Βρυξέλλες: Η αναθεώρηση του ΠΔΠ στο επίκεντρο συνεδρίας

Η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) 2014-2020 και οι δυνατότητες σε ό,τι αφορά τον προϋπολογισμό της ζώνης του ευρώ, ήταν στο επίκεντρο της πρωινής συνεδρίας, στο πλαίσιο του τριήμερου σεμιναρίου που διοργανώνει στις Βρυξέλλες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ολοκληρώνεται σήμερα.

Μιλώντας στο σεμινάριο, η Γαλλίδα Ευρωβουλευτής Pervenche Beres, εκ των εισηγητών της έκθεσης για τη ζώνη του ευρώ, αναφέρθηκε εν συντομία στο ιστορικό της σύστασης της ζώνης, ενώ σημείωσε

ότι οι ηγέτες της ΕΕ στην πρόσφατη σύνοδο της Μπρατισλάβας επέλεξαν να καθορίσουν τα θέματα άμυνας ως το πιο σημαντικό ζήτημα.

Αυτό, είπε, δεν φαίνεται να βοηθά την Ευρωβουλή να χειριστεί θέματα που αφορούν ζητήματα ή στοιχεία που ενισχύουν την ευρωζώνη και την ίδια την ΕΕ. Αναφέρθηκε επίσης στους στόχους του προϋπολογισμού της ΕΕ, που περιλαμβάνουν ενέργειες για καταπολέμηση ασύμμετρων σοκ και τρόπους αντιμετώπισης στις περιπτώσεις που ένα σοκ επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη.

Ο κ. Reimer Boge είπε ότι πρέπει να απαντηθεί ένα ερώτημα που αφορά την επανάκτηση της εμπιστοσύνης. “Δεν είμαστε κοντά στον Ευρωπαίο πολίτη, στην κοινή γνώμη. Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να κατανοούμε ο ένας τον άλλον, χρειάζεται πιο συχνή και πιο έντονη συζήτηση ανάμεσα στα εθνικά κοινοβούλια” είπε, ενώ για τον προϋπολογισμό ανέφερε ότι υπάρχει δυνατότητα για αναπροσαρμογή των συνδρομών από τα κράτη μέλη.

Είπε ακόμα ότι θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα που αφορά τον τρόπο χειρισμού του επιμερισμού κινδύνου (“risk sharing”) και του επιμερισμού κυριαρχίας (“sovereignty sharing”).

Στο προσχέδιο της δικής τους έκθεσης, με ημερομηνία 4/5/2016, προς την Επιτροπή Προϋπολογισμών και την Επιτροπή Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής που απασχόλησε σήμερα το πρωί το σεμινάριο, ο εισηγητής της, Γερμανός Ευρωβουλευτής Reimer Böge και η Γαλλίδα Pervenche Berès σημειώνουν ότι τα τρωτά σημεία της ΟΝΕ φανερώθηκαν στο πλαίσιο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης, όταν μη βιώσιμες ανισορροπίες, οι οποίες προκλήθηκαν λόγω των κεφαλαιακών ροών από τα κράτη του πυρήνα της ζώνης του ευρώ προς την περιφέρεια και της αύξησης των δημόσιων δαπανών σε ορισμένα κράτη μέλη, επιδεινώθηκαν και οδήγησαν σε κρίση δημόσιου χρέους, στο πλαίσιο της οποίας το δημόσιο κόστος δανεισμού αυξήθηκε θεαματικά σε ορισμένα κράτη μέλη, θέτοντας σε κίνδυνο, λόγω της απουσίας κατάλληλου δημοσιονομικού μηχανισμού προστασίας, αυτή καθεαυτή την ύπαρξη της ζώνης του ευρώ.

Επισημαίνουν παράλληλα ότι η κρίση απέδειξε ότι μια κοινή νομισματική πολιτική χωρίς κοινή δημοσιονομική πολιτική δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τους ασύμμετρους κραδασμούς στη ζώνη του ευρώ.

Η έκθεση αναφέρεται σε τρεις διαφορετικές λειτουργίες που πρέπει να υφίστανται στην ΕΕ. Πρώτον, υποστηρίζει ότι για να δοθεί ώθηση στην οικονομική και κοινωνική σύγκλιση εντός της ζώνης του ευρώ και για να βελτιωθεί η οικονομική ανταγωνιστικότητα και η ανθεκτικότητα της ζώνης του ευρώ, πρέπει να ενθαρρύνεται η πραγματοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από τα κράτη μέλη σε περιόδους ευνοϊκής οικονομικής συγκυρίας.

