Ο δρόμος προς την κανονικότητα-Ο Δρ.Τσιούτης μιλάει για τη μετά COVID-19 εποχή

Για τα μέτρα προστασίας κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου αλλά και την επιστροφή στην κανονικότητα μίλησε στο SigmaLive ο Επικεφαλής της Επιστημονικής Ομάδας, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο και Παθολόγος με εξειδίκευση στον Έλεγχο Λοιμώξεων, Δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης.

Συγκεκριμένα, ο ειδικός απάντησε σε ερωτήσεις για τους σχεδιασμούς της επόμενης ημέρας, την τηλεργασία, τα πάρτι, αλλά και τις συνήθειες που άφησε η πανδημία.

Τι συμβουλεύετε τις οικογένειες που θέλουν να περάσουν την

Είναι κατανοητή η ανάγκη αυτές τις μέρες να βρεθούμε και να γιορτάσουμε με τους δικούς μας. Άλλωστε, οι εορτές αυτές χαρακτηρίζονται από συναντήσεις με συγγενείς και φίλους, οικογενειακή θαλπωρή και πράξεις αλληλεγγύης. Όμως φέτος, όλα είναι διαφορετικά. Προεξάρχει η έννοια της ασφάλειας και της προστασίας. Η μείωση των καθημερινών επαφών μας, η μείωση των ατόμων με τα οποία θα βρεθούμε, η προστασία των ευπαθών ατόμων του στενού μας οικογενειακού περιβάλλοντος, είναι ο σημαντικότερος τρόπους να εκφράσουμε αυτή την αλληλεγγύη φέτος.

Πότε θα αρχίσουμε ξανά τις χειραψίες;

Όλες οι ατομικές συνήθειες, όπως και οι τρόποι που συμπεριφερόμαστε στις κοινωνικές μας συνευρέσεις, έχουν αλλάξει σε τέτοιο βαθμό, που θα μας φανεί περίεργο να επανέλθουμε στις προηγούμενες συνήθειες. Ο λόγος είναι ότι η αποφυγή σωματικής επαφής, η φυσική αποστασιοποίηση, η τακτική υγιεινή χεριών, είναι όλα απλά μέτρα που έχουν στόχο την ενίσχυση της ατομικής υγιεινής. Ακόμα και μετά το τέλος της πανδημίας, το οποίο βέβαια δεν ξέρουμε πού τοποθετείται χρονικά, κάποιες από αυτές τις συνήθειες θα παραμείνουν για πολλούς. Παρόλο που σαν λαός είμαστε εκφραστικοί και αναζητούμε τη σωματική επαφή ακόμα και στις πιο απλές συναντήσεις, η έννοια της ατομικής προστασίας και ατομικής υγιεινής που επέφερε η πανδημία στο προσκήνιο, είναι κάτι που θα μας συνοδεύει.

Πότε θα νιώσεις ασφαλής για να επιστρέψεις στο γραφείο;

Ένας από τους χώρους εργασίας μου είναι η κλινική όπου εργάζομαι και έρχομαι σε επαφή με ασθενείς. Μέτρα ατομικής προστασίας πάντα εφαρμόζονταν, ενώ εδώ και αρκετούς μήνες είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας όλες τις ώρες. Ωστόσο ο χώρος παροχής υγείας είναι από τη φύση του, χώρος αυξημένου κινδύνου για μετάδοση, άρα ένα ρίσκο παραμένει. Ο μόνος τρόπος να νιώσουμε ασφάλεια στο χώρο εργασίας μου, τόσο εγώ, όσο και οι συνεργάτες και ασθενείς μου, θα είναι όταν είμαστε όλοι εμβολιασμένοι.

Ο εργοδότης μου θα μου ζητήσει να κάνω το εμβόλιο;

Ο εμβολιασμός στην Κύπρο δεν είναι υποχρεωτικός. Ωστόσο θα θέλαμε να δούμε να εμβολιάζεται όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος. Κάποια επαγγέλματα, λόγω της φύσης και των χαρακτηριστικών τους, είναι αυξημένου κινδύνου για μετάδοση. Τέτοια παραδείγματα είναι επαγγέλματα χώρο υγείας, σε χώρους εξυπηρέτησης κοινού, επαγγέλματα που έχουν συχνή επαφή με άλλα άτομα, επαγγέλματα πρώτης γραμμής (first responders) όπως δυνάμεις ασφαλείας, ένοπλες δυνάμεις και πυροσβεστική, καθώς και επαγγέλματα που βρίσκονται σε χώρους συνωστισμού και δραστηριοτήτων αυξημένης μετάδοσης όπως σε χώρους εστίασης, άθλησης, εργοστάσια, κτλ. Αυτοί λοιπόν είναι οι επαγγελματίες που θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν τον αυξημένο κίνδυνο που έχουν να προσβληθούν αλλά και να μεταδώσουν, άρα και την ανάγκη να εμβολιασθούν.

