Οταν οι Τούρκοι παραβιάζουν ανοικτές...υφαλοκρηπίδες!

Της Κύρας Αδάμ*

Παραμονές της συνάντησης κορυφής Σαμαρά - Ερντογάν στις 5 Μαρτίου στην Τουρκία, οι δύο πλευρές επιχείρησαν να οξύνουν με δηλώσεις και πράξεις τη διαχρονική διαφορά τους στην οριοθέτηση της μεταξύ τους υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.

Τούτο σημαίνει λογικά ότι οι δύο πρωθυπουργοί θα έχουν το θέμα ψηλά στην ατζέντα των συ¬νομιλιών τους, σε μια προσπά¬θεια αποφυγής της περαιτέρω έντασης, αφού καμία από τις δύο χώρες (η Ελλάδα λόγω της οικονομικής κρίσης και η Τουρ¬κία για την αναθέρμανση, έστω, των ενταξιακων διαπραγματεύ¬σεων της) δεν έχει συμφέρον να τραβήξει την υπόθεση στα άκρα. Επομένως δεν μπορεί να αφαιρεθεί από το σκηνικό, ούτε να ξαφνιάσει μια τυχόν συμφωνία των δύο πλευρών για κοινή προ¬σφυγή στη Χάγη, ούτε για τυχόν συμφωνία για συνεκμετάλλευση με κοινή αμερικανική εταιρεία αμερικανικών συμφερόντων. Άλλωστε μια τέτοια συμφωνία αποτελεί θέση των ΗΠΑ, την οποία η Ουάσινγκτον συχνά πυ¬κνά υπενθυμίζει με πολλούς έμ¬μεσους ή άμεσους τρόπους.

Δικαιώματα

Η ελληνική κυβέρνηση έχει ψηλά στη δική της επικοινωνιακή ατζέντα το θέμα της υφαλοκρηπίδας.Στις αρχές του χρόνου διέρρευσε πληροφορίες περί αποστολής στον ΟΗΕ των συντεταγμένων των εξωτερικών συνό¬ρων της ελληνικής ΑΟΖ. Κάθε χώρα βεβαίως έχει δικαίωμα, σύμφωνα με το Δίκαιο της θά¬λασσας, να αποστείλει στον ΟΗΕ τα όρια της ΑΟΖ, της υφα¬λοκρηπίδας, της Ζώνης Αλιείας κ.λπ. που ισχυρίζεται ή αξιώνει ότι της ανήκουν.

Ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν κατοχυρώνει με τον τρόπο αυτόν αποκλειστικά δικαιώματα επί της ΑΟΖ, διότι το απαγο¬ρεύουν τα άρθρα 74 και 83 της Σύμβασης. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι στην περί¬πτωση που η ελληνική κυβέρνη¬ση αποστείλει με ακρίβεια τις συντεταγμένες της ΑΟΖ στον ΟΗΕ η Διεύθυνση Ωκεάνιων Υποθέσεων θα τις καταχωρίσει ως Εθνική Διεκδίκηση (National Claim) και όχι ως ελληνική ΑΟΖ. Και τούτο γιατί τα άρθρα 74 και 83 της Σύμβασης επιβάλλουν στα κράτη να οριοθετήσουν την ΑΟΖ με μεταξύ τους συμφωνία και απαγορεύουν τη μονομερή οριοθέτηση, δηλαδή «ανακήρυ¬ξη της ΑΟΖ», που αποτελεί ελληνική πατέντα επικοινωνιακής πολιτικής.

Αυτές οι κυβερνητικές διαρ¬ροές προκάλεσαν ήδη βλάβη, διότι το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ. αντέ¬δρασε δηλώνοντας ότι στην περίπτωση που αποστείλει η Ελλά¬δα συντεταγμένες το ίδιο θα πράξει και η Τουρκία.

Αυτό συνεπάγεται ότι η Τουρκία θά επικαλύψει το μισό Αιγαίο και την περιοχή 200 και πλέον ν.μ. νότια από το Καστελόριζο.

Συνεκμετάλλευση

Διαμορφώνεται δηλαδή ξαφνικά ένα πλαίσιο επικαλυ¬πτόμενων περιοχών έτοιμων, πι-θανώς, για συνεκμετάλλευση...

Και όμως η Ελλάδα έχει ήδη αποστείλει στον ΟΗΕ από τη δε¬καετία του 1960 τις ελληνικές διεκδικήσεις για την υφαλοκρη¬πίδα, επομένως οι πρόσφατες ελληνικές «προθέσεις» δεν απο¬τελούν κεραυνό εν αιθρία.

