Tι ακριβώς συμβαίνει στο Ισραήλ - Οι λόγοι πίσω από τις μαζικές διαδηλώσεις

dir="ltr" lang="en">Police fired water cannons to clear groups of protesters after tens of thousands of Israelis took to the streets on Sunday.

It followed PM Benjamin Netanyahu’s decision to fire Defence Minister Yoav Gallant, who spoke out against controversial judicial reforms ⤵️ pic.twitter.com/qOsl7pg1OZ

— Al Jazeera English (@AJEnglish) March 27, 2023

Τι προτείνει η κυβέρνηση;

Μεταξύ μιας σειράς εκτεταμένων προτάσεων από την κυβέρνηση του Νετανιάχου είναι σχέδια να επιτραπεί στην απλή πλειοψηφία των 61 εδρών στην Κνεσέτ των 120 εδρών να παρακάμψει σχεδόν όλες τις αποφάσεις του ανωτάτου δικαστηρίου και να επιτρέψει στους πολιτικούς να διορίσουν τους περισσότερους δικαστές στην έδρα.

Οι αλλαγές γίνονται με αιχμή του δόρατος όχι από τον πρωθυπουργό, αλλά από τον συνάδελφό του στο Likud Yariv Levin, τον υπουργό Δικαιοσύνης, και τον θρησκευτικό σιωνιστή MK Simcha Rothman, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής νόμου και δικαιοσύνης της Κνεσέτ.

Και οι δύο άνδρες τρέφουν μακροχρόνιο μίσος για το ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ, το οποίο θεωρούν πολύ ισχυρό και προκατειλημμένο ενάντια στο κίνημα των εποίκων, την υπερθρησκευτική κοινότητα του Ισραήλ και τον πληθυσμό Mizrahi, Εβραίους με καταγωγή στη Μέση Ανατολή. Ειδικότερα, πολλοί από την ισραηλινή δεξιά δεν συγχώρεσαν ποτέ το δικαστήριο για αποφάσεις που σχετίζονται με τη μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας το 2005.

Ορισμένοι σημειώνουν ότι τα  μέτρα θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον Νετανιάχου να αποφύγει τη δίωξη στη δίκη του για διαφθορά. Ο ίδιος αρνείται όλες τις κατηγορίες.

Γιατί συμβαίνει αυτό τώρα;

Η δίκη του Νετανιάχου πυροδότησε τέσσερα χρόνια πολιτικής κρίσης κατά την οποία το Ισραήλ διχάστηκε σχετικά με το αν ήταν ικανός να ηγηθεί της χώρας. Μετά από πέντε εκλογές από το 2019, στις οποίες οι πολιτικοί και στις δύο πλευρές απέτυχαν να σχηματίσουν σταθερές κυβερνήσεις, ένα μπλοκ εξτρεμιστικών και θρησκευτικών κομμάτων με επικεφαλής το Λικούντ του Νετανιάχου κέρδισε σαφή πλειοψηφία στις εκλογές τον περασμένο Νοέμβριο και συνέχισε να σχηματίζει την πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ. .

Η πλήρης προσάρτηση της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης, η ανάκληση της νομοθεσίας υπέρ των LGBTQ+, οι αυστηροί νόμοι που προστατεύουν τα δικαιώματα των γυναικών και τα δικαιώματα των μειονοτήτων και η χαλάρωση των κανόνων εμπλοκής για τους Ισραηλινούς αστυνομικούς και στρατιώτες, είναι όλα στην ατζέντα του συνασπισμού.

Τι λένε οι επικριτές των μέτρων;

Το ανώτατο δικαστήριο του Ισραήλ διαδραματίζει έναν τεράστιο ρόλο ελέγχου και ισορροπίας καθώς η χώρα δεν έχει επίσημο σύνταγμα ή δεύτερο νομοθετικό σώμα.

Οι ανησυχίες ότι οι προτάσεις θα οδηγήσουν σε διάβρωση των δημοκρατικών κανόνων και του κράτους δικαίου έχουν πυροδοτήσει το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην ιστορία του Ισραήλ, με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους σε διάφορες πόλεις, διαδηλώσεις έξω από την Κνεσέτ στην Ιερουσαλήμ και αρκετές «ημέρες αναταραχής» κατά τις οποίες διαδηλωτές έχουν αποκλείσει αυτοκινητόδρομους και το αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ. Τις τελευταίες εβδομάδες, οι διαδηλώσεις έχουν γίνει πιο βίαιες και έχουν πραγματοποιηθεί δεκάδες συλλήψεις.

Το κίνημα είναι σε μεγάλο βαθμό χωρίς ηγεσία, αλλά σημαντική και απροσδόκητη πίεση προέρχεται από στρατιωτικούς εφέδρους και τον ζωτικής σημασίας τεχνολογικό τομέα του Ισραήλ. Σε διεθνές επίπεδο, πολλοί από τους συμμάχους του Ισραήλ έχουν εκφράσει ανησυχία για την κατεύθυνση προς την οποία οδεύει η χώρα.

Τι μπορεί να ακολουθήσει;

Οι προσπάθειες συμβιβασμού με τη διαμεσολάβηση του προέδρου, Isaac Herzog, απορρίφθηκαν από την κυβέρνηση ως μη εφαρμόσιμες, αλλά μια έκκληση για πάγωμα της νομοθεσίας στις 26 Μαρτίου από τον υπουργό Άμυνας, Yoav Galant, φαίνεται ότι άλλαξε την εξίσωση. Ο Νετανιάχου απέλυσε γρήγορα τον Galant για την αντίθεσή του στις προτάσεις, πυροδοτώντας μια από τις πιο δραματικές βραδιές στην ιστορία του Ισραήλ, καθώς οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε όλη τη χώρα.

Αν και τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο Νετανιάχου θα ήταν πρόθυμος να κλείσει μια συμφωνία, μέχρι τώρα ο πρωθυπουργός φαινόταν όμηρος των ακροδεξιών εταίρων του, οι οποίοι θα μπορούσαν να ρίξουν την κυβέρνηση εάν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Ο Νετανιάχου θα μπορούσε αντ 'αυτού να προσπαθήσει να σχηματίσει συνασπισμό με κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά οι περισσότεροι είναι επιφυλακτικοί να τον εμπιστευτούν.

Άλλα μέλη του συνασπισμού επανέλαβαν την αποφασιστικότητά τους να περάσουν τα πιο σημαντικά μέρη της νομοθεσίας πριν από τη διάλυση της Κνεσέτ για την εορτή του Πάσχα στις 2 Απριλίου.

Εάν τα σχέδια για το δικαστικό σώμα προχωρήσουν στην τρέχουσα μορφή τους, το Ισραήλ είναι πιθανό να αντιμετωπίσει μια άνευ προηγουμένου συνταγματική κρίση κατά την οποία το ανώτατο δικαστήριο θα μπορούσε να καταρρίψει το σύνολο ή μέρος της νομοθεσίας που έχει σχεδιαστεί για να περιορίσει τις εξουσίες του και η κυβέρνηση θα μπορούσε να επιλέξει να μην συμμορφωθεί .

Για τους Παλαιστίνιους, η προοπτική μιας πιο τολμηρής και πιο εχθρικής ισραηλινής κυβέρνησης έχει αυξήσει τους φόβους για επιστροφή σε πλήρη σύγκρουση, ενώ το Ιράν και άλλοι εχθροί παρακολουθούν στενά αυτό που θεωρούν εσωτερική αδυναμία.

Πηγή Guardian