Τι θα γίνει με τα επιδόματα μητρότητας

Στο Συνήγορο του Πολίτη προσέφυγαν για να διαμαρτυρηθούν ασφαλισμένες στο ΙΚΑ, διότι το ίδρυμα τους απέρριψε αίτημά τους για χορήγηση επιδομάτων μητρότητας είτε λόγω πρόωρου τοκετού είτε λόγω θανάτου του νεογνού.

Ο Συνήγορος του Πολίτη διαπίστωσε ότι μέχρι και το έτος 2005 το ΙΚΑ, υιοθετώντας μία εσφαλμένη ερμηνεία των σχετικών κοινωνικοασφαλιστικών διατάξεων, δεν χορηγούσε το επίδομα λοχείας στις περιπτώσεις πρόωρου τοκετού και θανάτου του νεογνού.

Το 2006, το ΙΚΑ εξέδωσε εγκύκλιο, με την οποία συμμορφώθηκε με το περιεχόμενο σχετικής γνωμοδότησης της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έκρινε ομόφωνα ότι η εργαζόμενη δικαιούται άδεια λοχείας και συνακόλουθα επίδομα λοχείας στην περίπτωση που το έμβρυο γεννηθεί νεκρό ή πεθάνει κατά τη διάρκεια της εν λόγω άδειας.

Ωστόσο, η εγκύκλιος αυτή έθεσε μία πρόσθετη προϋπόθεση για τη λήψη του επιδόματος λοχείας, την ύπαρξη τοκετού μετά την 28η εβδομάδα της κύησης, η οποία δεν είχε τεθεί με τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, στην οποία η εγκύκλιος παραπέμπει.

Η ανεξάρτητη αρχή με έγγραφό της προς τον διοικητή του ΙΚΑ και προς τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, υποστήριξε ότι ακόμη και αν θεωρηθεί ότι η 28η εβδομάδα της κύησης είναι κρίσιμη από ιατρικής πλευράς για τη βιωσιμότητα του εμβρύου, η αξίωση για την καταβολή του επιδόματος μητρότητας συνδέεται με το πραγματικό γεγονός του τοκετού και δεν εξαρτάται από άλλα στοιχεία (πρόωρος τοκετός, γέννηση ζωντανού, νεκρού ή βιώσιμου εμβρύου).

Δηλαδή, η αξίωση δεν συνδέεται με την κατάσταση του βρέφους αλλά με το πρόσωπο της ασφαλισμένης και αποσβένεται μόνο με το θάνατο της μητέρας. Σε συνδυασμό και με άλλα νομικά επιχειρήματα, ο Συνήγορος του Πολίτη ζήτησε από το ΙΚΑ αφενός να τροποποιήσει την εγκύκλιο του 2006, κατά το μέρος που θέτει μια αυθαίρετη και μη ορθή ερμηνεία της νομοθεσίας, και αφετέρου να επανεξετάσει το αίτημα των αναφερομένων για τη χορήγηση σε αυτές των επιδομάτων μητρότητας.

Ο Νομικός Σύμβουλος του Κράτους, στον οποίο απηύθυνε ερώτημα η Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων, με ατομική γνωμοδότησή του, η οποία έγινε αποδεκτή από τον αναπληρωτή υπουργό Εργασίας, συντάχθηκε με τις απόψεις του Συνηγόρου. Ως εκ τούτου το ΙΚΑ εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία διευκρινίζει ότι η καταβολή των επιδομάτων κυοφορίας-λοχείας πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ύπαρξη του πραγματικού γεγονότος του τοκετού και να μην εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια της εγκυμοσύνης, ούτε από τη γέννηση ζωντανού ή μη εμβρύου ή την επιβίωση του νεογνού μετά τη γέννησή του.