώργου με τον Σημίτη υπνώτισε τα σκληρά παπανδρεϊκά στοιχεία του ΠΑΣΟΚ που έδιναν πεισματικές μάχες οπισθοφυλακών. Και αποτέλεσε χρήσιμο αντίβαρο στους πρωτοκλασάτους – τον Λαλιώτη, τη Βάσω, τον Ακη και τους άλλους – με τους οποίους ο Σημίτης ήταν σε μόνιμη αντιπαράθεση. Ολα αυτά – αλλά και αρκετή δόση πολιτικού πραγματισμού – δεν ήταν άσχετα με την αλλαγή σκυτάλης του 2003-2004. Ηταν μια τέλεια άσκηση διαδοχής που παίχτηκε σε διάφορα κρυφά τετ α τετ μεταξύ Ουάσιγκτον, Βρυξελλών και Αναγνωστοπούλου, όπου η κατοικία Σημίτη.

ΑΛΛΑ οι εκλογές του 2004 χάθηκαν και ο Γιώργος – έκριναν στο πολιτικό γραφείο της Ακαδημίας – δεν υπερασπίστηκε στην αντιπολίτευση το «έργο» της οκταετίας 1996-2004. Ο Παπανδρέου πολέμησε όμως λυσσωδώς την απογραφή. Υστερα ήρθε το ογκώδες βιβλίο του Σημίτη που κυκλοφόρησε το 2005. Η συγγραφή έγινε με όρους παθητικής επιθετικότητας και κατέληξε σε χρέωση του εκλογικού αποτελέσματος του 2004 στον Γιώργο. Εκ των υστέρων, ήταν μια όχι γενναιόδωρη πράξη. Οι κάλπες εκείνες δεν κερδίζονταν έπειτα από έντεκα χρόνια συνεχούς πασοκικής διακυβέρνησης. Και δεν υπήρχε άλλος να αναλάβει την ηγεσία του Κινήματος από τον Γιώργο Παπανδρέου: το ήξεραν στο σημιτικό Μαξίμου και το παραδέχονταν κατ’ ιδίαν. Αρα, προς τι ο αναδρομικός καταλογισμός ευθυνών; Για λόγους υστεροφημίας; Η ειρωνεία είναι ότι καθ’ οδόν η Ιστορία είχε μερικές ακόμη στροφές να πάρει. Πού να φανταζόταν ο Σημίτης το 2005 ότι επτά χρόνια αργότερα θα έπρεπε, σε ένα άλλο βιβλίο, να υπερασπίσει την ΟΝΕ ως στόχο και εγχείρημα;

ΝΑΙ, ο Παπανδρέου είχε αδυναμίες – φάνηκαν τραγικά μετά το 2009. Οπως φάνηκε και η απουσία των παικτών πρώτης γραμ