Ανακατάταξη του κομματικού σκηνικού

Ενόψει βουλευτικών εκλογών πρόσφατεςεξελίξεις στην πολιτική σκηνή αποτυπώνουν μια ανακατάταξη του κομματικού σκηνικού. Η επικείμενη συνεργασία ΔΗΚΟ – Κινήματος «Αλληλεγγύη» είναι σαφώς η κύρια είδηση η οποία βεβαίως προκύπτει ως συνέπεια των εξελίξεων στο Κυπριακό, της οποίας η δημιουργία σαφώς και επηρεάζει την πορεία των κομμάτων και συνεπώς του πολιτικού τοπίου.

Πως επηρεάζει

Η αύξηση του εκλογικού μέτρου έχει επεξηγηθεί σε προηγούμενες μου παρεμβάσεις. Να τονίσω εδώ ότι στη δεύτερη κατανομή, μετά και την πρόσφατη αλλαγή του εκλογικού νόμου, δικαιούνται να συμμετάσχουν μόνο τα κόμματα που έχουν εξασφαλίσει τουλάχιστο το 2/56 (3.6%) του συνόλου των έγκυρων ψήφων σε όλη την επικράτεια της δημοκρατίας. Στις βουλευτικές του 2011 εάν το μέτρο για είσοδο στη βουλή ήταν στο 3.6%, αυτό θα αντιστοιχούσε σε 14450 ψήφους. Συνεπώς, στις βουλευτικές του 2016 ένα κόμμα για να διεκδικήσει έδρα στην 2η κατανομή θα πρέπει να ξεπεράσει το 3.6% των εγκύρων ανάλογα με το πόσα θα είναι τα έγκυρα.Μια σημαντική αλλαγή του εκλογικού νόμου αφορά την 3η κατανομή. Μετά τη δεύτερη κατανομή λοιπόν ακολουθεί και δεύτερη φάση της δεύτερης κατανομής ή αλλιώς 3η κατανομή, νοουμένου ότι υπάρχουν αδιάθετες έδρες. Σημειώνεται όμως ότι, για να είναι σε θέση κάποιο κόμμα να λάβει έδρα σε αυτή την κατανομή, θα πρέπει να έχει λάβει 4/56 (7.2%) του συνόλου των έγκυρων ψήφων σε όλη την επικράτεια της δημοκρατίας. Με βάση το σενάριο του 2011 αυτό αντιστοιχούσε σε 29130 ψήφους. Ενδέχεται λοιπόν κάποια κόμματα να μην είναι σε θέση να διεκδικήσουν έδρα στην 3η κατανομήαφού ίσως δεν ξεπεράσουν τις 30000 ψήφους περίπου. Σαφώς λοιπόν και ευνοούνται τα μεγαλύτερα κόμματα τα οποία είναι σίγουρο ότι θα ξεπεράσουν τις 30000 ψήφους, δηλαδή, ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ.

Πως διαφοροποιούνται οι βουλευτικές του 2016

Οι βουλευτικές εκλογές του 2016 συνθέτουν αυτομάτως ένα διαφορετικό κομματικό σκηνικό τόσο λόγο της αύξησης τους εκλογικού μέτρου, αλλά και γιατί για πρώτη φορά νέα κόμματα θα διεκδικήσουν έδρα στη βουλή, έστω και υπό τη μορφή συνεργασίας. Κίνημα“Αλληλεγγύη”, Συμμαχία πολιτών, ενδεχομένως και άλλα. Tαυτόχρονα,μετά την 15-ετή επιτυχημένη πορεία του Γιαννάκη Ομήρου, για πρώτη φορά η ΕΔΕΚ κατέρχεται με νέα ηγεσία, ενώμετά την επίσης πολυετή επιτυχημένη πορεία του Νίκου Αναστασιάδη στο τιμόνι του ΔΗΣΥ για πρώτη φορά ο Αβέρωφ Νεοφύτου ηγείται του κόμματος σε βουλευτικές εκλογές όπως και ο Νικόλας Παπαδόπουλος του ΔΗΚΟ. Αυτά όλα συνθέτουν ένα νέο πολιτικό σκηνικό το οποίο ενδεχομένως να φέρει ανακατατάξεις. Η σύνθεση της παρούσας βουλής έχει ως εξής: ΔΗΣΥ=20, ΑΚΕΛ=19, ΔΗΚΟ=8 + 1 Ζαχαρίας Κουλίας, ΕΔΕΚ=5, ΕΥΡΩΚΟ=1, ΣΥΜΜΑΧΙΑ=1 ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ=1. Στις βουλευτικές του 2011 τα τέσσερα μικρότερα κόμματα είχαν διεκδικήσει 17 έδρες επί συνόλου 56. Ενώ αρχικά διαφαινόταν ότι στις βουλευτικές του 2016, τις ίδιες περίπου έδρες ή ελαφρώς περισσότερες, θα μπορούσε να διεκδικήσει μεγαλύτερος αριθμός κομμάτων, μετά και την αύξηση του εκλογικού μέτρου τα πράγματα μάλλον διαφοροποιούνται. Mε την πιθανότητα κάποια κόμματα να μην εισέλθουν στην 2η κατανομή και την πιθανότητα κάποια άλλα να μην εισέλθουν στην 3η, τότε τις 17 αυτές έδρες θα διεκδικήσουν τόσο ο ΔΗΣΥ όσο και το ΑΚΕΛ. Με δεδομένο ότι τα τρία μεγαλύτερα κόμματα φαίνεται να ευνοούνται από την αύξηση του εκλογικού μέτρουδύσκολα θα χάσουν έδρες, μάλιστα ίσως βρεθούν και με περισσότερες. Εκτός βέβαια και εάν το Κίνημα Αλληλεγγύη στερήσει έδρα από τον ΔΗΣΥή εάν οι οπαδοί του ΑΚΕΛ απέχουν. Ως σύνοψη θα έλεγα ότι σίγουρα κάποιοι θα χάσουν έδρες. Το ποιοι θα είναι αυτοί και πόσες θα χάσουν θα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε στα τέλη Απριλίου, αφού αναλυθούν ενδελεχώς οι δημοσκοπήσεις και μετά που το εκλογικό σώμα στην πλειοψηφία του θα έχει αποφασίσει.