Δεύτερον, πιστεύει ότι οι διαφορές μεταξύ των κύκλων οικονομικής δραστηριότητας των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ, που απορρέουν από διαρθρωτικές διαφορές, καθιστούν αναγκαία τη δημιουργία ενός μέσου για την αντιμετώπιση ασύμμετρων κραδασμών και τρίτον, θεωρεί ότι είναι αναγκαία η αντιμετώπιση συμμετρικών κραδασμών για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα της συνολικής ζώνης του ευρώ.

Προκειμένου να επιτευχθεί μια γνήσια ΟΝΕ, αναφέρεται, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα δημόσιο ταμείο της ζώνης του ευρώ με σκοπό τη λήψη συλλογικών αποφάσεων, την εποπτεία και τη διαχείριση της δημοσιονομικής ικανότητας για τη ζώνη του ευρώ. Ζητεί να ενσωματωθεί αυτό το ταμείο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και να του ανατεθούν πλήρεις μακροοικονομικές, δημοσιονομικές και χρηματοοικονομικές αρμοδιότητες.

Στη δική της σύντομη παρέμβαση η Isabelle Thomas, εκ των εισηγητών για την Αναθεώρηση του ΠΔΠ, είπε ότι κάθε χρόνο υπάρχουν περικοπές στον προϋπολογισμό της ΕΕ, κάτι που πρέπει να διορθωθεί πολύ γρήγορα ώστε “να μπορούμε να ανταποκριθούμε στις δεσμεύσεις μας”.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι το ΕΚ δεν πέτυχε τους στόχους που είχε θέσει, ενώ σημείωσε πως θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι δεν θα υπάρχει ένα τόσο μεγάλο χάσμα μεταξύ αυτών που λέγονται και αυτών που γίνονται. Η αναθεώρηση του ΠΔΠ προσφέρει την ευκαιρία για ουσιαστικές αλλαγές, πρόσθεσε.

Ο Jean Arthuis, πρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού, μίλησε για “κρίσιμη περίοδο”, λέγοντας ότι “υπάρχει χάσμα μεταξύ δεσμεύσεων και πληρωμών και θα πρέπει να γνωρίζουμε τις αρμοδιότητες που θα έχει στο μέλλον η ΕΕ”.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με ψήφισμά του τον Απρίλιο 2014, σχετικά με τις διαπραγματεύσεις για το ΠΔΠ για τα διδάγματα που πρέπει να αντληθούν και μελλοντικές προοπτικές, αναγνωρίζει ότι η δημοσιονομική εξυγίανση που αντιμετωπίζουν επί του παρόντος τα κράτη μέλη κατέστησε ανέφικτη μία περισσότερο φιλόδοξη συμφωνία για το ΠΔΠ 2014-2020.

Τονίζει ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ είναι κατά πρώτο λόγο επενδυτικός προϋπολογισμός, ο οποίος παρέχει ένα ενιαίο πλαίσιο για τον συντονισμό και την ενίσχυση των εθνικών προσπαθειών που αποσκοπούν στην αποκατάσταση της ανάπτυξης, την τόνωση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία απασχόλησης σε ολόκληρη την ΕΕ.

Φρονεί ότι προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των διαφορετικών θεωρήσεων του ρόλου του προϋπολογισμού της ΕΕ και των στόχων που μπορεί να επιτύχει, ο διάλογος αυτός πρέπει να οργανωθεί σε εύθετο χρόνο και πρέπει να συμμετάσχουν σε αυτόν τα τρία θεσμικά όργανα της ΕΕ και όλα τα εθνικά κοινοβούλια, αλλά και εκπρόσωποι του ανώτατου πολιτικού επιπέδου στα κράτη μέλη.

Το Ευρωκοινοβούλιο είναι, επιπλέον, πεπεισμένο ότι απτή πρόοδος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μετά από μια εκ βάθρων αναμόρφωση της χρηματοδότησης του προϋπολογισμού της ΕΕ, που πρέπει να σέβεται το γράμμα και το πνεύμα της Συνθήκης και να επιστρέψει σε ένα σύστημα γνήσιων, καθαρών, απλών και δίκαιων ιδίων πόρων και τονίζει ότι η θέσπιση ενός ή πολλών νέων ιδίων πόρων θα μειώσει στο ελάχιστο το μερίδιο των συνεισφορών βάσει του ΑΕΕ στον προϋπολογισμό της ΕΕ και, κατά συνέπεια, την επιβάρυνση των εθνικών ταμείων.

