Στο «κενό» αμερικανική πρωτοβουλία

Αδιέξοδη απέβη η διαμεσολάβηση της Β. Νούλαντ για γεφύρωση των θέσεων των δύο πλευρών στο θέμα των εγγυήσεων
Τέσσερεις συναντήσεις είχε με τους δύο ηγέτες η Αμερικανίδα Υφυπουργός Εξωτερικών, σε μιαν άκαρπη, όπως απεδείχθη, προσπάθεια να εξευρεθούν σημεία σύγκλισης για την ασφάλεια - εννέα σημεία έθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διά της Β. Νούλαντ στην τ/κ πλευρά

Σε αδιέξοδο οδηγήθηκε η χθεσινή διαμεσολάβηση - εξπρές της Αμερικανίδας Υφυπουργού Εξωτερικών, Βικτώρια Νούλαντ, ανάμεσα στην ε/κ και την τ/κ πλευρά, όσον αφορά το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, σε μια προσπάθεια

να βρεθούν κάποιες ελάχιστες κοινές συνισταμένες, που να αποτελέσουν τη βάση μιας περαιτέρω εποικοδομητικής συζήτησης στο πιο καθοριστικό, υπό τα δεδομένα, μαζί με το εδαφικό, κεφάλαιο για την επίλυση του Κυπριακού.

Η επίσκεψη της Αμερικανίδας αξιωματούχου δεν ήταν απλώς εθιμοτυπική ή... αποχαιρετιστήρια, δεδομένων των αναμενόμενων αλλαγών στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ μετά τις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, όπως άφηναν να νοηθεί κυβερνητικοί κύκλοι, αλλά απεδείχθη ιδιαιτέρως «δημιουργική», αφού η κ. Νούλαντ συνάντησε τέσσερεις φορές σε διάστημα μίας ημέρας τους δύο ηγέτες, που ενδιαμέσως είχαν την προγραμματισμένη τους συνάντηση, στο πλαίσιο της εντατικοποιημένης φάσης της διαπραγμάτευσης του Κυπριακού.

Ωστόσο, παρά τη «δραστική» αμερικανική διαμεσολάβηση, δεν φαίνεται να υπήρξε οιοδήποτε ουσιαστικό αποτέλεσμα, που να δημιουργεί προσδοκίες για αλλαγή των δεδομένων στο κεφάλαιο της ασφάλειας.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, αλλά και ασφαλείς πληροφορίες που μετέδωσε χθες βράδυ το «Sigma», δεν υπήρξε από πλευράς Αμερικανίδας Υφυπουργού οιοδήποτε μήνυμα ή «μεταφορά» ένδειξης, που να αφήνει περιθώριο αισιοδοξίας ότι αλλάζει κάτι στο κεφάλαιο εγγυήσεων.

Παρά το γεγονός ότι η κ. Νούλαντ είχε μεταφέρει, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, τη θέση της ε/κ πλευράς, ότι η πρόταση - πλαίσιο που έχει καταθέσει για το θέμα ασφάλειας παραμένει στο τραπέζι και μπορεί να αποτελέσει τη βάση συζήτησης, να τροποποιηθεί, είτε ακόμη και να βελτιωθεί, αν αυτό μπορεί να γίνει, δεν υπήρξε καμία θετική ανταπόκριση από τ/κ πλευράς.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο κ. Ακιντζί επέμεινε, κάτι που έκανε και στις δηλώσεις του, στην ανάγκη να υπάρξει παρουσία τουρκικού στρατού στην Κύπρο και δικαίωμα μονομερούς επέμβασης, τουλάχιστον όσον αφορά στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, δηλαδή η γνωστή τουρκική πρόταση.

Πέραν τούτου, σε ό,τι αφορά τα εννέα σημεία που έθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διά της Αμερικανίδας αξιωματούχου, μεταξύ των οποίων η ηλεκτρική διασύνδεση Τουρκίας-κατεχομένων, η αξιολόγηση των τραπεζών των κατεχομένων, η λειτουργία εκκλησιών και το θέμα του σχολείου στο Ριζοκάρπασο, τα οποία η πλευρά μας αξιολογεί ως ιδιαιτέρως σοβαρά, καθώς, επιπρόσθετα, επηρεάζουν το κλίμα των συνομιλιών και δείχνουν μια τάση από την Τουρκία στα λόγια να στηρίζει τη διαδικασία, αλλά στην πράξη να την υπονομεύει, ο κ. Ακιντζί τα απέδωσε στη λεγόμενη κυβέρνηση των κατεχομένων, την οποία δεν ελέγχει, αλλά υποσχέθηκε ότι θα θέσει αυτά τα ζητήματα, ούτως ώστε να υπάρξει κάποια διευθέτησή τους.

