Ο θάνατος του μπιν Λάντεν είναι αποτέλεσμα συνδυασμού

Εφηύρε τον όρο «ήπια ισχύς» (soft power), που παραπέμπει στην πολιτιστική ηγεμονία και στην ικανότητα συγκρότησης συμμαχιών οι οποίες δεν βασίζονται μόνο στη δύναμη, αλλά και στη συναίνεση. Είναι ο Τζόζεφ Νάι, και κατά την άποψή του η εκτέλεση του Οσάμα μπιν Λάντεν θα συμβάλει στην ανοικοδόμηση μιας ψυχολογικής ισορροπίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Ήπια ισχύ» περιλαμβάνει και η τρομοκρατία, λέει ο αμερικανός διανοούμενος σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Ρεπούμπλικα. Η δύναμη του μπιν Λάντεν δεν βασιζόταν τόσο στη στρατιωτική ικανότητα ή στους οικονομικούς πόρους όσο στην απήχηση που είχε ο λόγος του σε μια μερίδα των Μουσουλμάνων. Το τέλος του καταρρίπτει τον μύθο του αήττητου που τον περιέβαλλε, και κατά συνέπεια την ήπια ισχύ του. Αποφασιστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε χωρίς αμφιβολία η στρατιωτική δύναμη. Η στάση του Ομπάμα είναι όμως και ένα παράδειγμα «ευφυούς ισχύος» (smart power), δηλαδή του συνδυασμού της στρατιωτικής δύναμης και της ήπιας ισχύος.

Ο Νάι ελπίζει τώρα ο Ομπάμα να τηρήσει την υπόσχεσή του και να αρχίσει να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από το Αφγανιστάν.

Η εκτέλεση του μπιν Λάντεν θα επιτρέψει στην Αμερική να συγκεντρωθεί στον εαυτό της αντί να τρέχει και να «βοηθάει τον κόσμο»; «Η Αμερική διέρχεται έναν από τους ψυχολογικούς κύκλους που σχετίζονται με το σύνδρομο της παρακμής. Έχουμε δει διάφορους παρόμοιους κύκλους στο παρελθόν, και αποκαλύπτουν περισσότερα για την ψυχολογία παρά για τη δύναμη. Οι αμερικανικοί πόροι εξακολουθούν να είναι πλούσιοι. Ίσως η εκτέλεση του μπιν Λάντεν να συμβάλει στην ανοικοδόμηση μιας ψυχολογικής ισορροπίας, αν και ακόμη πιο αποτελεσματική θα ήταν μια ισχυρή οικονομική ανάκαμψη».

Σύμφωνα με τον Τζόζεφ Νάι, ο λόγος που εκφώνησε ο Μπαράκ Ομπάμα στο Κάιρο τον Ιούνιο του 2009 συνέβαλε στην «αραβική άνοιξη» που σημειώθηκε στην Αίγυπτο και την Τυνησία. Δεν είχε όμως αποφασιστική σημασία. Καθεμιά από τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο έχει τις δικές της εθνικές ρίζες, που δεν εξαρτώνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες ούτε από οποιαδήποτε άλλη εξωτερική δύναμη. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, πρέπει να κάνουμε διάκριση ανάμεσα στο ισλάμ και τον αραβικό κόσμο. Η Ινδονησία είναι το μεγαλύτερο μουσουλμανικό έθνος του κόσμου και είναι μια δημοκρατία. Το ίδιο και η Τουρκία. Το ερώτημα-κλειδί είναι κατά πόσον ορισμένες αραβικές χώρες μπορούν να γίνουν κι εκείνες δημοκρατίες. Οι καλύτερες προοπτικές εκδημοκρατισμού αφορούν την Αίγυπτο και την Τυνησία, αλλά η επιτυχία είναι κάθε άλλο παρά σίγουρη.



ΜΜΗ

(Πηγή: La Repubblica)