Τα συμφέροντα χωρών των Συμφωνιών του Αβραάμ ευθυγραμμίζονται με αγωγό EastMed

Το Abraham Accords Peace Institute δημοσίευσε πριν από λίγε μέρες ανάλυση που εστιάζει στο θέμα της ενεργειακή ζήτηση και μακροπρόθεσμη προσφορά της Ε.Ε , και παρέχει μια επισκόπηση του ισραηλινού τομέα φυσικού αερίου, καθώς και σχετικές πτυχές του την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, Κύπρος,

Ακολουθούν αποσπάσματα της έκθεσης που συνέγραψαν η Gina Cohen, αναλύτρια και συγγραφέας για θέματα φυσικού αερίου και ο Alexander Kislov αναλυτής και σύμβουλος στον τομέα του φυσικού αερίου και του LNG

Για τους σχεδιασμούς της Κύπρου σημειώνεται:  14 Ιουνίου 2023 – Ο Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου και ο Ισραηλινός Υπουργός Ενέργειας Israel Katz συναντήθηκαν στο Ισραήλ για την προώθηση της ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Τα θέματα στο τραπέζι περιλαμβάνουν: την τοποθέτηση αγωγού φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο για την παροχή ισραηλινού φυσικού αερίου στην Κύπρο, παράλληλα με την τοποθέτηση ενός υποθαλάσσιου καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας για τη σύνδεση του ηλεκτρικού δικτύου του Ισραήλ με αυτό της Κύπρου, προκειμένου να μπορέσει το Ισραήλ να εισάγει ηλεκτρική ενέργεια που θα παράγεται στο νησί. Το έργο φυσικού αερίου περιλαμβάνει επίσης συζήτηση για την κατασκευή εγκατάστασης εξαγωγικής υγροποίησης με χρήση εγκατάστασης LNG μικρής κλίμακας στον Βασιλικό της Κύπρου για εξαγωγή Ισραήλ και κυπριακού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, καθώς και για παροχή φυσικού αερίου στην Κύπρο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Αυτό το έργο φυσικού αερίου και η επιλογή LNG είναι κατά την άποψη των συντακτών αυτής της έκθεσης, απίθανο να προχωρήσουν, καθώς το αέριο Leviathan προορίζεται για άλλες αγορές και τα αποθέματα της Energean στο Ισραήλ είναι ανεπαρκή για εξαγωγές. Η εταιρεία έχει επισημάνει ότι αν και θα εξακολουθούσε να είναι πρόθυμη να πουλήσει φυσικό αέριο στην Κύπρο, κάποιος άλλος πρέπει να κατασκευάσει τον αγωγό.

Αγωγός Eastmed

Το έργο East Med, που είναι ένας προγραμματισμένος αγωγός για τη σύνδεση του Ισραήλ με την Κύπρο και την Ελλάδα και την Ιταλία, είναι το πιο ώριμο όσον αφορά τις μελέτες σκοπιμότητας και έχει λάβει ακόμη και προκαταρκτικές οικονομικές επιχορηγήσεις από την ΕΕ. Στις αρχές του 2022, η ΕΕ επιβεβαίωσε εκ νέου το καθεστώς του EastMed ως «Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος». Ωστόσο, μια τελική απόφαση για να προχωρήσουμε σε έναν τόσο φιλόδοξο αγωγό θα απαιτήσει τον εντοπισμό στρατηγικών ευρωπαίων παραγόντων και την υπογραφή των μακροπρόθεσμων συμφωνιών πώλησης-αγοράς φυσικού αερίου μαζί τους για τη στήριξη της χρηματοδότησης του έργου. Θα απαιτήσει επίσης σημαντικές επενδύσεις και τεχνογνωσία. Οι εταίροι του Ισραήλ στις Συμφωνίες του Αβραάμ θα μπορούσαν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην επιτυχή εκτέλεση ενός τόσο περίπλοκου έργου. Το έργο EastMed Pipeline έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι δυνητικά έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει υδρογόνο ή άλλα καύσιμα χαμηλών εκπομπών άνθρακα στο μέλλον, υποστηρίζοντας έτσι την ΕΕ ενεργειακή μετάβαση.