Στήριξη των ΗΠΑ
Τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών προς τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού εξέφρασε η κ. Νούλαντ, σε δηλώσεις της στο Προεδρικό Μέγαρο μετά τη δεύτερη, απογευματινή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι τόσο οι ΗΠΑ, όσο και άλλες χώρες προσπαθούν να δουν πώς μπορούν να συμβάλουν στο να αντιμετωπιστούν προβλήματα που δεν αφορούν την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού. «Και είναι ευπρόσδεκτοι οποιοιδήποτε θελήσουν να επηρεάσουν την πορεία των πραγμάτων, προς ξεπέρασμα προβλημάτων ή απαιτήσεων που δεν αφορούν την εσωτερική πτυχή» σημείωσε.

Η κ. Νούλαντ είπε ότι είχε έναν πολύ καλό γύρο διαβουλεύσεων σήμερα (χθες), τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν έντονα αυτή την κυπριακής ιδιοκτησίας διαδικασία (για λύση του Κυπριακού). «Ερχόμαστε ως φίλοι της διαδικασίας και ως υποστηρικτές, όμως (η διαδικασία) καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τους ηγέτες», δήλωσε.

Εξέφρασε παράλληλα ικανοποίηση για το γεγονός ότι βρίσκεται στην Κύπρο στο μέσο αυτής της πολύ εντατικής περιόδου του Οκτωβρίου, κατά την οποία οι ηγέτες συναντώνται σχεδόν κάθε μέρα, έτσι ώστε, όπως είπε, να έχει την ευκαιρία να μοιραστεί ανοικτά μαζί τους το έργο που παράγουν.

Δήλωσε την ίδια στιγμή πολύ εντυπωσιασμένη από τον τρόπο με τον οποίον εργάζονται οι δύο (διαπραγματευτικές) ομάδες, «για να δημιουργήσουν ένα μέλλον για τον κυπριακό λαό στο σύνολό του και να δημιουργήσουν περισσότερες ευκαιρίες στο νησί».

Είπε ακόμη ότι την ώρα της συνάντησης των δύο ηγετών, η ίδια είχε την ευκαιρία να επισκεφτεί για πρώτη φορά την εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου και να δει, όπως σημείωσε, την εκπληκτική πολιτιστική κληρονομιά της, όπως επίσης και να περπατήσει για λίγο στην παραλία των Βαρωσίων.

«Ένιωσα, πρέπει να πω, συγκίνηση γι' αυτό που είδα εκεί. Ένιωσα όμως από την άλλη και έμπνευση από τις δυνατότητες που έχει ο κυπριακός λαός στο σύνολό του, πολιτιστικά, οικονομικά και πολιτικά, από τη διαδικασία που βρίσκεται αυτήν τη στιγμή σε εξέλιξη» πρόσθεσε.

Οι πρώτες επαφές
Νωρίτερα, κατά την πρωινή συνάντηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετέφερε προς την Αμερικανίδα Υφυπουργό την ξεκάθαρη και πάγια θέση της ε/κ πλευράς ότι δεν αποδέχεται τουρκικές εγγυήσεις στη λύση του Κυπριακού.

Στην πρώτη αυτή επαφή, η κ. Νούλαντ ενημερώθηκε από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για το εδαφικό, το περιουσιακό, αλλά και αριθμό θεμάτων τα οποία δεν σχετίζονται ευθέως με τα κεφάλαια του Κυπριακού, που εντούτοις προκαλούν κωλύματα, όπως η άρνηση των αρχών του ψευδοκράτους για αξιολόγηση των τραπεζών των κατεχομένων, η άρνηση παραχώρησης αδειών για περισσότερες λειτουργίες σε κατεχόμενες εκκλησίες, τα προβλήματα στη στελέχωση των σχολείων του Ριζοκαρπάσου, η συμφωνία για ηλεκτρική σύνδεση κατεχομένων - Τουρκίας, αλλά και το θέμα της μη αλλαγής της ώρας στα κατεχόμενα.

Στην συνέχεια η κ. Νούλαντ μετέβη στα κατεχόμενα, όπου είχε συνάντηση με τον κατοχικό ηγέτη. Μετά τη συνάντηση αυτή δεν έγιναν οποιεσδήποτε δηλώσεις.

Διαπραγμάτευση με Ακιντζί
Ακολούθησε η συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί, κατά την οποία συζητήθηκαν, σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, η αποτελεσματική συμμετοχή στη διακυβέρνηση, ο τρόπος λήψεως αποφάσεων και η ενδεχόμενη ανάγκη τροποποιήσεων μελλοντικά του Συντάγματος. «Παρατηρήθηκαν περαιτέρω συγκλίσεις σε ορισμένα των θεμάτων, παραμένουν κάποιες διαφορές, γι’ αυτό και θα συνεχίσουμε και αύριο (σήμερα)», είπε ο Ν. Αναστασιάδης μετά τη συνάντηση.