TacticalVoting

Τακτικιστική ή στρατηγική ψήφος είναι αυτή όπου οι εκλογείς ψηφίζουν ένα υποψήφιο ή κόμμα εκτός της προτίμησης τους ώστε να αποτρέψουν ένα ανεπιθύμητο για αυτούς αποτέλεσμα. Ένα πολύ σύνηθες παράδειγμα είναι η λεγόμενη συμβιβαστική ψήφος όπου οι εκλογείςψηφίζουν το κόμμα ή τον υποψήφιο που θεωρούν ότι έχει περισσότερες πιθανότητες να εκλεγεί παρά την επιλογή της προτίμησης τους.Aυτό θα μπορούσε να συμβεί ώστε να βοηθήσουν ένα υποψήφιο ή κόμμα να κερδίσει κάποιον άλλο, είτε γιατί μπορεί να θεωρήσουν τη ψήφο τους χαμένη.Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι λόγο και της χαμένης ψήφου ενδέχεται ότι μια μερίδα του εκλογικού σώματος θα κινηθεί προς τα κόμματα που έχουν αρκετά περισσότερες πιθανότητες να εισέλθουν στη βουλή,Μπορεί όμως να λειτουργήσει και αντίθετα, δηλαδή να ψηφίσουν μικρότερα κόμματα ώστε να τα ωθήσουν να ξεπεράσουν το εκλογικό μέτρο και να εισέλθουν στη βουλή.Συνεπώς, μετά και την αύξηση του εκλογικού μέτρου ενδιαφέρον είναι να δούμε πως θα αντιδράσει το εκλογικό σώμα. Καλό θα ήταν να έχουμε υπόψη ότι ενδεχομένως να έχουμε και μια μερίδα του εκλογικού σώματος η οποία θα ψηφίσει τακτικιστικά, το μέγεθος αυτής της ψήφουόμως είναι δύσκολο να εκτιμηθεί.

Συνεργασία ΔΗΚΟ – Κινήματος Αλληλεγγύη

Η συνεργασία αυτή σαφώς και θα επηρεάσει. Πρώτο, ενδεχόμενα να επηρεάσει κόμματα του κέντρου τα οποία έλπιζαν να απορροφήσουν ψήφους από τυχόν δυσαρεστημένους πολίτες. Η συνεργασία αυτή σαφώς και θα ελκύσει ψήφους οι οποίοι υπό άλλες συνθήκες θα κατευθύνονταν αλλού, για παράδειγμα πολίτες οι οποίοι θα μπορούσαν να βρουν καταφύγιο σε κόμματα όπως την ΕΔΕΚ και την Συμμαχία.Από εκεί και πέρα, η κάθοδος της Συμμαχίας έχει μενδημιουργήσει μια ισορροπία μεταξύ αυτής και της ΕΔΕΚ και από πλευράς ποσοστών έχει φέρει τα δύο κόμματα κοντά, ταυτόχρονα όμως η συνεργασία ΔΗΚΟ – Κινήματος Αλληλεγγύη ενδέχεται να στερήσει ψήφους και από τους δύο. Aυτό δίνει μια δυναμική στο ΔΗΚΟ. Δεύτερο, ενδεχόμενα να επηρεάσει και τον ΔΗΣΥ, σε ποιο βαθμό είναι ακόμα λίγο πρόωρο να οριοθετηθεί. Εάν όμως τελικά, το Κίνημα Αλληλεγγύη απορροφήσει ποσοστά και από το κυβερνών ΔΗΣΥ η συνεργασία αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία αφού θα αποδυναμώσει το κυβερνητικό στρατόπεδο αλλάζοντας και τις ισορροπίες στη βουλή.

Συνεπώς, αυτή την περίοδο η δημιουργία ενός κινήματος του οποίου ηγείται η πρώτη σε ψήφους ευρωβουλευτής του κυβερνών κόμματος και το οποίοστοχεύει να καλύψει ένα συγκεκριμένο κενό έχει μια σημασία. Όλα αυτά βέβαια νοουμένου ότι θα διεξαχθούν τελικά οι βουλευτικές!

Δρ. Νάσιος Ορεινός – Εκλογικός Αναλυτής στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου