Λύση του Κυπριακού χωρίς μνημόνιο

Τα πεπραγμένα της τριετίας στην οικονομία παρουσίασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Υποσχέθηκε πάταξη των σκανδάλων για όλα τα πρόσωπα, όσο υψηλά και αν βρίσκονται - Δεν υποσχέθηκε τίποτα στους κουρεμένους καταθέτες της Τράπεζας Κύπρου - Γενικότητες και ευχολόγια περί ανάπτυξης για την επόμενη διετία

Η Κύπρος βγήκε από το μνημόνιο

και ακόμη και με τη λύση του Κυπριακού δεν πρόκειται να ξαναμπεί κάτω από δεσμά του. Αυτή ήταν η δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου για τα τρία χρόνια διακυβέρνησής του.

Ευχόμενος να έρθει η λύση το συντομότερο δυνατόν, ο κ. Αναστασιάδης απέφυγε να μιλήσει με συγκεκριμένους αριθμούς για το κόστος της. «Δεν βλέπω πώς θα ήταν δυνατό να οδηγηθούμε σε νέο μνημόνιο, αλλά θα υπάρξουν ασφαλιστικές δικλίδες για να μην υπάρξει οικονομική διαταραχή», τόνισε ο κ. Αναστασιάδης, συμπληρώνοντας ότι «το οποιοδήποτε κόστος δεν υπολογίστηκε και αναμένεται από τις εκθέσεις που θα μας παραχωρήσει η Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ». Παράλληλα, ξεκαθάρισε ότι το ευρώ θα είναι το νόμισμα μετά τη λύση.

Είμαστε περήφανοι που χτυπάμε τη διαφθορά
«Είμαστε αποφασισμένοι να καταπολεμήσουμε την όποια διαφθορά. Δεν θα ανεχθούμε κανένα σκάνδαλο, ούτε την απόκρυψη σκανδάλων», επεσήμανε ο Πρόεδρος.
Για την καθυστέρηση που παρατηρείται στην απονομή δικαιοσύνης για το μεγάλο οικονομικό έγκλημα είπε χαρακτηριστικά: «Οικονομικά εγκλήματα ή τα εγκλήματα του λευκού κολλάρου και τα εγκλήματα που έχουν να κάνουν με παραβιάσεις των νόμων είναι πολύπλοκα και θα είναι αντικείμενο της επόμενης συνέντευξης Τύπου.

Πληρώσαμε σημαντικά ποσά για τις ανακρίσεις, έχουμε μεταξύ άλλων διαθέσει χρήματα για αγορά σέρβερ για διευκόλυνση ανακριτικού έργου. Ήδη προχώρησαν οι ποινικές διώξεις και δεν έχω καμία αμφιβολία πως με την αποφασιστικότητα του Γ. Εισαγγελέα θα προχωρήσουν οι έρευνες. Οι ανακρίσεις καταδεικνύουν κάποιους που φέρουν ευθύνη και θα τιμωρηθούν».
Ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε ότι είναι περήφανος για το ότι η δική του Κυβέρνηση αποκαλύπτει σκάνδαλα και δεν τα κουκουλώνει.

Καμία υπόσχεση στους κουρεμένους της Τρ. Κύπρου
Σε ερώτημα σχετικά με το αν και κατά πόσο θα αποζημιώσει η Κυβέρνηση τους καταθέτες, ιδιαίτερα της Τράπεζας Κύπρου, που έχουν υποστεί το κούρεμα των καταθέσεών τους, ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ότι «για την απομείωση των καταθέσεών τους οι καταθέτες έλαβαν αριθμό μετοχών, που αποτελεί μέρος αποζημίωσης. Αυτό το οποίο θα πρέπει να πούμε είναι να είμαστε ειλικρινείς και να μην δίνονται υποσχέσεις που να μην υλοποιηθούν. Η Κυβέρνηση, αν και εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες, θα εξετάσει το ενδεχόμενο πώς, πόσο και με ποιο τρόπο θα αποζημιώσει τους καταθέτες».

Ευχολόγια για την ανάπτυξη
Σε ερώτημα για το πότε η Κύπρος θα πιάσει τον στόχο της όσον αφορά τις αξιολογήσεις από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, ο κ. Αναστασιάδης απάντησε ότι σταδιακά και με πρόγραμμα, όπως έχουμε εξέλθει του μνημονίου, θα επιτύχουμε και τις πολυπόθητες αναβαθμίσεις. Οι συνθήκες, συμπλήρωσε, είναι ευνοϊκές. Με τα κατάλληλα μέτρα και τις σωστές κινήσεις θα γίνει και η αναβάθμιση.

