Το Σχέδιο Β της Τουρκίας και η "Ταϊβανοποίηση" του Κυπριακού

Η «Ταϊβανοποίηση» του Κυπριακού, είναι μια ορολογία που κατά καιρούς, ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, έχει χρησιμοποιηθεί ή έχει ενταχθεί στο λεξιλόγιο πολλών στην Κύπρο, άλλοτε με πλήρη επίγνωση και άλλοτε με αυθαίρετο τρόπο.

Πόσοι όμως από μας πραγματικά γνωρίζουμε, τι σημαίνει και τι ακριβώς συνεπάγεται ένα τέτοιο ενδεχόμενο; Πως μπορεί

να γίνει εφικτό;

Με τα ερωτήματα αυτά ως εφαλτήριο, προσπαθήσαμε να δώσουμε απαντήσεις που να ικανοποιούν έστω και στο ελάχιστο, τις όποιες απορίες υπάρχουν.

Σύμφωνα με δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων, το μοντέλο αυτό θα μπορούσε να αποτελεί ακόμα και εναλλακτικό σχέδιο για το Κυπριακό.

Ο όρος Ταϊβανοποίηση έχει βασικά δυο πτυχές, που είτε συνυπάρχουν, είτε ισχύει η μια από τις δυο:

την πτυχή της αποαναγνώρισης μιας νόμιμης κυβέρνησης-κράτουςτις εμπορικές, οικονομικές, τουριστικές, εκπαιδευτικές, πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ κρατών-επιχειρήσεων-εταιρειών, χωρίς διπλωματική ή/και άλλη αναγνώριση.

Η περίπτωση της Ταϊβάν

Η Ταϊβάν ή αλλιώς Δημοκρατία της Κίνας, είναι ένα νησί κοντά γύρω στα 180 χιλιόμετρα μακριά από την Κίνα, με έκταση 36.197 τετραγωνικά χλμ.

Η Ταϊβάν (νήσος Φορμόσα) αποτελούσε έδαφος της Κίνας, μέχρι το 1895, όταν παραχωρήθηκε στην Ιαπωνία. Η Ιαπωνία διοικούσε το νησί μέχρι το 1945.

Απαρχή του ζητήματος Ταϊβάν ήταν η χρονολογία 1949, έτος κατά το οποίο οι υποστηρικτές του Μάο Τσε Τουγκ επικράτησαν των εθνικιστών του Τσαγκ Καϊ Σιεκ, σε ένα εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος ακολούθησε την αποχώρηση των ιαπωνικών στρατευμάτων από περιοχές της χώρας.

Ο Τσαγκ Καϊ Σιέκ βρήκε καταφύγιο στην τότε νήσο Φορμόσα, μαζί με μερικά εκατομμύρια υποστηρικτών του. Ο εμφύλιος, ωστόσο, δεν είχε επισφραγιστεί με κάποιο τρόπο υπέρ κάποιας από τις δυο πλευρές, γεγονός που ανάγκαζε για χρόνια τον ΟΗΕ να αναγνωρίζει τη Δημοκρατία της Κίνας(Ταϊβάν).

Έτος 1971-Ιστορικής σημασίας ψήφισμα από τον ΟΗΕ

Η 25η Οκτωβρίου 1971, έμεινε στην ιστορία ως η ημερομηνία όπου η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με την υιοθέτηση ψηφίσματός της, αποαναγνώρισε την Δημοκρατία της Κίνας(Ταϊβάν) και την ίδια στιγμή αναγνώρισε ως επίσημη εκπρόσωπο της Κίνας στον ΟΗΕ, τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Αυτό απετέλεσε μια τεράστια νίκη για τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, που συνεχίζει μέχρι σήμερα την πολιτική της μιας Κίνας(One China Policy), σε ότι αφορά στην Ταϊβάν.

