O αναπτυξιακός ρόλος & Οι υποχρεώσεις των Δημ.Συμβούλων

Παραδοσιακά, ο ρόλος των δημοτικών συμβούλων είναι η συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων οι οποίες είτε αφορούν έργα στα δημοτικά όρια είτε εγκρίσεις αδειών στους τομείς της δικαιοδοσίας των Δημοτικών Συμβουλίων.

Είναι επίσης παραδεκτό, ότι οι πλείστοι δήμοι παρουσιάζουν περιορισμένες οργανωτικές δυνατότητες λόγω του μικρού πληθυσμού και έκτασης τους, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να σχεδιάσουν ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα. Συνήθως τα έργα που γίνονται είναι μεμονωμένα και δεν εντάσσονται σε ένα ολοκληρωμένο

σχεδιασμό ο οποίος μακροχρόνια θα αποφέρει οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στο δήμο.

Επιπλέον η συντριπτική πλειονότητα των δήμων δεν έχει οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, καθώς οι χρηματοδοτικές τους ανάγκες εξαρτώνται από την χρηματοδότηση της κεντρικής κυβέρνησης.

Αποτέλεσμα των πιο πάνω, είναι η αδυναμία των δήμων να σχεδιάσουν ολοκληρωμένο αναπτυξιακό πρόγραμμα, εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες που υπάρχουν στα διοικητικά τους όρια.

Λόγω των πιο πάνω περιορισμών, τόσο οι δήμοι, όσο και οι δημοτικοί σύμβουλοι επιβάλλεται να αντιληφθούν το ρόλο τους διαφορετικά. Ο ρόλος πρέπει αλλάξει και να διευρυνθεί. Ο σύγχρονος δημοτικός σύμβουλος θα πρέπει να σκέφτεται στρατηγικά. Πρέπει να είναι σε θέση με άλλα λόγια, να αντιληφθεί και να αναλύσει διάφορα δεδομένα στο δήμο του, να αντιληφθεί τυχών αναπτυξιακές ευκαιρίες που να βασίζονται σε πραγματικά δεδομένα, να προτείνει έργα ανάπτυξης, να συμβάλλει στην δημιουργία ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης και στη συνέχεια θα πρέπει να είναι σε θέση να παρακολουθεί την υλοποίηση του.

Ποιες είναι όμως οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική εκπλήρωση ενός τέτοιου ρόλου στην τοπική κοινωνία; Μια σημαντική προϋπόθεση είναι η συστηματική μελέτη ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών που σχετίζονται με την υφιστάμενη κατάσταση της περιοχής.

Τέτοιοι δείκτες είναι το μέγεθος και η ηλικία των δημοτών, ποσοστά ανεργίας, οι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, ο ετήσιος αριθμός ίδρυσης νέων επιχειρήσεων, αριθμός προβληματικών επιχειρήσεων, τιμές ακινήτων, παλαιότητα και ανάγκες βασικών υποδομών, ποιότητα αέρα, υδάτων, διαχείρισης απορριμμάτων, πόσες και ποιες δημόσιες υπηρεσίες στεγάζονται στο όρια του δήμου, ποιότητα κατοικιών, ανάγκες σε δημόσιους χώρους και πράσινο, κοινωνικές υποδομές ,εγκληματικότητα κτλ.

Είναι λοιπόν αναγκαίο, ο δημοτικός σύμβουλος να κατανοεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της περιοχής. Μόνο τότε, θα είναι σε θέση να σκεφτεί μακροπρόθεσμα και στρατηγικά. Να σκεφτεί δηλαδή πως θέλει τον δήμο σε βάθος χρόνου και να προτείνει έργα που θα υλοποιήσουν τους στρατηγικούς στόχους.

Ένας υποβοηθητικός θεσμός για την κατανόηση και ανάλυση των τοπικών δεδομένων θα μπορούσε να είναι η Δημοτική Επιτροπή διαβούλευσης που ισχύει στην Ελλάδα. Στη επιτροπή λαμβάνουν μέρος τοπικοί αναπτυξιακοί φορείς και πολίτες, με στόχο την από κοινού ανταλλαγή απόψεων, πληροφοριών αλλά κυρίως την από κοινού διαμόρφωση των βασικών αναπτυξιακών στόχων της περιοχής.

Όταν γίνει η ανάλυση των δεδομένων, ο δεύτερος σημαντικός πυλώνας για την ανάπτυξη είναι η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου επιχειρησιακού προγράμματος. Στο επιχειρησιακό πρόγραμμα καθορίζονται οι στρατηγικοί στόχοι, οι προτεραιότητες, χρονοδιαγράμματα και υπεύθυνοι υλοποίησης/ παρακολούθησης των δράσεων για την επίτευξη των στόχων. Ο προγραμματισμός θα εξειδικεύει τους γενικούς στόχους, τα έργα και τις ενέργειες που χρειάζονται σε επιμέρους δράσεις και στόχους.

Το επιχειρησιακό πρόγραμμα κάθε δήμου εκπονείται με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων, όπως το Δημοτικό Συμβούλιο, το προσωπικό του δήμου, τοπικοί φορείς, ομάδες δημοτών και φορείς της κεντρικής κυβέρνησης που εμπλέκονται στον αναπτυξιακό προγραμματισμό.

Στο πλαίσιο αυτό, οι δημοτικοί σύμβουλοι, θα έχουν να εκπληρώσουν μια σημαντική λειτουργία. Είναι αυτοί που θα κατευθύνουν την από κοινού διαμόρφωση του αναπτυξιακού προγράμματος. Η διαδικασία αυτή απαιτεί κυρίως:

α) την προσπάθεια εξισορρόπησης των επιμέρους αιτημάτων με τους αντίστοιχους διαθέσιμους πόρους του Δήμου.
β) το συντονισμό και την ευθυγράμμιση της τοπικής αναπτυξιακής προσπάθειας με τους αντίστοιχους στόχους που τίθενται σε επαρχιακό και εθνικό επίπεδο
γ) την ευαισθητοποίηση του κοινού για συμμετοχή στην προσπάθεια
δ) το διαρκή έλεγχο των επιμέρους δράσεων του Δήμου στο συνολικό αναπτυξιακό προγραμματισμό καθώς και το συντονισμό με άλλες τομεακές πολιτικές του δήμου.

Το σημαντικότερο βέβαια για την εκπόνηση του επιχειρησιακού προγράμματος είναι η χρηματοδότησης των έργων. Συνήθως αφού αποφασιστεί η κατασκευή κάποιου έργου αρχίζει η διαδικασία εξεύρεσης των χρηματικών πόρων με αποτέλεσμα την καθυστέρηση εκτέλεσης των έργων.

Έχω την αίσθηση ότι οι Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν εκμεταλλεύεται την Ε.Ε. όσο θα μπορούσε. Στην Ε.Ε υπάρχουν διαθέσιμα κονδύλια τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την χρηματοδότηση σημαντικών έργων υποδομής. Ιδιαίτερα τώρα που το κράτος δεν διαθέτει τους οικονομικούς πόρους για τη χρηματοδότηση των έργων, η ΤΑ επιβάλλεται να χρηματοδοτήσει έργα από ευρωπαϊκά κονδύλια συμβάλλοντας έτσι στην άμβλυνση των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης.

Οδυσσέας Ελληνόπουλος - Υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος Λευκωσίας