Με τη νέα Βουλή η ιδιωτικοποίηση της ΑΤΗΚ
Για την ΑΤΗΚ δήλωσε ότι θεωρεί ότι υπάρχει πολιτική συναίνεση για να βρεθεί στρατηγικός επενδυτής, κάτι που θα γίνει, βέβαια, με τη νέα Βουλή. Ωστόσο, ανέφερε ότι υπήρξε κατάργηση πέντε ζημιογόνων ημικρατικών οργανισμών που εξάντλησαν τον προορισμό τους, χωρίς απολύσεις ή με πλήρη σεβασμό στα κεκτημένα δικαιώματα των εργαζομένων.

Τα προβλήματα που δεν έχουν λυθεί
Ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι «Οι όποιες επιτυχίες έχουν καταγραφεί, και που σαν αποτέλεσμά τους οδηγηθήκαμε σε έξοδο από το μνημόνιο, δεν σηματοδοτούν και την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προέκυψαν ως αποτέλεσμα της κρίσης. Από κανένα δεν επιτρέπεται να παραγνωρίσει υπαρκτούς κινδύνους που προέρχονται από μία σειρά υπαρκτών προβλημάτων, όπως είναι:
• Η υψηλή ανεργία
• Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια
• Άλλοι αστάθμητοι ή εξωγενείς παράγοντες».

Οι αριθμοί που παρουσίασε
Ο Πρόεδρος έκανε σύγκριση του τι παρέλαβε και πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή.
1. Το πρώτο τρίμηνο του 2013 είχαμε αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης που έφταναν το -5.7%, και που κορυφώθηκαν το δεύτερο τρίμηνο του 2013 στο -6.5%. Μέσα από τις πολιτικές που ακολουθήσαμε, όχι μόνο αναστρέψαμε την αρνητική πορεία, αλλά μπήκαμε πλέον στην ανάπτυξη, επιτυγχάνοντας ρυθμούς ανάπτυξης που φτάνουν το 1.6%.

2. Τα ρευστά διαθέσιμα του κράτους κατά την πρώτη Μαρτίου του 2013 ανέρχονταν μόλις στα 235.6 εκ. ευρώ. Κατά την 21η Μαρτίου του 2016 είναι 1 δις και 112 εκ. ευρώ.

3. Κατά την πρώτη Μαρτίου του 2013 οι αποδόσεις των διεθνών ομολόγων της Κυπριακής Δημοκρατίας κυμαίνονταν αρχικά στο 8% και έφταναν μέχρι 26.47%. Ενώ κατά την πρώτη Μαρτίου του 2016 όλα τα διεθνή ομόλογα της Κυπριακής Δημοκρατίας τυγχάνουν διαπραγμάτευσης με αποδόσεις κάτω από 4%.

4. Κατά την πρώτη Μαρτίου του 2013 η έκδοση γραμματίων του Δημοσίου 13 εβδομάδων είχε απόδοση 5.3%. Κατά την 31η Μαρτίου 2016 η πιο πρόσφατη έκδοση γραμματίων του δημοσίου 13 εβδομάδων είχε απόδοση μόλις 0.58%.

5. Τον Μάρτιο του 2013 υπολογιζόταν, με βάση εκτιμήσεις του Γιούρογκρουπ, ότι το πρόγραμμα στήριξης ανερχόταν στα δέκα δις. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος την 31η πρώτη Μαρτίου η Κυπριακή Δημοκρατία άντλησε μόνο 7.3 δις, εκ των οποίων το 1.675 δις διατέθηκε για την ανακεφαλαιοποίηση του Συνεργατισμού.

6. Μέχρι τον Μάρτιο του 2013 το δημοσιονομικό μας έλλειμμα κυμαινόταν μεταξύ 5-6% του ΑΕΠ. Ενώ την 31η Δεκεμβρίου του 2015 όχι μόνο καλύψαμε το έλλειμμα, αλλά καταγράψαμε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2.5% επί του ΑΕΠ.

7. Μέσα από τα στοιχεία της Γιούροστατ η ανεργία στην Κύπρο μειώθηκε κατά τέσσερεις ποσοστιαίες μονάδες τον Φεβρουάριο του 2016 σε 12.6% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2015, όπου η ανεργία ήταν στο 16.6%. Στην έκθεση που είχε δημοσιεύσει η Γιούροστατ αναφέρεται ότι η Κύπρος είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη μείωση στην ανεργία.