Σταδιακά η αποαναγνώριση από τα κράτη συνεχίστηκε με αποτέλεσμα σήμερα μόνο 22 μικρού μεγέθους και εμβέλειας κράτη να αναγνωρίζουν την Ταϊβάν σε διπλωματικό επίπεδο.

Αυτό ωστόσο δεν απέτρεψε μεγάλο αριθμό κρατών, εταιρειών και επιχειρήσεων, να διατηρούν εμπορικές , τουριστικές και άλλου τύπου σχέσεις με την Ταϊβάν. Το στοιχείο αυτό είναι και το κύριο χαρακτηριστικό, στο οποίο όσοι αναφέρονται σε Ταϊβανοποίηση, συνήθως θέλουν να δώσουν έμφαση.

Η περίπτωση της Κύπρου

Όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, ο όρος Ταϊβανοποίηση εμπεριέχει δυο πτυχές, πρώτον την αποαναγνώριση μιας οντότητας, β)τις σχέσεις μεταξύ κρατών, πλην των διπλωματικών. Σε σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία, η πρώτη πτυχή θα πρέπει να θεωρηθεί πολύ δύσκολη εώς ανέφικτη να εφαρμοστεί, καθώς υπάρχουν ψηφίσματα, σχέσεις και συμμετοχές σε διεθνείς οργανισμούς, που δεν επιτρέπουν αποαναγνώριση σε κανένα επίπεδο. Αντιθέτως θα λέγαμε, μάλλον αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα, κάτι φυσικά στο οποίο θα πρέπει να επιμείνει η κυβέρνηση να διαφυλάσσει ως κόρη οφθαλμού.

Όσο αφορά στη δεύτερη πτυχή τώρα, αυτή των σχέσεων που μπορεί να ενδυναμωθούν μεταξύ τρίτων χωρών και του ψευδοκράτους, αναλυτές αναφέρουν ότι και το ενδεχόμενο αυτό είναι απομακρυσμένο. Καταλυτικής σημασίας, προς αυτή την κατεύθυνση, η τελωνειακή ένωση Τουρκίας-ΕΕ, της οποίας η αναβάθμιση βρίσκεται προς συζήτηση, αλλά και οι τέσσερεις ελευθερίες που προτάσσει η Τουρκία, μιας και η Ταϊβανοποίηση, είναι σενάριο που ευνοεί πρωτίστως η Τουρκία.

Η τουρκική πλευρά παρουσιάζει το ενδεχόμενο αυτό ως πιθανό σχέδιο Β, κάτι ωστόσο που δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει, μιας και ο διεθνής παράγοντας αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για κύρια μεθόδευση της Τουρκίας και θα πρέπει να θεωρηθεί εώς απίθανο να ακολουθήσουν τον Ερντογάν στα δικά του «θέλω».

Άλλωστε, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα σήμαινε αυτόματα μετωπική ρήξη με την Κυπριακή Δημοκρατία, κάτι που, επίσης, καμιά από τις μεγάλες δυνάμεις ή τους σημαντικούς οικονομικούς «παίκτες», στο διεθνές σκηνικό, δεν είναι διατεθειμένος να κάνει πράξη.

Σε διάφορους οργανισμούς, όπως ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας(Ισλαμική Διάσκεψη), μετέχουν χώρες οι οποίες είναι κάθετα αντίθετες σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, γεγονός που δεν αφήνει ανοικτές πόρτες για ριζοσπαστικές κινήσεις, σε αυτό το επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση είναι υπαρκτό και εφικτό το ενδεχόμενο του να υπάρξει μια, σε μεμομωμένο βαθμό, ενδυνάμωση εμπορικών σχέσεων, ψευδοκράτους, με μικρά κράτη, κάτι που θα πρέπει να θορυβεί την Κυπριακή Δημοκρατία.

Αναλυτές αναφέρουν ότι επικρατέστερο σενάριο στο άμεσα επόμενο διάστημα, θα είναι η άσκηση περισσότερου και σε βάθος ελέγχου του ψευδοκράτους από την Τουρκία, σε όλα τα επίπεδα.