Γεφυροποιός διαφορών η Νούλαντ
Ερωτηθείς κατά πόσον η κ. Νούλαντ μετέφερε κάτι συγκεκριμένο, ο Πρόεδρος απάντησε «όχι δικό της συγκεκριμένο. Προσπαθεί να δει πώς μπορεί να γεφυρωθούν οι διαφορές, αν μπορεί να γεφυρωθούν βεβαίως, διότι αν η άλλη πλευρά εμμένει στα όσα γνωρίζουμε, αντιλαμβάνεστε ότι η κατάσταση περιπλέκεται».

Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες του ΚΥΠΕ, για το θέμα της ασφάλειας και εγγυήσεων ο Πρόεδρος αντάλλαξε απόψεις για το ενδεχόμενο να έχει ρόλο το Συμβούλιο Ασφαλείας στη μετά τη λύση εποχή, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο η κ. Νούλαντ δεν μετέφερε κάποια ιδέα.

Δεν υπάρχει αμερικανικό σχέδιο
Από την πλευρά του, ο κατοχικός ηγέτης δήλωσε μετά τις διαπραγματεύσεις, αναφορικά με τις εκατέρωθεν επαφές της κ. Νούλαντ, πως δεν πρέπει δημιουργηθεί η εικόνα ότι υπάρχει ένα αμερικανικό σχέδιο πάνω στο οποίο γίνεται συζήτηση. «Τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει. Ο κ. Αναστασιάδης τις δικές του και εγώ τις δικές μου σκέψεις μεταφέρουμε στην αμερικανική κυβέρνηση», είπε.

Ερωτηθείς κατά πόσο συζητήθηκε το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, ο Μουσταφά Ακιντζί απάντησε πως δεν συζητήθηκε μόνο αυτό, σημειώνοντας πως «οι προσεγγίσεις ότι είμαστε ένα σύγχρονο κράτος, θα γίνουμε όλοι μέλη της ΕΕ, δεν υπάρχει ανάγκη για ασφάλεια και εγγυήσεις, δεν τυγχάνουν αποδοχής από τους Τ/κ και ούτε πρόκειται να τύχουν».

Οι διαφωνίες του Ακιντζί
Ο κατοχικός ηγέτης δεν παρέλειψε μάλιστα να κάνει αναδρομή στο παρελθόν, και συγκεκριμένα στο αίτημα του Μακαρίου για τροποποίηση των 13 σημείων στο Σύνταγμα του 1960. Κάλεσε δε τον «νότο», όπως αποκάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία, να προσέξει τις δηλώσεις που κάνει για την εκ περιτροπής προεδρία, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν μπορεί να παρουσιάσει μια λύση ενώπιον των Τ/κ που δεν περιλαμβάνει κάτι τέτοιο.

Συνάντηση Κοτζιά-Κυπριανού
Παράλληλα, ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, είχε χθες συνάντηση με τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά, με τον οποίο συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. «Εμείς δεν πρόκειται να αποδεχτούμε ποτέ εγγυήσεις.

Μια χώρα ευρωπαϊκή το 2016 δεν χρειάζεται εγγυήσεις. Καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να υπάρξει για μία μικρή μεταβατική περίοδο ένα σύστημα ασφάλειας που θα απαντά στις ανησυχίες και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων, αλλά αυτό να συζητήσουμε τι θα είναι, και σίγουρα δεν μπορεί να είναι η Τουρκία ή το ΝΑΤΟ βέβαια», είπε ο κ. Κυπριανού.

Την ίδια ώρα, το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Sputnic, αναφερόμενο στην επίσκεψη του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ στη Μόσχα τις προηγούμενες μέρες και τη συνάντηση που είχε με τον Ρώσο Υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, επικαλείται δηλώσεις του Τουμάζου Τσελεπή (που συνόδευσε τον κ. Κυπριανού), ο οποίος έθιξε το ζήτημα της ασφάλειας.

Συγκεκριμένα, ο κ. Τσελεπής δήλωσε στο Sputnic ότι η Κύπρος θα πρέπει να διώξει όλες τις ξένες στρατιωτικές βάσεις από το έδαφός της και να χρησιμοποιήσει την αποστρατιωτικοποίηση ως μέσο, προκειμένου να αναπτύξει ειρηνικές σχέσεις με άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. «Θέλουμε να ξεφορτωθούμε τη λεγόμενη ΝΑΤΟϊκή Υποστήριξη», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «το νησί πρέπει να αποστρατιωτικοποιηθεί».