Αγωγός προς Τουρκία

 Ένας αγωγός από τα υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ προς την Τουρκία είναι η συντομότερη διαδρομή προς την Ευρώπη, αλλά απαιτεί πολιτική σταθερότητα που δεν χαρακτηρίζει τις σχέσεις των χωρών τα τελευταία χρόνια παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Τουρκίας για το ισραηλινό αέριο. Επιπλέον, αυτό το σενάριο είναι πολιτικά προκλητικό τόσο έναντι της Κύπρου και της Ελλάδας όσο και της Ευρώπης, η οποία είναι απίθανο να θέλει να αντικαταστήσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία με μια νέα και μεγαλύτερη εξάρτηση από την Τουρκία ως κόμβο φυσικού αερίου, ιδίως καθώς η Ρωσία επιδιώκει επίσης να διαφοροποιήσει περισσότερες εξαγωγές μέσω Τουρκίας προς την Ευρώπη.

Κατά την άποψή μας, οι δύο πιο υποσχόμενες μεσοπρόθεσμες επιλογές είναι το έργο EastMed Pipeline ή η κατασκευή μιας πλωτής εγκατάστασης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FLNG). Αυτά τα έργα έχουν τους χαμηλότερους γεωπολιτικούς κινδύνους και τα δύο έχουν γίνει πιο ρεαλιστικά μετά τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Οι γεωπολιτικές πτυχές θα πρέπει να δοκιμαστούν με την οικονομική σκοπιμότητα αυτών των έργων.

Εκτελέσιμες συστάσεις για τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη

Κατά την άποψη των συγγραφέων, οι Συμφωνίες του Αβραάμ, ως ένα μοναδικό ευρύ πλαίσιο, μπορεί να είναι ένα εργαλείο που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των προαναφερθέντων

εμπόδια. Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις, οι Συμφωνίες του Αβραάμ

Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να εξετάσουν τα ακόλουθα μέτρα:

Τα τρέχοντα και τα νέα πιθανά κράτη μέλη των Συμφωνιών του Αβραάμ θα πρέπει να εξετάσουν περαιτέρω επενδύσεις στην υποδομή φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου , συμπεριλαμβανομένων των εξορύξερων, επέκτασης του δικτύου αγωγών εντός της περιοχής (π. ), και εξαγωγικά έργα, συμπεριλαμβανομένων των μονάδων (F)LNG. Η εγγύτητα των πηγών φυσικού αερίου EastMed σε μία από τις βασικές αγορές εισαγωγής φυσικού αερίου στον κόσμο - την Ευρώπη - θα μπορούσε να υποστηρίξει υψηλές αποδόσεις και κερδοφορία για τέτοιες επενδύσεις.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ πρέπει να καταλήξει σε μια σαφή απόφαση ότι το Ισραήλ γίνεται εξαγωγέας φυσικού αερίου και κατά συνέπεια να υιοθετήσει κατάλληλες πολιτικές, και να απέχει από ρυθμιστικές αποφάσεις που έρχονται σε αντίθεση με τους αποδεκτούς όρους στις διεθνείς συμβάσεις φυσικού αερίου.

Πρέπει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην άρση των φραγμών και δεν πρέπει να αφήνει ολόκληρο το βάρος και τους κινδύνους στις εταιρείες φυσικού αερίου. Πρέπει επίσης να προχωρήσει με την παροχή της απαιτούμενης άδειας, καθώς και των πλαισίων χωροθέτησης και ρυθμίσεων για μια εγκατάσταση FLNG.

Η Αίγυπτος θα πρέπει να δημιουργήσει ένα πιο διαφανές περιβάλλον στην αγορά ενέργειας (συμπεριλαμβανομένης της τιμολόγησης) και να καθορίσει με σαφήνεια το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις εξαγωγές LNG. Μία από τις λύσεις μπορεί να είναι η τελική αναθεώρηση των τιμών για την ηλεκτρική ενέργεια σε συμμόρφωση με το πρόγραμμα της χώρας για σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό θα αυξήσει την απόδοση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας και θα περιόριζε τις αιχμές της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το καλοκαίρι, μειώνοντας την πίεση στην αγορά φυσικού αερίου.

Δεύτερον, η αιγυπτιακή κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής μακροπρόθεσμων εγγυήσεων σε νέους δυνητικούς προμηθευτές (συμπεριλαμβανομένων των ισραηλινών εταιρειών και των εταιρειών στην Κυπριακή ΑΖΟ ), να δεσμευτεί να μην εκτρέψει τους όγκους φυσικού αερίου που προορίζονται για εξαγωγή στην εγχώρια αιγυπτιακή αγορά και να εξασφαλίσει συμφωνημένους όγκους για τις εξαγωγές LNG .