Αξιοπιστία του κράτους
Για το θέμα της αξιοπιστίας του κράτους ο κ. Αναστασιάδης αναφέρθηκε στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και στον εξορθολογισμό των δημόσιων δαπανών, παρουσιάζοντας μια σειρά μέτρων που έλαβε, όπως:
· Μείωση του αριθμού των υπηρετούντων στη Δημόσια Υπηρεσία, κατά 4.164 υπαλλήλους.
· Εξορθολογισμός αναχρονιστικών επιδομάτων.
· Κατάργηση αφορολόγητων επιδομάτων.
· Έλεγχος και μείωση των υπερωριών.
· Εξοικονομήσεις κατά Υπουργείο από επαναδιαπραγμάτευση ενοικίων και άλλων αστόχευτων δαπανών.
· Επαναδιαπραγμάτευση των όρων του συστήματος παραπομπής σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια εσωτερικού και εξωτερικού επιδοτούμενων ασθενών, χωρίς να διαφοροποιηθεί ούτε κατά έναν ο αριθμός των επηρεαζομένων.
Τα πιο πάνω, ανέφερε ο κ. Αναστασιάδης, μαζί με τις μειώσεις του μισθολογίου στον δημόσιο τομέα, με βάση τις αποφάσεις του 2011 και 2012, οδήγησαν στην εξάλειψη του ελλείμματος και στον ισοσκελισμό του προϋπολογισμού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρουσίασε και τα μέτρα εξυγίανσης και διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών:
· Η υιοθέτηση του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου.
· Η σύσταση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου.
· Η επάρκεια των ρευστών διαθεσίμων του κράτους προς ικανοποίηση των προβλεπόμενων αναγκών και της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους.
· Η καθιέρωση μιας νέας αυστηρής διαδικασίας για την παραχώρηση, έλεγχο και παρακολούθηση κρατικών εγγυήσεων από το Γενικό Λογιστήριο.
· Η βελτίωση του συστήματος προσφορών για έργα ή προμήθειες του Δημοσίου και οι αυστηρότεροι έλεγχοι που διενεργούνται.

Ο κ. Αναστασιάδης είπε ότι «από το 2014 το κράτος λειτουργεί ουσιαστικά με ισοσκελισμένο προϋπολογισμό και με ικανοποιητικό πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2.5%, ΧΩΡΙΣ να επιβληθεί η όποια πρόσθετη φορολογία ή να υπάρξει η οποιαδήποτε μείωση μισθών συντάξεων ή ωφελημάτων».

Για την πάταξη της φοροδιαφυγής
Ο κ. Αναστασιάδης παρουσίασε μια σειρά από κινήσεις που έγιναν:
1. Ενοποίηση του τμήματος Εσωτερικών προσόδων με το τμήμα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
2. Σύσταση Μονάδας παρακολούθησης Μεγάλων Φορολογουμένων που συνεισφέρουν το 40% των συνολικών εσόδων. Με νομοθετική ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στο κράτος δέσμευσης και κατάσχεσης τραπεζικών λογαριασμών για επιβεβαιωμένες φορολογικές υποχρεώσεις.

Αποκατάσταση αξιοπιστίας του χρηματοπιστωτικού τομέα
Τρία συγκεκριμένα βήματα παρουσίασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για την αποκατάσταση του τραπεζικού τομέα:
· Προωθήθηκαν και υιοθετήθηκαν από τη Βουλή μια σειρά νομοθεσιών και κανονισμών για ενίσχυση του εποπτικού και ρυθμιστικού πλαισίου.
· Ένταξη των συστημικών τραπεζών και του Συνεργατισμού κάτω από την άμεση εποπτεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
· Θεσπίστηκαν ισχυρά νομοθετικά εργαλεία, που επιτρέπουν και ενθαρρύνουν τις αναδιαρθρώσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Ταυτόχρονα, είπε ο κ. Αναστασιάδης, θεσπίστηκε ένα ισχυρό πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων ομάδων με αποτροπή του κινδύνου απώλειας της πρώτης κατοικίας, ενώ με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, επιτρέπεται ακόμη και η διαγραφή δανείων προς τις Τράπεζες.

Μέτρα και κίνητρα για αναθέρμανση οικονομίας
Ο κ. Αναστασιάδης αναφέρθηκε και στις αποφάσεις της Κυβέρνησης για μέτρα και κίνητρα προς αναθέρμανση της οικονομίας. Επικεντρώθηκε στα πολεοδομικά κίνητρα, τα φορολογικά κίνητρα, την εξασφάλιση ευρωπαϊκής στήριξης, τη στήριξη Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων και στην αναθέρμανση με αναπτυξιακά έργα ύψους 610 εκ. η εκτέλεση των οποίων ευρίσκεται σε εξέλιξη.