Ο Νόμος 142/1969 έχει κα¬ταχωρηθεί στον ΟΗΕ ως ελληνι¬κή διεκδίκηση, χωρίς όμως να κατοχυρώνει κανένα δικαίωμα. Με τον νόμο αυτόν η Ελλάδα δε¬σμεύεται ότι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας με κράτη που έχουν την Ελλάδα απέναντι τους ή με παρακείμενες ακτές θα γί¬νει σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης, δηλαδή με μεταξύ τους συμφωνία ή με κοινή προ¬σφυγή στη Χάγη ή με διαιτησία στον ΟΗΕ. Ωστόσο με τον Νόμο 142/1969 η Ελλάδα... διεκδικεί δικαιώματα υφαλοκρηπίδας στα ελληνικά χωρικά ύδατα, στα οποία, όπως και στην ξηρά, ασκεί πλήρη κυριαρχία.

Από την άλλη και ο πρόσφα¬τος Νόμος Μανιάτη 4001/2011, τον οποίο επικαλείται η κυβέρνη¬ση, μετατρέπει τα χωρικά ύδατα στα νησιά του Αν. Αιγαίου σε ΑΟΖ-διεθνή θάλασσα και αφήνει την ΑΟΖ στο... έλεος του Αλλάχ σε περιοχές όπου απέναντι από τις τουρκικές ακτές δεν υπάρ¬χουν ελληνικά νησιά για να οριο¬θετηθεί η μέση γραμμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όπως τα κενά μεταξύ Λήμνου – Λέσβου, Λέσβου -Χίου, Σάμου - Ρόδου, Ρόδου - Καστελόριζου κ.λπ.

Οριοθέτηση

Και όμως οι συντεταγμένες των ορίων της ελληνικής ΑΟΖ από τον Έβρο μέχρι και το Κα¬στελόριζο έχουν ήδη εκδοθεί από την Υδρογραφική Υπηρεσία του ΓΕΝ, όταν με απαίτηση του ΥΠ.ΕΞ. το 1997 η ΥΥ. προσδιόρι¬σε τις συντεταγμένες των θαλάσ¬σιων συνόρων «για τους εσωτε¬ρικούς ηλεκτρονικούς χάρτες».

Έτσι με την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο, που γενικά συμπίπτουν με τα όρια του FlR Αθηνών/Κωνσταντινούπο¬λης, η Ελλάδα οριοθέτησε μονο¬μερώς και για εσωτερική χρήση συνεχόμενα θαλάσσια σύνορα, εντός των οποίων κάθε χώ¬ρα ασκεί αποκλειστικά δικαιώματα επί της ΑΟΖ.

Όμως,με την ανακατανομή των 13 περιφερειών τόυ «Καλλικράτη», η Αθήνα απέστειλε στον ΟΗΕ τον Φεβρουάριο του 2011 σχετικό χάρτη, στον οποίο ουδό¬λως απεικονίζονται θαλάσσια ελ¬ληνοτουρκικά σύνορα, ενώ μη συνεχόμενα σύνορα νομίμως καθορίζονται στη Συνθήκη των Παρισίων 1947 για τα Δωδεκάνη¬σα και όπου υπάρχει μέση γραμ¬μή. Αυτή αποτελεί την πλέον πρό¬σφατη «εικόνα» που διαθέτει ο ΟΗΕ, με το Αιγαίο να απεικονίζε¬ται ως ενιαία ελληνοτουρκική πε¬ριοχή.

Στον αντίποδα η Τουρκία έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα στείλει και αυτή τις δικές της συντεταγμένες για την ΑΟΖ στον ΟΗΕ αν το πράξει η Ελλάδα. Σύμφωνα με όλες τις υπάρχου¬σες πληροφορίες, η Άγκυρα έχει ήδη αποτυπώσει σε χάρτη τις δικές της συντεταγμένες στην ΑΟΖ και έχει ήδη ενημερώ¬σει προς τούτο την Ουάσινγκτον.

Η... αδηφάγα τουρκική ΑΟΖ αντικατροπτίζει την πολιτική όλων των τουρκικών κυβερνή¬σεων σε βάρος της Ελλάδας, που έχει εκδηλωθεί από το 1974 με δηλώσεις όλων των κορυφαί¬ων Τούρκων πολιτικών.

Δηλώσεις

«Το μισό Αιγαίο μάς ανήκει, τα τουρκικά σύνορα είναι το μέσο του Αιγαίου, κα¬νείς και ποτέ στην Τουρκία δεν θα παραχω¬ρήσει στην Ελλάδα την τουρκική υφαλοκρηπί¬δα, που εκτείνε¬ται μέχρι τη μέ¬ση του Αιγαίου και μέχρι την περιοχή της Αιγύπτου, οι περιοχές των τουρκικών ερευνών νό¬τια του Καστελόριζου ανήκουν στην τουρκική ΑΟΖ...».

Η πολιτική αυτή της Τουρκίας έχει γίνει από την 1η Νοεμ¬βρίου 1973 νόμος, έτσι ώστε κα¬μία μελλοντική κυβέρνηση να μην μπορεί να την τροποποιήσει, διότι θα κατηγορηθεί για εσχάτη προδοσία.