Τονίζει την ανάγκη σημαντικής βελτίωσης των πρακτικών λεπτομερειών οιωνδήποτε μελλοντικών διαπραγματεύσεων για το ΠΔΠ, ούτως ώστε να αποφεύγονται τα αδιέξοδα και να εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος και πόροι κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Θεωρεί επίσης ότι οι πρακτικές αυτές λεπτομέρειες πρέπει να επισημοποιηθούν στο πλαίσιο συμφωνίας που θα επιτευχθεί στο ανώτατο δυνατό πολιτικό επίπεδο και στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ελλείψεις των πρόσφατων διαπραγματεύσεων και να περιφρουρηθούν πλήρως ο ρόλος και τα προνόμια του Κοινοβουλίου, όπως ορίζονται στη Συνθήκη για την ίδρυση της ΕΕ.

Σε ό,τι αφορά τις περαιτέρω ενέργειες για το Πολυετές Δημοσιονομική Πλαίσιο 2014-2020, τονίζει ότι οι συσσωρευθείσες εκκρεμείς αναλήψεις υποχρεώσεων έχουν φτάσει σε κρίσιμο επίπεδο, το οποίο θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει τον προϋπολογισμό της ΕΕ σε διαρθρωτικό έλλειμμα, κατά παράβαση των διατάξεων της Συνθήκης (άρθρα 310 και 323 της ΣΛΕΕ).

Εκφράζει βαθιά ανησυχία για το γεγονός ότι το ποσό των ανεξόφλητων λογαριασμών στο τέλος του έτους παρουσιάζει σταθερή αύξηση από το 2011 (23,4 δισ. EUR στα τέλη του 2013 μόνο από την πολιτική συνοχής), γεγονός που θα θέσει υπό σημαντική πίεση τα ανώτατα όρια του ΠΔΠ 2014-2020 όσον αφορά τις πληρωμές.

Παράλληλα τονίζει την ανάγκη ακριβούς καθορισμού των ετήσιων ανώτατων ορίων του ΠΔΠ όσον αφορά τις πληρωμές, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη, μεταξύ άλλων, τη δυναμική της πολιτικής συνοχής, συμπεριλαμβανομένων του χρονικού πλαισίου του προγραμματισμού, της εφαρμογής, του τελικού κλεισίματος των προγραμμάτων και των αποδεσμεύσεων πιστώσεων.

Υπογραμμίζει ότι στις προτάσεις της Επιτροπής για την αναθεώρηση του ΠΔΠ πρέπει να ληφθούν πλήρως υπόψη οι τελευταίες μακροοικονομικές προβλέψεις και να συμπεριληφθεί ενδελεχής αξιολόγηση της λειτουργίας όλων των ειδικών μέσων, και ειδικότερα των συνολικών περιθωρίων των αναλήψεων υποχρεώσεων και των πληρωμών.

Αναμένει, στο πλαίσιο αυτό, από την Επιτροπή να παράσχει στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πανομοιότυπα και συνεπή στοιχεία για δεδομένα και εκτιμήσεις, ούτως ώστε να αποφευχθούν παρανοήσεις στις διαπραγματεύσεις σε ό,τι αφορά τη βάση της συζήτησης.

Τονίζει ακόμα ότι τα καινοτόμα δημοσιονομικά μέσα, όπως τα ευρωπαϊκά ομόλογα έργων υποδομής μπορούν να διαδραματίσουν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην τόνωση των απολύτως αναγκαίων επενδύσεων, εφόσον έχουν τον κατάλληλο σχεδιασμό και προτρέπει, εν προκειμένω, την Επιτροπή να χρησιμοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την επόμενη αξιολόγησή τους, μεταξύ άλλων και στο πλαίσιο της επανεξέτασης/αναθεώρησης του ΠΔΠ 2014 -2020.

Τέλος, εκφράζει την ακλόνητη πεποίθησή του ότι κάθε νέα δημοσιονομική δυνατότητα ή προϋπολογισμός που έχει αναπτυχθεί ειδικά για τα κράτη μέλη της ευρωζώνης των οποίων οι δημοσιονομικές λειτουργίες δεν καλύπτονται από το ΠΔΠ πρέπει να εξελιχθεί εντός του ενωσιακού πλαισίου και πρέπει να υπόκειται σε επαρκή δημοκρατικό έλεγχο και λογοδοσία μέσω των υφιστάμενων θεσμικών οργάνων.

Πηγή: ΚΥΠΕ