Προσέλκυση επενδύσεων και ανάπτυξη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, που επιτεύχθηκε μέσα από την υλοποίηση των μέτρων που ανέφερα, η Κύπρος κατάφερε να αναβαθμιστεί κατά 13 θέσεις στην κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας όσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ βρίσκεται ανάμεσα στις 10 χώρες που έχουν πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη πρόοδο στην προσέλκυση επενδύσεων» και παρουσίασε μια σειρά από βήματα επενδύσεων και ανάπτυξης, όπως:
1. Στον τραπεζικό τομέα έχουν πραγματοποιηθεί ξένες επενδύσεις ύψους 1.4 δις ευρώ.
2. Από την τροποποίηση και εφαρμογή του νέου σχεδίου για πολιτογράφηση μη Κύπριων επενδυτών και επιχειρηματιών, και πιο συγκεκριμένα από τον Ιούνιο του 2013, πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 2.7 δις ευρώ.
3. Με την αναθεώρηση των κριτηρίων που αφορούν τους μακράν διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών, πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 770 εκ. ευρώ.
4. Από την ολοκλήρωση της συμφωνίας για εμπορικοποίηση των δραστηριοτήτων του Λιμανιού Λεμεσού προβλέπονται άμεσα οφέλη 44 εκ. κατά έτος, σε σύγκριση με 28 εκ. που απολάμβανε το κράτος μέχρι σήμερα.
5. Επένδυση από ξένο στρατηγικό επενδυτή ύψους 230 εκ. ευρώ για την κατασκευή της Μαρίνας Αγίας Νάπας.
6. Οι ξένες και εγχώριες επενδύσεις στους τομείς ενέργειας, εμπορίου, βιομηχανίας, τουρισμού, κατασκευών και ναυτιλίας ξεπερνούν το ένα δις.
7. Προχωρούν τάχιστα, και σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν, οι διαδικασίες για αδειοδότηση ενός πολυθεματικού καζίνου, με προβλεπόμενη επένδυση 400-500 εκ.
8. Επέκταση και νέα έργα στο τερματικό αποθήκευσης και διαχείρισης πετρελαιοειδών VTT Vasiliko Ltd με συνολική επένδυση 50 εκ.
9. Στον τομέα των αερομεταφορών, έχουν ήδη επενδυθεί πέραν των 50 εκ., ενώ μέσα από τις νέες αδειοδοτήσεις για πτήσεις προέκυψαν σημαντικά οφέλη στην εργοδότηση, με δημιουργία μέχρι σήμερα 380 νέων θέσεων εργασίας. Ταυτόχρονα, παρατηρήθηκε αύξηση διακίνησης επιβατών κατά 16% το πρώτο τρίμηνο του 2016.
10. Ο τομέας κατασκευών σημείωσε τον πρώτο θετικό ρυθμό ανάπτυξης από το 2008.

Παράλληλα ανέφερε ότι «ευρίσκεται στο τελικό στάδιο η αξιολόγηση της πρότασης που υποβλήθηκε στο πλαίσιο του Διαγωνισμού για την παραχώρηση της Μαρίνας Παραλιμνίου σε στρατηγικό επενδυτή». Το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 85 με 100 εκ. ευρώ και προκηρύχθηκε, τον Μάρτιο 2016, ο διαγωνισμός για τη δημιουργία και λειτουργία του Επιστημονικού Τεχνολογικού Πάρκου στο Πεντάκωμο, ενώ αναμένεται το ύψος της επένδυσης να ανέλθει στα 135 εκ. Επίσης είπε ότι διορίστηκε εξειδικευμένη ομάδα συμβούλων για την ταχύτερη ανάπτυξη του λιμανιού και της μαρίνας Λάρνακας.

Τελεφερίκ στο Τρόοδος
Μιλώντας για τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, ο Πρόεδρος είπε ότι φέρει βαρέως το γεγονός ότι δεν υλοποίησε τη δέσμευσή του για το τελεφερίκ στο Τρόοδος. Όπως σημείωσε, δεν θα υπάρξει άλλη δέσμευση που δεν θα τηρήσει. Παράλληλα είπε ότι «έγινε η αναλυτική καταγραφή της κρατικής περιουσίας του πυρήνα της περιοχής του Τροόδους και προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για την επιλογή των Συμβούλων για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής».