Εθελοντική αποκάλυψη κεφαλαίων και φορολογική συμμόρφωση

Οι αλλαγές στη διεθνή φορολογική πρακτική και στα πρότυπα, ενισχύουν περισσότερο την ανταλλαγή των φορολογικών πληροφοριών μεταξύ των φορολογικών αρχών.

Η εφαρμογή του προτύπου του ΟΟΣΑ για την ανταλλαγή πληροφοριών, από πέρα των εκατό χωρών (ο αριθμός αυξάνεται), θα επιτρέψει την παροχή μεγάλου όγκου πληροφοριών στις αρχές κάθε χώρας. Κάποιες από τις εν λόγω χώρες προχωρούν στην εφαρμογή του μέτρου για ανταλλαγή πληροφοριών και της αντίστοιχης

ευρωπαϊκής οδηγίας από το 2017 και κάποιες από το 2018.

Η εθελοντική αποκάλυψη πληροφοριών

Η εθελοντική αποκάλυψη πληροφοριών, αποτελεί μια πρακτική που εφαρμόστηκε σε αρκετές χώρες, με τελευταία παραδείγματα την Ιταλία και την Ελλάδα, η οποία βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο εξέτασης του νομοσχεδίου. Ουσιαστικά, δίνεται το μήνυμα σε φορολογούμενους που δεν έχουν αποκαλύψει πλήρως τα εισοδήματα τους να τα δηλώσουν πριν τους ανακαλύψουν οι φορολογικές αρχές.

Η επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος, ωστόσο, βασίζεται και σ’ έναν βαθμό την παραχώρηση κάποιων κινήτρων, τα οποία όμως να μην προάγουν την κοινωνική ανισότητα και τη μη συμμόρφωση με τις φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών. Ο μηχανισμός αποκάλυψης, πρέπει να σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να ενισχύει τα κρατικά έσοδα, να υπάρχει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία, αλλά να διατηρεί ταυτόχρονα και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Στόχοι σχεδίων εθελοντικής αποκάλυψης πληροφοριών

Ένας από τους στόχους τέτοιων σχεδίων είναι να δοθούν κίνητρα για επαναπατρισμό κεφαλαίων και ενίσχυση των τοπικών οικονομιών. Εξετάζοντας τα σχέδια που ήδη εφαρμόστηκαν ή είναι στη διαδικασία εφαρμογής, ο συντελεστής φορολόγησης κεφαλαίων που επαναπατρίζονται και επενδύονται σε συγκεκριμένους τομείς είναι χαμηλότερος. Δηλαδή, αν κάποιος δηλώσει τα κεφάλαια που έχει κατατεθειμένα στο εξωτερικό και τα επαναπατρίσει επενδύοντας σε κρατικά ομόλογα, σε ακίνητα και στην πραγματική οικονομία έχει ένα επιπλέον κίνητρο.

Το προτεινόμενο σχέδιο στην Ελλάδα συμπεριλαμβάνει και τις επενδύσεις στο εξωτερικό, αυτές δηλαδή που έγιναν με εισοδήματα που δε δηλώθηκαν. Υπενθυμίζεται ότι το πλαίσιο εφαρμογής του προτύπου του ΟΟΣΑ για ανταλλαγή πληροφοριών είναι τόσο ευρύ που πληροφορίες που αφορούν ενοίκια, τόκους, κέρδη από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων και μερίσματα θα ανταλλάσσονται μεταξύ των αρμόδιων αρχών. Ένα ερώτημα που τίθεται εδώ είναι κατά πόσο σε τέτοια σχέδια θα πρέπει να συμμετέχουν και άτομα που έχουν αδήλωτα κεφάλαια και επενδύσεις εντός της χώρας που το εφαρμόζει.

Διεύρυνση της φορολογικής βάσης

Αναλύοντας τα σχέδια που εφαρμόζονται, γίνεται ξεκάθαρο ότι οποιεσδήποτε επενδύσεις ή κεφάλαια δηλωθούν θα αποτελούν πληροφορίες που θα χρησιμοποιηθούν για τη φορολόγηση των επόμενων ετών. Εάν για παράδειγμα ένα πρόσωπο δηλώσει εθελοντικά ότι κατέχει ακίνητο το οποίο ενοικιάζει στο εξωτερικό, το επόμενο έτος το ενοίκιο αυτό θα συμπεριληφθεί στη φορολογική του δήλωση και θα φορολογηθεί κανονικά με βάση τους υφιστάμενους φορολογικούς συντελεστές.

Φορολογική Συμμόρφωση

Χαρακτηριστικό αυτών των σχεδίων είναι ότι περιλαμβάνουν πρόνοιες για φορολογική συμμόρφωση και χρησιμοποιούνται ως εργαλείο ολοκλήρωσης φορολογικών υποθέσεων που εκκρεμούν. Αυτό είναι ένα ζήτημα που έχουμε και στην Κύπρο. Το Τμήμα Φορολογίας, για παράδειγμα, διαφωνεί με τη δήλωση του φορολογούμενου και εκδίδει βεβαίωση για καταβολή επιπλέον φόρου. Ο φορολογούμενος υποβάλει ένσταση αμφισβητώντας τη βεβαίωση του Τμήματος Φορολογίας και αρχίζει μια διαπραγμάτευση, η οποία πολλές φορές παίρνει χρόνια και δημιουργεί τεράστιο διοικητικό κόστος. Αν ο αμφισβητούμενος φόρος, για παράδειγμα, αφορά στο 2009, οποιοσδήποτε επιπρόσθετος φόρος θα υπόκειται σε πρόστιμα και τόκους για περίοδο έξι ετών. Αυτό από μόνο του, αυξάνει τα ποσά που πρέπει να καταβληθούν, με αποτέλεσμα οι ενστάσεις να αυξάνονται και να δημιουργείται μεγάλη καθυστέρηση.

Είναι για αυτό το λόγο που στο σχέδιο που εξετάζεται στην Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται ρύθμιση για τους υπό αμφισβήτηση φόρους. Σημειώνεται επιπλέον, ότι το σχέδιο έχει συγκεκριμένη διάρκεια για να είναι δυνατή η ολοκλήρωση υποθέσεων που εκκρεμούν και ότι ο μη αμφισβητήσιμος φόρος καταβάλλεται πλήρως με όλους τους τόκους και τα πρόστιμα που προνοεί η νομοθεσία.

Σωστός σχεδιασμός

Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει μια λεπτή γραμμή σε αυτά τα σχέδια. Από τη μια είναι τα άμεσα και τα έμμεσα οικονομικά οφέλη που μπορούν να υπάρξουν μέσα από αυτά τα σχέδια και από την άλλη η κοινωνική δικαιοσύνη και η φορολογική συμμόρφωση. Είναι για αυτό το λόγο που ο σχεδιασμός πρέπει να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε το ποσοστό φόρου να είναι τέτοιο που να μη δημιουργεί κοινωνική αναστάτωση, η πραγματική οικονομία να επωφελείται, να περιορίζεται το διοικητικό κόστος στις αρμόδιες υπηρεσίες και να ενισχύεται η φορολογική συμμόρφωση. Πάντως, με την ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών και την υιοθέτηση ηλεκτρονικών συστημάτων επεξεργασίας, ο εντοπισμός αδήλωτων κεφαλαίων και επενδύσεων στο εξωτερικό θα είναι ευκολότερος.

Ο Τάσος Γιασεμίδης είναι Οικονομολόγος

Τα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com