Έγκυος; Λεχώνα; Νέα μητέρα; Γνωρίζεις τα δικαιώματα σου;

Με σοβαρές διακρίσεις λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας στο χώρο εργασίας, ήρθε αντιμέτωπη η Αρχή Ισότητας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Αρχής, το 25% των καταγγελιών που υποβλήθηκαν την τελευταία πενταετία σχετίζονταν με διακρίσεις λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας, με ενδεικτικότερες τις καταγγελίες που αφορούσαν την απόλυση εγκύων εργαζομένων, καθώς και καταγγελίες που σχετίζονταν με τις άδειες ασθενείας λόγω εγκυμοσύνης ή το επίδομα μητρότητας.

Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι σημαντικός αριθμός γυναικών εργαζομένων που

αποτείνονταν στο Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν ήταν επαρκώς ενήμερες για τα δικαιώματα των ιδίων και τις υποχρεώσεις των εργοδοτών.

Γι’ αυτόν τον σκοπό, η Αρχή Ισότητας αποφάσισε την υλοποίηση εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, σε δύο φάσεις:

Τον περασμένο Ιούλιο ολοκληρώθηκε η ετοιμασία ενός σύντομου και φιλικού για τον/την αναγνώστη/στρια οδηγού με τίτλο «Έγκυος; Λεχώνα; Νέα μητέρα; Γνωρίζεις τα δικαιώματα σου;», στον οποίο παρουσιάζονται οι πρόνοιες της εθνικής νομοθεσίας, στη βάση των οποίων προστατεύονται η έγκυος εργαζόμενη και η μητέρα (φυσική και θετή), καθορίζονται οι υποχρεώσεις των εργοδοτών, κατοχυρώνεται η άδεια μητρότητας και οι διευκολύνσεις για τις μητέρες εργαζόμενες για σκοπούς φροντίδας των παιδιών και απαγορεύεται η απόλυση των ιδίων.

Ο οδηγός αποστάληκε σε όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια, κέντρα υγείας και εξωτερικά ιατρεία, καθώς και σε οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών.

Επιπρόσθετα, ομότιτλη εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού - μέσω των ΜΜΕ και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης - πραγματοποιείται από τις 6 Σεπτεμβρίου μέχρι και τις 14 Οκτωβρίου 2016, με σκοπό να ενημερωθούν οι εργαζόμενες για τα δικαιώματά τους, καθώς και οι εργοδότες για τις υποχρεώσεις τους, όπως αυτές προκύπτουν από τη σχετική νομοθεσία.

Ο οδηγός είναι ήδη διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του Γραφείου Επιτρόπου Διοικήσεως και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Είσαι έγκυος ή θα υιοθετήσεις παιδί;

Εξασφάλισε ιατρικό πιστοποιητικό στο οποίο να αναγράφεται η ημερομηνία του αναμενόμενου τοκετού.Παρουσίασε το πιστοποιητικό αυτό αμέσως στον εργοδότη σου.Η άδεια μητρότητας έχει διάρκεια 18 συνεχόμενων εβδομάδων.Οι 2 εβδομάδες λαμβάνονται υποχρεωτικά πριν από τον αναμενόμενο τοκετό.Οι 11 εβδομάδες είναι υποχρεωτικές και αρχίζουν 2 εβδομάδες πριν από τον αναμενόμενο τοκετό.Αν αναμένεις πέραν του ενός παιδιού, η άδεια μητρότητας επεκτείνεται κατά 4 εβδομάδες για κάθε παιδί. Δηλαδή, για δίδυμα η άδεια μητρότητας διαρκεί 22εβδομάδες, για τρίδυμα διαρκεί 26 εβδομάδες κ.ο.κ.Στην περίπτωση υιοθεσίας, η άδεια μητρότητας είναι διάρκειας 16 συνεχόμενων εβδομάδων, από την ανάληψη της φροντίδας του παιδιού (κάτω των 12 ετών).Η άδεια μητρότητας δεν επηρεάζει δυσμενώς τα εργασιακά σου δικαιώματα (αρχαιότητα, δικαίωμα προαγωγής, καθήκοντα κτλ.)

Προστασία από απόλυση

Αφότου ενημερώσεις τον εργοδότη σου γραπτώς, προστατεύεσαι από απόλυση για την περίοδο που ξεκινάει από την αρχή της εγκυμοσύνης μέχρι και 3 μήνες μετά την ολοκλήρωση της άδειας μητρότητας.Σε περίπτωση που ο εργοδότης σε απολύσει, ανεξάρτητα αν δεν ήταν ενήμερος για την εγκυμοσύνη, εφόσον του παρουσιάσεις ιατρικό πιστοποιητικό εντός 5εργάσιμων ημερών από την μέρα που έλαβες γνώση για την απόλυση ή την πρόθεση απόλυσής σου, οφείλει να την ανακαλέσει.Εάν προτίθεσαι να υιοθετήσεις παιδί, ο εργοδότης απαγορεύεται να σε απολύσει από τη στιγμή που θα προσκομίσεις σχετική βεβαίωση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας μέχρι και τη συμπλήρωση 3 μηνών μετά την άδεια μητρότητας.Η απαγόρευση απόλυσης δεν ισχύει, όμως, σε περίπτωση που η εργαζόμενη είναι ένοχη για σοβαρό παράπτωμα ή συμπεριφορά που δικαιολογεί μια έτοια απόφαση, καθώς επίσης σε περίπτωση που η επιχείρηση παύσει να λειτουργεί ή που σύμβαση εργασίας έχει φθάσει στο τέλος της (εκτός κι αν η ανανέωση σχετίζεται με την εγκυμοσύνη, τοκετό, γαλουχία, μητρότητα).

