Υψώνοντας ψηλότερους φράχτες

Την αξέχαστη διάλεξη του Νορβηγού πολιτικού Aslak Sira Myhre στο Σπίτι της Συνεργασίας στη Λευκωσία, μου έφερε στο μυαλό η χθεσινή μέρα, καθιερωμένη από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, ως η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά των Εγκλημάτων Μίσους, στη μνήμη των 77 δολοφονημένων νέων στο νησί Utoya της Νορβηγίας, από τον νεοναζιστή Anders Breivik. Είπε ο Myhre, ότι το έγκλημα του Breivik, που έγινε στο όνομα μιας Ευρώπης και μιας Νορβηγίας «καθαρής» από ξένους και ιδιαίτερα μουσουλμάνους, θα μπορούσε να ερμηνευτεί με

δύο διαφορετικούς τρόπους: Ως μια πράξη πολιτικής τρομοκρατίας συνδεδεμένη με μιαν αυξανόμενη αντιϊσλαμική, ρατσιστική και ακροδεξιά κίνηση στην Ευρώπη, ή ως μια πράξη ατομικής τρέλας.

Πληροφόρησε τους Κύπριους ακροατές του, ότι η συζήτηση του ζητήματος αυτού στη Νορβηγία, τέλειωσε με μια δημόσια ακρόαση στο κοινοβούλιο της χώρας, που τη χαρακτήρισε «μια δεύτερη δίκη». Ανέφερε ότι «τα θύματα βρέθηκαν κατηγορούμενα, μαζί με τη νορβηγική κυβέρνηση, επειδή δεν μπόρεσαν να προλάβουν την τρομοκρατική επίθεση εναντίον τους!».

Σύμφωνα με τον Aslak Sira Myhre, το σύστημα δικαιοσύνης και το κοινοβούλιο απέτυχαν να εστιάσουν στην πολιτική σημασία του εγκλήματος και επέλεξαν να επικεντρωθούν στις αποτυχίες της Αστυνομίας και του συστήματος ασφαλείας, ως τις αιτίες της τραγωδίας.

«Αυτή η σχολή σκέψης, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τέτοιες τρομοκρατικές επιθέσεις είναι ζήτημα ατομικής τρέλας», επεσήμανε. «Και ότι εμείς ως κοινωνία, μπορούμε να προστατευτούμε εναντίον της τρομοκρατίας, υψώνοντας ψηλότερους φράχτες, έχοντας περισσότερη Αστυνομία, περισσότερα μέτρα ασφαλείας για να σταματήσουμε πιθανή τρομοκρατική επίθεση ενός τρελού που κυκλοφορεί ανάμεσά μας».

Ο Aslak Sira Myhre υπενθύμισε ότι η δίκη του Anders Breivik τέλειωσε με μια διαφορετική οπτική. «Το νορβηγικό κράτος», είπε, «τον παρουσίασε ως παράφρονα και έτσι ανεύθυνο των πράξεών του και όχι “κατάλληλο” για φυλάκιση. Από την άλλη πλευρά, οι δικηγόροι του τον παρουσίασαν ως… φυσιολογικό και έτσι ένοχο για το έγκλημα. Είχαμε έτσι την παράξενη υπόθεση στο δικαστήριο όπου ο κατηγορούμενος δήλωσε ένοχος, ενώ το κράτος τον ήθελε ανεύθυνο των εγκληματικών του πράξεων.

Στο τέλος το κράτος έχασε, ο κατηγορούμενος “νίκησε” και το νορβηγικό σύστημα δικαιοσύνης επέβαλε μια “πολιτική” ποινή. Σύμφωνα με την ποινή αυτή, ο Breivik θεωρήθηκε, όχι απλώς ένας μεμονωμένος τρελός - που είναι φυσικά, για να διαπράξει τέτοια βαρβαρότητα - αλλά μέρος ενός πολιτικού κινήματος και ενός πολιτικού κινδύνου, που το βλέπουμε παντού στην Ευρώπη σήμερα. Επέλεξαν να λάβουν πρωταρχικά υπόψη τη ρατσιστική ιδεολογία του, που ήταν πολύ σοφό, από πολιτική άποψη».

Ο Aslak Sira Myhre τόνισε ότι «πρέπει να αντιστεκόμαστε στις ρατσιστικές θεωρίες και να καλλιεργούμε την πεποίθηση ότι οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν μαζί, γιατί αυτός είναι ο στοιχειώδης ανθρωπισμός. Η Ευρώπη υπήρξε πολυπολιτισμική για δύο χιλιάδες χρόνια, από τότε που υπάρχει ως ιδέα. Και για το περισσότερο διάστημα, δεν υπήρχε πόλεμος, σε οποιοδήποτε τμήμα της. Ο πόλεμος είναι η εξαίρεση, η ειρήνη είναι ο κανόνας. Είναι κανόνας η συνύπαρξη μουσουλμάνων, χριστιανών και εβραίων στην Ευρώπη και βέβαια στη Μέση Ανατολή».

Κατέληξε ότι η ιστορία που θα προτιμήσει κάποιος να πει ή να μην πει (δηλαδή η ιστορία του πολέμου, ή η ιστορία της ειρήνης), είναι θέμα πολιτικής επιλογής - και είναι κρίσιμης σημασίας...