Αυτό θα έλυνε το πρόβλημα της διαρροής στις αιγυπτιακές μονάδες LNG, θα παρείχε στη χώρα σταθερά έσοδα από τις εξαγωγές από τις εξαγωγές LNG και θα δημιουργούσε ένα διαφανές περιβάλλον αγοράς για νέους προμηθευτές.

Το έργο του αγωγού EastMed θα επωφεληθεί από την τουρκική υποστήριξη, όπως υποστήριξε πρόσφατα ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eni, Descalzi, αν και απορρίφθηκε έντονα από τον Υπουργό Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργο Παπαναστασίου, ο οποίος απάντησε ότι αν και το έργο ασφαλώς άπτεται γεωπολιτικών ζητημάτων, η απόφαση θα βασίζεται σε τεχνο- οικονομική μελέτη.

 Όσον αφορά τα ΗΑΕ, όλες οι χώρες της περιοχής θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την εμπειρία τους στο φυσικό αέριο και από το ότι είναι μια σπάνια χώρα που εισάγει και εξάγει LNG. Αν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν είχαν ποτέ έλλειψη δυναμικού φυσικού αερίου, ωστόσο παραμένουν ένας σημαντικός καθαρός εισαγωγέας.

Καθώς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επιδιώκουν να αλλάξουν το καθεστώς τους μέχρι το δεύτερο μισό αυτής της δεκαετίας με την πρόθεσή τους να δημιουργήσουν μια δεύτερη εγκατάσταση εξαγωγής LNG (το έργο ADNOC), το Ισραήλ, η Κύπρος και η Αίγυπτος, μπορούν όλοι να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο επιτυγχάνονται τέτοιες εξελίξεις. Επιπλέον, τα ΗΑΕ συνδέονται με το Κατάρ μέσω αγωγού φυσικού αερίου και εισάγουν 20 bcm φυσικού αερίου από το Κατάρ, φέρνοντας έτσι έναν άλλο πιθανό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή. Πέρυσι, η ADNOC ανακοίνωσε σχέδια για τη δημιουργία της ADNOC Gas, ενώνοντας την ADNOC Gas Processing και την ADNOC LNG σε μια οντότητα. Εγκρίθηκε ένα πενταετές σχέδιο κεφαλαιουχικών δαπανών ύψους 150 δισ. δολαρίων για την περίοδο 2023-2027, που δείχνει τα τεράστια ποσά που επενδύονται στον τομέα του φυσικού αερίου της περιοχής.

Είναι ζωτικής σημασίας οι ΗΠΑ και η ΕΕ να συνεργαστούν με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και τις Συμφωνίες του Αβραάμ για την προώθηση στρατηγικών λύσεων, όπως αυτές που προτείνονται εδώ. Μαζί, η Ευρώπη και οι χώρες της περιοχής μπορούν να προωθήσουν την ενεργειακή ανεξαρτησία από τη Ρωσία, χτίζοντας παράλληλα ένα πιο σταθερό και βιώσιμο μέλλον για την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

Οι αγοραστές στην Ευρώπη πρέπει να επανεκτιμήσουν την αξία των μακροπρόθεσμων συμβολαίων φυσικού αερίου για την ενεργειακή τους ασφάλεια. Εναλλακτικά, οι ευρωπαίοι ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν να σχεδιάσουν και να ορίσουν νέες τέτοιες υποδομές, παρέχοντάς τους μια ενδιάμεση λύση μέχρι να μπορέσουν να προχωρήσουν με ασφάλεια στην ενεργειακή μετάβαση και με τον τρόπο αυτό, να συμφωνήσουν να πληρώσουν υψηλότερη τιμή φυσικού αερίου ή/και να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση ορισμένων από απαιτούνται υποδομές. Η σημερινή ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη ανακουφίζει έντονα την ανάγκη επανεξέτασης του ρόλου των κυβερνήσεων στις ενεργειακές υποδομές. Ο σχεδιασμός ορισμένων έργων ειδικά ως περιουσιακών στοιχείων μετάβασης μπορεί να είναι μια αποτελεσματική λύση.