ΠΡΟΣΟΧΗ! Απαγορεύεται η απόλυση λόγω εγκυμοσύνης!

Δικαίωμα σε άδεια απουσίας

Εάν κι εφόσον οι εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου πρέπει να γίνουν κατά τον εργάσιμο χρόνο, έχεις δικαίωμα άδεια απουσίας, χωρίς απώλεια από τις απολαβέςσου. Αρκεί μόνο να ενημερώσεις έγκαιρα τον εργοδότη σου και να προσκομίσεις σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό.Για περίοδο 9 μηνών από τον τοκετό (ή από την ημερομηνία που αρχίζει η άδεια μητρότητας σε περίπτωση υιοθεσίας) έχεις δικαίωμα να διακόπτεις την εργασία σου για 1 ώρα ή να αποχωρείς 1 ώρα νωρίτερα ή να προσέρχεσαι 1 ώρα αργότερα στην εργασία σου. Ο χρόνος αυτός θεωρείται χρόνος εργασίας.

Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, είναι απαραίτητο να προβείς και σε άλλες ενέργειες:

Η κάθε εργαζόμενη δικαιούται επίδομα μητρότητας εάν-

Κατέβαλε εισφορές στις κοινωνικές ασφαλίσεις, καιΕξασφάλισε ιατρικό πιστοποιητικό (με την ημερομηνία του αναμενόμενου τοκετού).Η αίτηση για επίδομα μητρότητας πρέπει να υποβληθεί το αργότερο 21 μέρες πριν από την ημερομηνία αναμενόμενου τοκετού.Λόγω πιθανού πρόωρου τοκετού, η ασφαλισμένη εργαζόμενη, είναι προτιμότερο να υποβάλει την αίτηση νωρίτερα.Η σχετική αίτηση μπορεί να υποβληθεί μόλις συμπληρωθεί η 25η εβδομάδα της κύησής της (η 1η εβδομάδα της κύησης ξεκινά την 1η ημέρα της τελευταίας περιόδου πριν από τη σύλληψη).

Στην περίπτωση υιοθεσίας, επίδομα μητρότητας λαμβάνει η εργαζόμενη που πληροί τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις και νοουμένου ότι το παιδί δεν είναι μεγαλύτερο των 12 ετών.

Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι σε περίπτωση που το παιδί σου νοσηλευτεί αμέσως μετά από τον τοκετό, (λόγω πρόωρου τοκετού ή λόγω κάποιου προβλήματος υγείας ή σε θερμοκοιτίδα), σου παραχωρείται επίδομα μητρότητας 1 εβδομάδας για κάθε 21 ημέρες νοσηλείας του βρέφους. Για να λάβεις το επίδομα, πρέπει να προσκομίσεις σχετικό ιατρικό πιστοποιητικό.

Για περίοδο που λαμβάνεις πλήρεις απολαβές από τον εργοδότη σου, δεν δικαιούσαι επίδομα μητρότητας! Αν λαμβάνεις μέρος των απολαβών σου, το επίδομα μητρότητας είναι μειωμένο, ώστε ο συμψηφισμός των απολαβών και του επιδόματος να μην υπερβαίνει τις πλήρεις αποδοχές σου.

Αν δεν υποβάλεις έγκαιρα αίτηση για επίδομα μητρότητας και αιτηθείς μετά από τον τοκετό, τότε για σκοπούς καταβολής του επιδόματος, η περίοδος των
18 εβδομάδων αρχίζει από την εβδομάδα που έγινε ο τοκετός και όχι με βάση τον αναμενόμενο τοκετό.

Το επίδομα

Το ύψος του επιδόματος είναι ίσο με το 75% των ασφαλιστέων μονάδων της ασφαλισμένης μέσα στο σχετικό έτος εισφορών (75% βασικό και 75% συμπληρωματικό). Το ύψος του επιδόματος αυξάνεται σε περίπτωση που η δικαιούχος είναι προστάτιδα της οικογένειάς της.

Σημειώνεται ότι ως έτος παροχών νοείται «η περίοδος που αρχίζει από την πρώτη Δευτέρα του Ιουλίου κάθε έτους και λήγει την Κυριακή πριν από την πρώτη Δευτέρα του Ιουλίου του επόμενου έτους». Και ως σχετικό έτος εισφορών νοείται το «τελευταίο έτος εισφορών πριν από το έτος παροχών που περιλαμβάνει την ημερομηνία κατά την οποία πρέπει να ικανοποιούνται οι σχετικές με την παροχή ασφαλιστικές προϋποθέσεις».

Παράδειγμα:
στην περίπτωση που η καταβολή του επιδόματος μητρότητας αρχίζει στις 18/07/2016, θα λαμβάνονταν υπόψη οι εισφορές σας κατά το έτος 2015. Στη
δε περίπτωση που η ημερομηνία έναρξης καταβολής του επιδόματος μητρότητας ήταν στις 23/05/2016, τότε το επίδομα για την περίοδο από τις 23/05-3/07/2016 θα υπολογιζόταν με βάση τις εισφορές του έτους 2014 και για την υπόλοιπη περίοδο θα υπολογιζόταν με βάση τις εισφορές του έτους 2015. Στην περίπτωση, όμως, που η ημερομηνία για καταβολή του επιδόματος ήταν στις 18/01/2016, τότε λαμβάνονται υπόψη οι εισφορές του 2014.