Εκτός των περιοχών νότια του Καστελόρι¬ζου, η τουρκική κυβέρνηση έχει ορίσει και άλλες 27 περιοχές στο Αιγαίο, όπου αυθαί¬ρετα και παράνομα οριοθετεί την τουρκική υφαλοκρηπίδα μέχρι τη μέση του Αιγαίου.

Έτσι η Τουρκία με την υποτι¬θέμενη τουρκική ΑΟΖ, όπως στοιχειωδώς αποτυπώνεται στον χάρτη, επιδιώκει να οδηγήσει την οριοθέτηση της με την Ελλά¬δα σε αδιέξοδο, λόγω επικάλυ¬ψης της ελληνικής ΑΟΖ, ώστε οι επικαλυπτόμενες περιοχές να «βαπτισθούν» κοινές περιοχές και να συμφωνηθεί ελληνοτουρκική συνεκμετάλλευση.

Άλλωστε η Τουρκία, με τις 8 μέχρι τώρα τουρκικές έρευνες 200 ν.μ. νότια από το Καστελόρι¬ζο και με τις 54 άλλες σε διάφο¬ρες περιοχές του Αιγαίου, έχει ήδη συλλέξει στοιχεία για υδρο γονάνθρακες. Τα δεδομένα αυ¬τά ουδείς μπορεί να αποκλείσει ότι η Άγκυρα μπορεί να τα διαθέ¬σει σε εταιρείες εξόρυξης με τε¬ράστια ανταμοιβή... Πολύ περισ¬σότερο αφού γνωρίζει περίπου και τις περιοχές των κοιτασμά¬των για να τις διεκδικήσει όταν μπορέσει. Και όλα αυτά συνεκτιμώντας ότι η συνεκμετάλ¬λευση αποτελεί πο¬λιτική της Ουά¬σινγκτον και εξυπηρετεί τα αμερικανοτουρκικά συμφέρον¬τα.

Απέναντι στη μόνιμη τουρκική προ¬κλητικότητα και παραβατι-κότητα η Αθή¬να αντέδρασε με τη γνωστή υποτονική και αναποτελεσματική ρημα¬τική διακοίνωση-ενημέρωση στον ΟΗΕ, παραμονές της συνάντη¬σης των δύο πρωθυπουργών.

Η στρατηγική των χαμηλών τόνων

Είναι προφανές ότι η ελληνική κυβέρνηση θέλει να διατηρήσει χαμηλούς τόνους επί της ουσίας της υπόθεσης. Και τούτο γιατί, ενώ η κυβέρνηση επιμένει ότι οι περιοχές των τούρκι¬κων ερευνών βρίσκονται μέσα στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, δεν στέλνει το ναυλωμένο ερευνητικό σκάφος στις περιοχές αυ¬τές, αλλά στο Ιόνιο και στα νότια της Κρήτης. Έτσι πα¬ρουσιάζεται το φαινόμενο η Τουρκία να δηλώνει έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και η Ελλά¬δα να εκτελεί έρευνες μό¬νον στο Ιόνιο και τη Νότια Κρήτη. Παράλληλα ο ισχυ¬ρισμός της Τουρκίας ότι οι περιοχές νότια από το Κα-στελόριζο ανήκουν στην τουρκική ΑΟΖ γίνεται πρά¬ξη με τις τουρκικές έρευ¬νες στις περιοχές αυτές, ενώ η Αθήνα παριστάνει τον θεατή του έργου.

Το νεότερο παράδοξο στην ιστορία της υφαλο¬κρηπίδας είναι ότι η Τουρ¬κία στην πρόσφατη ανακοί¬νωση της χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το Διεθνές Δίκαιο για τη θάλασσα, το οποίο δεν έχει προσυπο¬γράψει, γιατί ακριβώς δεν δέχεται ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα. Την ίδια στιγμή, όμως, παραβιάζει κατάφωρα το Δίκαιο, αφού, σύμφωνα με τις δη¬λώσεις της Άγκυρας, οι περιοχές των τουρκικών ερευνών βρίσκονται μέσα στην τουρκική υφαλοκρηπίδα, συμπεριλαμβανομέ¬νης και της περιοχής του Καστελόριζου. Η τουρκική αναφορά στο Διεθνές Δί¬καιο όμως συνοδεύεται από την υπενθύμιση ότι εξακολουθούν οι ελληνο¬τουρκικές διερευνητικές συζητήσεις, δηλαδή εξα¬κολουθεί ο διμερής διάλο¬γος, όπως ακριβώς ορίζει και το Διεθνές Δίκαιο. Κα¬θώς το περιεχόμενο των διερευνητικών συνομιλιών καλύπτεται από το μαύρο σκοτάδι, η Άγκυρα βρίσκει έδαφος για να καλλιεργή¬σει την ιδέα ότι μια διμερής συμφωνία βρίσκεται προ των πυλών, με κατοχύρω¬ση τουρκικών δικαιωμάτων σε περιοχές νότια του Καστελόριζου.

*από την «Ελλάδα αύριο»