Tα ηχητικά εφέ του Χόλιγουντ

Ο Skip Lievsay είναι ο "μετρ" του μιξάζ και ίσως ο καλύτερος στο είδος του εν έτει 2015. Στην καριέρα του μετράει συνεργασίες με τους αδερφούς Κοέν, με τον Μάρτιν Σκορτσέζε, με τον Σπάικ Λι και πολλούς άλλους.

Το 2014 κέρδισε το Όσκαρ για τα εφέ του Gravity ενώ από το 2007 μέχρι σήμερα έχει διεκδικήσει το βραβείο

Ο ίδιος έχει αναλάβει τα sound effects στα: The Big Lebowski, Fargo και στο The Hunger Games: Catching Fire (2013).

Αυτό τον καιρό ο Lievsay συνεργάζεται με τον Larry Zipf για την ταινία για την βιογραφία του Miles Davis με τίτλο Miles Ahead. "Υπάρχουν κάποια κοινά σημεία στη δουλειά μου, σε σχέση με τις ηχογραφήσεις του Davis", λέει ο Lievsay στον Guardian. "Ο Miles ήταν ένα "πλάσμα του στούντιο", ζούσε εκεί και επεξεργαζόταν με κάθε λεπτομέρεια τα πάντα. Ο πειραματισμός ήταν μέρος της καθημερινότητας του".

Οι δυο τους, Lievsay και Zipf ηχογράφησαν ήχους κασετών για να τους συμπεριλάβουν στην ταινία. Ωστόσο όπως αναφέρουν, το τελικό αποτέλεσμα έμοιαζε με τα εφέ που χρησιμοποιούνται στο Battlestar Galactica. "Καθόλου τυχαίο", λένε, "μιας και αυτή η τεχνική έχει όντως χρησιμοποιηθεί σε sci-fi ταινίες".

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ ποια είναι η πηγή των ήχων που ακούτε στις ταινίες; Λογικά όχι, μιας και το αυτί είναι "προγραμματισμένο" να ακούσει αυτό που νομίζει ότι ακούει. Ας δώσουμε ένα παράδειγμα.

Τις περισσότερες φορές ο ήχος της βροχής δεν είναι πραγματικό νερό που πέφτει, αλλά μπέικον που τηγανίζεται. Για τους ήχους των μηχανών αυτοκινήτων σε σκηνές καταδίωξης, χρησιμοποιούνται όντως πραγματικές μηχανές μόνο που εδώ γίνεται μείξη με βρυχηθμούς λιονταριών για να έχουμε ένα πιο έντονο και δραματικό αποτέλεσμα.

Όπως λέει ο "μετρ" των ήχων Skip Lievsay, ο sound editor δεν πρέπει "μόνο να ακούει, αλλά να φαντάζεται ήχους, μείξεις ήχων και να σκέφτεται το τί θα μπορούσε να παράξει το τελικό αποτέλεσμα που θέλει να λάβει".

Στις δουλειές του περιλαμβάνονται πέραν των παραπάνω που αναφέραμε και τα Goodfellas, Silence of the Lambs, Do The Right Thing. Πώς γίνεται όμως το ευρύ κοινό να μην ξέρει τον Lievsay; Γιατί πολύ απλά τόσο εκείνος όσο και η ολιγομελής και σταθερή στο πέρασμα του χρόνου, ομάδα του, θέλουν να μένουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και σπανίως δίνουν συνεντεύξεις.

Τίποτα δεν είναι όπως ακούγεται

Παρόλα αυτά, οι συνάδελφοι του τον αναγνωρίζουν σαν "μέντορα". Η δουλειά του άλλωστε είναι να μας κάνει να αισθανόμαστε πράγματα χωρίς καν να σκεφτόμαστε πως υπάρχουν στην σκηνή. Ή αντιστρόφως. Να ακούμε ήχους που προέρχονται από πηγές που δεν μπορούμε καν να διανοηθούμε πως είναι υπεύθυνες για το τελικό αποτέλεσμα.

Η εργασία του Lievsay επικεντρώνεται στο κομμάτι του post-production. Όταν τελειώνουν τα γυρίσματα και το μοντάζ, έρχεται η ώρα του μιξάζ.

Η ομάδα του Lievsay "σχεδιάζει" και προγραμματίζει τους ήχους, ηχογραφεί και τελικά τους "περνάει" στις σκηνές με τη βοήθεια του σκηνοθέτη και του επιτελείου της παραγωγής.

Βασικά και καίρια, είναι τα επίπεδα των ήχων. Θα ήταν εγκληματικό αν ο ήχος μιας πεταλούδας που προσγειώνεται πάνω στο καπό ενός αυτοκινήτου, ακουγόταν πιο δυνατά από τις μηχανές των άλλων αυτοκινήτων που κινούνται παραπλεύρως.

Οι ήχοι διαχωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες: Διάλογοι, εφέ, μουσική και στους καθημερινούς - φυσικούς ήχους. Για κάθε μια κατηγορία, υπάρχει και ένας υπεύθυνος.

Μικρά, καθημερινά αντικείμενα συνδυάζονται με τους πιο απίστευτους τρόπους για να παράξουν τα πιο απίστευτα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, δυο γάντια που ανεμίζουν μαζί ακούγονται σαν χτύπημα φτερούγων, περιβλήματα καρύδων με ρούχινη επένδυση είναι ότι πρέπει για να ακουστούν σαν όπλες αλόγου ενώ το σκάσιμο των φουσκαλίδων σε σελοφάν είναι ότι πρέπει για μια φωτιά που καίει. Το σπάσιμο ενός σέλινου είναι τα κόκαλα που σπάνε και ούτω καθεξής. Φαντασία να υπάρχει.

Η συνεργασία στην WBNY, την εταιρεία παραγωγής που διατηρεί ο Lievsay μαζί με τον Paul Urmson στη Νέα Υόρκη, είναι αγαστή. Στην τελευταία σκηνή του No Country For Old Men όπου ο Javier Bardem εμπλέκεται σε τροχαίο, αμέσως μετά τη σύγκρουση των οχημάτων βλέπουμε τα δύο αυτοκίνητα να παραμένουν ακίνητα στον χώρο με καπνούς να βγαίνουν από τις μηχανές τους (δες: κεντρική φωτογραφία του άρθρου).

Τίποτα δεν κινείται. Ακούμε μόνο τον ήχο των μηχανών. Η μείξη έχει γίνει με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε το αυτί μας να "νομίζει" ότι είναι τόσο κοντά στα αυτοκίνητα, όσο κοντά τους είναι και η κάμερα που καταγράφει. Όταν ανοίγει την πόρτα του οχήματος του ο Bardem ακούμε το περπάτημα του στην άσφαλτο, τζάμια από την πόρτα να σπάνε, την πόρτα να τρίζει, ένα σκυλί να γαβγίζει κάπου στο βάθος, ακούμε ακόμα και τον ήχο των δαχτύλων του να ακουμπάνε πάνω στην πόρτα.

Κανένας από αυτούς τους ήχους δεν ηχογραφήθηκε επί τόπου. Όλοι οι ήχοι προστέθηκαν στο στούντιο του Lievsay. Και παραπάνω περιγράφουμε μόλις μια σκηνή 20 δευτερολέπτων. Όλη η ταινία έχει διάρκεια 123 λεπτών.