Γιατί το πραξικόπημα στην Τουρκία αφορά άμεσα τις ΗΠΑ

Η Τουρκική Κυβέρνηση έχει επανακτήσει από το Σάββατο τον έλεγχο στις μεγάλες πόλεις της Τουρκίας μετά από την απόπειρα πραξικοπήματος από μέρος του στρατού της χώρας.

Αυτή η αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία- μια χώρα εταίρο των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ- μπορεί να έχει βαρύνουσας σημασίας και σε ευρύ πεδίο επιπλοκές για τις ΗΠΑ.

Ιδιαίτερα σημαντικό

στοιχείο είναι ότι η Τουρκία είναι μια από τις ελάχιστες Μουσουλμανικές χώρες που έχουν δημοκρατικό καθεστώς και βρίσκεται στο σταυροδρόμι μεταξύ της Δύσης και της Μέσης Ανατολής, με πολύ σημαντικό ρόλο στον αγώνα κατά του ISIS, τη διαχείριση των Σύριων προσφύγων

Ο αντίκτυπος έγινε αισθητός σχεδόν ακαριαία καθώς το Σάββατο, η Τουρκική Κυβέρνηση έκλεισε την αεροπορική βάση Incirlik, η οποία αποτελεί την κύρια βάση από την οποία γίνονται οι επιδρομές των ΗΠΑ και των συμμάχων τους ενάντια στο ISIS.

Από το Σάββατο το πρωί ο εναέριος χώρος γύρω από τη βάση αλλά και η βάση η ίδια έχει σφραγιστεί, γεγονός που κατέστησε αδύνατο το να διεξάγονται αεροπορικές επιδρομές κατά του ISIS, σύμφωνα με τους αξιωματούχους του Πενταγώνου.

Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ είναι σε συνεργασία και επικοινωνία με τις τουρκικές αρχές και προσπαθούν να διευθετήσουν την επαναφορά σε ομαλή λειτουργία, το συντομότερο δυνατό.

Αμερικάνος στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε στο CNN ότι το Πεντάγωνο μελετά το ενδεχόμενο να διεξάγει επιδρομές και από άλλες βάσεις στην περιοχή.

Ακόμα και όταν ανοίξει ξανά η βάση, οι ΗΠΑ θα είναι επιφυλακτικές στο να ξαναρχίσουν άμεσα τις επιδρομές, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο στην Τουρκία και να γνωρίζουν ποιος πραγματικά είναι επικεφαλής των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Επιπρόσθετα η ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας πιθανόν να ενταθεί το επόμενο διάστημα καθώς εκκρεμεί η απαίτηση της Τουρκίας για έκδοση του Φετουλάχ Γκιουλέν. Με δηλώσεις τους Ερντογάν και Γιλντιρίμ έκαναν σαφές ότι αν δεν τους δοθεί ο Γκιουλέν τότε θα μιλούμε για εχθρική ενέργεια από μέρους των ΗΠΑ προς την Τουρκία.

Οι ανησυχίες ΗΠΑ για την δημοκρατία στην Τουρκία

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συγκάλεσε το πρωί του Σαββάτου έκτακτη σύσκεψη στο Λευκό Οίκο για επισκόπηση της κατάστασης και λήψη αποφάσεων για τα επόμενα βήματα. Οι ΗΠΑ αρκετά γρήγορα την Παρασκευή το βράδυ εξέδωσαν ανακοίνωση στήριξης της νόμιμα εκλελεγμένης τουρκικής κυβέρνησης, σε μια προσπάθεια να δείξει ότι πρόθεση της δεν είναι η αστάθεια στην Τουρκία, αλλά η εξομάλυνση της κατάστασης.

Ο πρόεδρος Ομπάμα, προειδοποίησε με δηλώσεις του τον Ερντογάν, ότι οι κινήσεις που θα κάνει το επόμενο διάστημα θα πρέπει να είναι σύμφωνες με το νομικό πλαίσιο και τη συνταγματική νομιμότητα.

Οι σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας μπορεί να γίνουν πολύ χειρότερες

Αν και ο Ομπάμα δε θέλει να δει μια από τις ελάχιστες μουσουλμανικές δημοκρατικές χώρες να διοικείτε από το στρατό, οι σχέσεις του με τον Ερντογάν έχουν περάσει από περιόδους δύσκολες και ασταθείς, λόγω του ότι το Ισλαμιστικό του κόμμα με τις συντηρητικές του εκλάμψεις έχουν δημιουργήσει προβλήματα στην ελευθερία του τύπου, την ελευθερία του λόγου αλλά και προσκόμματα στην πρόθεση των ΗΠΑ να καταπολεμήσουν τον ISIS.

Ενδεχομένως το αμέσως επόμενο διάστημα οι σχέσεις των δυο χωρών να γίνουν ακόμα πιο δύσκολες και απόμακρες, αν ο Ερντογάν συνεχίσει να δημιουργεί προσκόμματα και προβλήματα στους πιο πάνω τομείς.

Αν συνεχίσει ο Ερντογάν την αντι-δυτική ρητορική και την αυταρχική συμπεριφορά αυτό σίγουρα δεν θα είναι υπέρ των σχέσεων ΗΠΑ - Τουρκίας.

Ήδη ο Ερντογάν έχει συλλάβει πάνω από έξι χιλιάδες άτομα για το πραξικόπημα και έχει αποπέμψει πάνω από 2745 δικαστές και λοιπούς αξιωματούχους, για να διορίσει άλλους τους οποίους θα έχει υπό τον έλεγχο του. Αυτό αποτελεί ακόμα ένα πρόβλημα στις σχέσεις των δυο χωρών

Σημαντικό στοιχείο επίσης είναι οι στρατιωτικές σχέσεις των δυο χωρών. Οι στρατιωτικοί στην Τουρκία διαχρονικά στήριζαν σε μεγάλο βαθμό την συμβολή της χώρας στο ΝΑΤΟ, κάτι που έπραξαν όπως φαίνεται και οι στρατιωτικοί που εμπλέκονται αυτή τη φορά στην απόπειρα του πραξικοπήματος.

Αντιθέτως ο Ερντογάν τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει προβλήματα και έχει βάλει προσκόμματα σε σχέση με τις επιδρομές ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, κάτι το οποίο ενόχλησε τις ΗΠΑ.

Με δεδομένο ότι ο Ερντογάν θα κάνει αναδιαρθρώσεις σε στρατό και νομική υπηρεσία και με δεδηλωμένη την πρόθεση του να ενδυναμώσει το ρόλο του στα δρώμενα της Τουρκίας, αυτό που θα πρέπει να γίνει σαφές, είναι ότι ο κίνδυνος περαιτέρω επιδείνωσης των σχέσεων είναι πολύ πιθανό ενδεχόμενο. Ένας αποδυναμωμένος στρατός στην Τουρκία, δεν θα μπορέσει να προσφέρει κάτι επιπρόσθετο στις προσπάθειες καταπολέμησης του ISIS.