Θα πάμε ξανά σε μεγάλα πάρτι με πολύ κόσμο χωρίς μάσκα;

Αναμφίβολα θα γίνει. Αυτό που δεν ξέρουμε είναι το πότε. Αυτό που ξέρουμε όμως είναι οι προϋποθέσεις για να γίνει: όταν η συχνότητα του ιού στην κοινότητα θα έχει μειωθεί σε ασφαλή επίπεδα, όταν η πιθανότητα μετάδοσης από άτομο σε άτομο θα έχει μειωθεί (πχ.με τον ευρύ εμβολιασμό), όταν θα έχει περάσει αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να γνωρίζουμε ότι τα μέτρα αναχαίτισης της μετάδοσης έχουν δώσει αποτέλεσμα.

Πρέπει να περιμένουμε να εμβολιαστεί το 75% του πληθυσμού για να ταξιδέψουμε ξανά;

Όχι απαραίτητα. Ήδη από το καλοκαίρι υπήρχαν χαλαρώσεις στα ταξίδια, λόγω της βελτιωμένης κατάστασης. Το ταξίδι είναι δραστηριότητα αυξημένου κινδύνου και ο λόγος που έχουμε πανδημία είναι γιατί ο ιός μεταδόθηκε ταχύτατα μέσω των ταξιδιωτών. Όμως ένα ταξίδι μπορεί να γίνει υπό ασφαλείς συνθήκες, δεδομένου ότι και η επιδημιολογική κατάσταση το επιτρέπει. Σίγουρα όμως, όσο περισσότεροι εμβολιασθούν, τόσο πιο ασφαλείς θα νιώσουμε για να ταξιδέψουμε.

Για πόσο χρονικό διάστημα θα συνεχίσουμε να φοράμε μάσκες;

Αυτό είναι δύσκολο να απαντηθεί. Αναμφίβολα οι μάσκες επιφέρουν σημαντική προστασία ιδίως σε κλειστούς και σε συνωστισμένους χώρους. Επιπλέον, το όφελός τους είναι ανάλογο της συχνότητας του ιού στην κοινότητα. Στο χώρου της παροχής υγείας, η χρήση μάσκας είναι καθημερινή ανάγκη. Στην κοινότητα, μάλλον όσο βελτιώνεται η κατάσταση, θα δούμε χαλάρωση στην υποχρέωση χρήσης μάσκας πρώτα σε εξωτερικούς χώρους όπου δεν υπάρχει συνωστισμός. Όμως θα αργήσουμε πολύ να φτάσουμε στην πλήρη κατάργηση της μάσκας, ενώ κρίνοντας από τη συμπεριφορά του κόσμου σε χώρες κυρίως της Ασίας, μάλλον πολλοί συμπολίτες μας θα επιλέγουν να φορούν μάσκα σε χώρους με συνωστισμό, ανεξαρτήτως της πανδημίας.

Πότε θα ξέρουμε ότι είναι ασφαλές να επιστρέψουμε στην κανονικότητα;

Οι επιδημιολογικοί δείκτες που μας συνοδεύουν καθημερινά, λειτουργούν σαν οδηγός για να μας κατευθύνουν μέσα από την εντατικοποίηση ή χαλάρωση μέτρων. Άρα όσο μειώνεται το επιδημιολογικό φορτίο, όσο νοσούν λιγότερα άτομα, όσο το φορτίο μέσα στα νοσηλευτήρια σταθεροποιείται και μειώνεται, τόσο θα επιστρέφουμε προς χαλάρωση μέτρων. Ωστόσο η στιγμή που θα σηματοδοτήσει πλήρη χαλάρωση μέτρων και επιστροφή στις δραστηριότητες που κάναμε την εποχή προ-πανδημίας, θα αργήσει να έρθει.

Πότε θα πάμε ξανά στον κινηματογράφο ή στο θέατρο;

Αυτό εξαρτάται από την επιδημιολογική κατάσταση αλλά και τα μέτρα που θα εφαρμόζονται. Εφόσον τηρούνται συγκεκριμένα μέτρα, όσο αυστηρά κι αν φαίνονται αυτά, ο κίνδυνος μετάδοσης στους χώρους αυτούς θα είναι μικρός (ποτέ όμως μηδαμινός).

Πότε θα φάμε ξανά σε εστιατόριο;

Στη φάση αυτή δεν θα ένιωθα καλά να βρισκόμουν σε οποιοδήποτε δημόσιο χώρο, πόσο μάλλον σε χώρο όπου δεν φοράνε όλοι μάσκα. Οι συνθήκες στις οποίες θα ένιωθα άνετα και ασφάλεια για να βρίσκομαι σε ένα τέτοιο χώρο, θα ήταν εφόσον τηρούνταν αποστάσεις, καλός αερισμός και δεν υπήρχε συνωστισμός.

