Black Friday:Οι καταβολές του όρου και αντιδράσεις

Το «Black Friday» ή ελληνιστί «Μαύρη Παρασκευή», το οποίο περιμένουν με ανυπομονησία αρκετοί καταναλωτές, αποτελεί το ανεπίσημο όνομα για την ημέρα που ακολουθεί την Ημέρα των Ευχαριστιών στις Ηνωμένες Πολιτείες και σηματοδοτεί από το 1952 την αρχή των Χριστουγέννων στη χώρα. Για αιώνες, το επίθετο «μαύρη» χρησιμοποιείτο για να περιγράψει συνήθως μέρες όπου σημειώθηκαν καταστροφές (π.χ. οικονομικές). Ωστόσο, στις μέρες μας σηματοδοτεί κάτι διαφορετικό, με τις ερμηνείες και τις θεωρίες για την προέλευση του όρου να ποικίλλουν.

Το «κόλπο» των εργαζομένων

Σύμφωνα με την Wikipedia,

η παλαιότερη γνωστή χρήση της "Μαύρης Παρασκευής" μετά την ημέρα των Ευχαριστιών εμφανίζεται στο περιοδικό Factory Management and Maintenance, τον Νοέμβριο του 1951 και το 1952 και αναφέρεται στη συνήθεια των εργαζομένων να δηλώνουν «άρρωστοι» προκειμένου να έχουν άδεια ένα ολόκληρο τετραήμερο (Ημέρα των Ευχαριστιών, Παρασκευή και το Σαββατοκύριακο)

Κυκλοφοριακή συμφόρηση

Την ίδια εποχή, όπως σημειώνεται, οι όροι «Black Friday» και «Black Saturday» χρησιμοποιήθηκαν από την αστυνομία στη Φιλαδέλφεια και το Ρότσεστερ για να περιγράψουν την κυκλοφοριακή συμφόρηση που συνοδεύει την έναρξη της εποχής των Χριστουγέννων. Το 1961, η πόλη και οι έμποροι της Φιλαδέλφειας επιχείρησαν να βελτιώσουν τις συνθήκες και ένας εμπειρογνώμονας των δημοσίων σχέσεων συνέστησε μετονομασία τους.

Η χρήση της φράσης εξαπλώθηκε σιγά σιγά και εμφανίστηκε στους New York Times στις 29 Νοεμβρίου του 1975, όπου και αναφερόταν ειδικά στην «πιο πολυσύχναστη ημέρα αγορών και κυκλοφορίας του έτους» στη Φιλαδέλφεια.

Μαύρο και κόκκινο μελάνι

Καθώς η φράση κέρδισε την προσοχή σε πανεθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του '80, οι έμποροι που αντιτίθενται στη χρήση ενός τέτοιου παράδοξου επιθέτου για μια από τις πιο σημαντικές μέρες ψωνίσματος του έτους, πρότειναν μια εναλλακτική λύση: Τότε οι λογιστές σημείωναν με κόκκινο μελάνι το παθητικό και με μαύρο τα κέρδη από τις εμπορικές τους δραστηριότητες. Έτσι, ως αρχή του λογιστικού έτους, θα θεωρείτο η «Μαύρη Παρασκευή», όπου και σημειώνονταν κέρδη. Η παλαιότερη γνωστή δημοσιευμένη αναφορά σε αυτή την εξήγηση εμφανίζεται στο Philadelphia Inquirer στις 28 Νοεμβρίου του 1981.

Μια ρατσιστική θεωρία

Το 2013, κυκλοφόρησε μια φήμη στο διαδίκτυο που ισχυριζόταν ότι η φράση προήλθε από τον αμερικανικό νότο πριν από τον εμφύλιο πόλεμο, από την πρακτική της πώλησης σκλάβων μετά τη μέρα των ευχαριστιών. Η θεωρία, ωστόσο, καταρρίφθηκε από το Snopes.com το 2015.

Σημεία αντιπαράθεσης

To Black Friday προκαλεί διάφορες αντιπαραθέσεις σχετικά με διάφορες πρακτικές:

• Τις παράλογες απαιτήσεις προς το εργατικό προσωπικό, με συχνά μακρές βάρδιες κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών.

• Κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια λόγω ανεπαρκούς προσωπικού για τη διαχείριση του πλήθους.

• Πώληση προϊόντων που κατασκευάζονται αποκλειστικά για τη μαύρη Παρασκευή με χαμηλότερες προδιαγραφές.

Αντιδράσεις Μουσουλμάνων

Καθώς το Black Friday κερδίζει δημοτικότητα στις μουσουλμανικές χώρες, πολλοί κληρικοί καθώς και άνθρωποι άρχισαν να θεωρούν τις λέξεις "Μαύρη Παρασκευή" ως υποτιμητικές, καθώς η Παρασκευή είναι η πιο σημαντική ημέρα της εβδομάδας στον ισλαμικό πολιτισμό και θεωρείται μια ευλογημένη μέρα. Εναλλακτικά ονόματα όπως το White Friday και η Blessed Friday κερδίζουν δημοτικότητα σε χώρες όπως το Πακιστάν.