15η Δεκεμβρίου 1955 Χαράλαμπος Μούσκος

Π Ε Μ Π Τ Η, όπως σήμερα, ήταν η 15η Δεκεμβρίου 1955. Όγδοος μήνας της Κυπριακής Επανάστασης. Στο Μερσινάκι, κοντά στους αρχαίους Σόλους, ες γην εναλίαν Κύπρον, θυσιάστηκε ο πρώτος νεκρός σε μάχη, αντάρτης της ΕΟΚΑ. Χαράλαμπος Μούσκος, 23 ετών, από την Παναγιά της Πάφου. Ε

ξάδελφος του ηγέτη του αντιαποικιακού αγώνα Αρχιεπισκόπου κι Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄. Απ’ τα πρώτα παλληκάρια που ο Αρχηγός Διγενής όρισε επικεφαλής των ομάδων οι οποίες επιχείρησαν τις εναρκτήριες εκρήξεις σε βρετανικούς στόχους στη Λευκωσία, πριν από τα ξημερώματα

της Παρασκευής, 1ης Απριλίου 1955, ημέρας έναρξης του ένοπλου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Ε Π Ε Σ Ε ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ, ο Μούσκος, στην αποτυχημένη ενέδρα που η άπειρη, ανεκπαίδευτη αλλ’ εύψυχη Ομάδα Ανταρτών «Ουρανός», του Μάρκου Δράκου, διενήργησε στο Μερσινάκι εναντίον στρατιωτικού οχήματος του εμπειροπόλεμου ταγματάρχη Brian Jackson Coombe. Από τα πυρά των ανταρτών φονεύθηκε ο υποδεκανέας James Brian Morum.

Σ ΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ του νεκρού Μούσκου οι Άγγλοι βρήκαν το αυτόματό του, ένα γερμανικό Schmeisser με αριθμό 4137. Στην τσέπη του, μια βαμμένη απ’ το αίμα του κόλλα τετραδίου. Με χειρόγραφους τους στίχους: «Την Ελλάδα αγαπώ, αλλά και σένα». Από ένα τραγούδι της Βέμπο του 1941. Τους ίδιους στίχους πήρε κι ο 18χρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης και πρόσθεσε κι άλλους δικούς του.

Είναι τ’ ομώνυμο τραγούδι που μελοποίησε το 1993 ο Μάριος Τόκας. Ο Ευαγόρας, μαθητής της Στ’ Γυμνασίου, βγήκε στο αντάρτικο 5 Δεκ. 1955. Τον συνέλαβαν οι Εγγλέζοι 18 Δεκ. 1956 να μεταφέρει ένα γρασαρισμένο οπλοπολυβόλο Μπρεν LB-13545. Τον καταδίκασαν σε θάνατο και τον απαγχόνισαν 14η Μαρτίου 1957.

Δ Ι Π Λ Α ΣΤΟΝ θυσιασθέντα Χαράλαμπο Μούσκο, 15η Δεκ. 1955, συνελήφθησαν οι συναγωνιστές του Ανδρέας Ζάκος, 24 χρ., τραυματισμένος και ο Χαρίλαος Μιχαήλ, 21 χρ., που τον περιέθαλπε. Τους απαγχόνισαν οι Εγγλέζοι 9 Αυγ. 1956, μαζί με τον αγιότερο της ΕΟΚΑ Ιάκωβο Πατάτσο, 22 χρ.

Σ Τ Η Ν ΚΗΔΕΙΑ του Μούσκου, αγγλικές δυνάμεις επέδραμαν με ρόπαλα και δακρυγόνα εναντίον του άοπλου γαλανόλευκου πλήθους στη Λευκωσία που συνόδευε το φέρετρο του ήρωα απ’ την εκκλησία της Φανερωμένης ώς το Ελληνικόν Κοιμητήριον των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ολόθερμα πάνδημος υψώθηκε, βροντερός, εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της διανοίας, εκείνη τη μέρα στους κυπριακούς ουρανούς ο Ύμνος μας: «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και σαν πρώτα ανδρειωμένη χαίρε ω χαίρε ελευθεριά»…

Γ Ι Α Ν’ ΑΠΟΦΥΓΟΥΝ τα πλήθη του εξεγερμένου λαού στις κηδείες των ηρώων, οι Εγγλέζοι, δημιούργησαν εντός φυλακών τα Φυλακισμένα Μνήματα. 1956: Μιχαλάκης Καραολής, Ανδρέας Δημητρίου, Ιάκωβος Πατάτσος, Ανδρέας Ζάκος, Χαρίλαος Μιχαήλ, Στέλιος Μαυρομμάτης, Ανδρέας Παναγίδης, Μιχάλης Κουτσόφτας. 1957: Μάρκος Δράκος, Γρηγόρης Αυξεντίου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Στυλιανός Λένας. 1958: Κυριάκος Μάτσης. Η Κιβωτός με τα άγια των αγίων του κυπριακού Ελληνισμού.
ΛΑΖΑΡΟΣ Α. ΜΑΥΡΟΣ