Πότε θα νιώσεις άνετος ανάμεσα σε πλήθος κόσμου;

Ο βαθμός συνωστισμού είναι πολύ καθοριστικός παράγοντας για μετάδοση. Έχουν καταγραφεί εκατοντάδες περιπτώσεις αυξημένης μετάδοσης (οι λεγόμενες συνθήκες υπερδιασκορπισμού) σε χώρους με συνωστισμού. Θα αργήσουμε να φτάσουμε σε τέτοια επίπεδα ώστε να νιώσω άνετα να βρεθώ σε χώρο με συνωστισμό. Πιστεύω ότι πλέον ο μόνος τρόπος να φτάσουμε σε ασφαλή επίπεδα ώστε να νιώσουμε ασφάλεια σε ένα τέτοιο χώρο, θα είναι εφόσον επιτευχθεί υψηλό ποσοστό ανοσίας στον πληθυσμό μέσω εμβολιασμού.

Πότε θα αρχίσουν να αίρονται οι περιορισμοί;

Η χαλάρωση των μέτρων θα είναι ανάλογη της επιδημιολογικής εικόνας και του βαθμού κάλυψης του πληθυσμού με τον εμβολιασμό. Όσο περισσότεροι εμβολιασθούν, τόσο η επιδημιολογική κατάσταση θα βελτιωθεί και θα επιτρέψει χαλάρωση.

Πώς θα μοιάζει η νέα κανονικότητα;

Η νέα πραγματικότητα θα έχει χαρακτηριστικά που θα εκτείνονται σε πάρα πολλές πτυχές της κοινωνίας και της οικονομίας. Ακόμα και αυτό που ζούμε σήμερα είναι μία νέα πραγματικότητα, ενώ όσο προχωράμε προς τον έλεγχο της πανδημίας, θα βλέπουμε αρκετά από τα μέτρα να χαλαρώνουν, ενώ άλλα μέτρα θα παραμείνουν στη θέση τους λόγω της διαχρονικής αξίας τους. Για παράδειγμα στον εργασιακό τομέα, η πανδημία ανέδειξε τη σημασία της προώθησης της υγείας των εργαζομένων, την αξία του λειτουργού ασφάλειας και υγείας και τη σημασία του ορθού αερισμού των κοινόχρηστων χώρων. Σε επίπεδο κοινωνίας, ο κόσμος έχει συνειδητοποιήσει πώς μεταδίδονται οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και πόσο συμβάλλουν τα ατομικά μέτρα προστασίας στην πρόληψή τους. Άρα περιμένουμε ότι σε επόμενες εξάρσεις νοσημάτων, όπως της γρίπης, ο κόσμος θα είναι έτοιμος να προστατευθεί.

Τι δεν θα επιστρέψει ξανά στην κανονικότητα;

Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τους συνεργάτες μας. Η πανδημία μας έδειξε ότι οι κρίσεις απαιτούν αλληλοσεβασμό και συνεργασία, με χάραξη κοινών στόχων.

Τι έμαθες ζώντας σε συνθήκες πανδημίας;

Λίγα είναι τα πράγματα που έχουν σημασία στη ζωή και δεν πρέπει να τα παίρνουμε για δεδομένα. Μπορεί να διαφέρουν μεταξύ ανθρώπων αλλά στην τελική, αυτά που χρειαζόμαστε για να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας είναι πολύ συγκεκριμένα.

Ποια συνήθεια θα κρατήσεις από την πανδημία;

Η πανδημία αυτή μας κούρασε αλλά μας έμαθε και πολλά. Μία συνήθεια που θα κρατήσω είναι η προτίμηση για διαδικτυακές συναντήσεις. Όταν αυτές οργανωθούν σωστά, κερδίζεις χρόνο και έχεις ευελιξία κινήσεων στη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας. Ένα άλλο που έμαθα είναι η επιλογή των κοινωνικών μου συνευρέσεων. Όσο κυνικό κι αν ακούγεται, ο ελεύθερος μας χρόνος είναι περιορισμένος, η καθημερινότητά μας είναι απαιτητική και γι’αυτό κάποιες κοινωνικές συναντήσεις έχουν μεγάλη αξία.

Ποιο πράγμα δεν θα πάρεις ξανά ως δεδομένο;

Ο ελεύθερος χρόνος και η πολυτέλεια να ασχοληθώ με κάτι εκτός της δουλειάς μου.

Τι άλλαξε για πάντα από την καθημερινότητά μας;

Έχω συνειδητοποιήσει ότι συχνά ένα πρόβλημα που φαίνεται σε εμένα μικρό και απλό, για κάποιον άλλον ή κάποια άλλη μπορεί να είναι μεγάλο και γι’αυτό είναι σημαντικό να είμαι πάντα διαθέσιμος για να συμβουλεύω και να βοηθώ.

Διαβάστε επίσης:

Φτάνουν στην Κύπρο τα εμβόλια: Η κάρτα εμβολιασμού και οι συχνές παρενέργειες

Έστησαν πάρτι στην Πάφο 18 νεαροί- Επιχείρησαν να διαφύγουν