Κόμματα και φορολογία. Να ιχνηλατήσουμε αυτά που μας ενώνουν

της Aσπασίας Μάλλιου*

Μέσα στην προεκλογική δίνη, δεν παραβλέπουμε ότι την επόμενη ημέρα των εκλογών, το ζητούμενο θα είναι η νομιμοποιημένη άσκηση της κρατικής εξουσίας. Και για να έρθουμε στα χωράφια μας, πρωταρχικό ζητούμενο θα είναι η άσκηση αποτελεσματικής φορολογικής πολιτικής.
Η επιλογή και επιβολή των φορολογικών μέτρων συνδέεται άμεσα με τη μορφή διακυβέρνησης που επιλέγει κάθε κόμμα. Η φορολογία συνιστά ύψιστη πολιτική πράξη και εκφράζει σαφώς το πως προσλαμβάνει ένα κόμμα τις έννοιες της λαϊκής κυριαρχίας, της δημοκρατίας και της ισονομίας. Συνεπώς, έχει ενδιαφέρον να συγκρίνουμε τις προεκλογικές προτάσεις των πέντε μεγαλύτερων κομμάτων: ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ, προκειμένου να προσπαθήσουμε να διακριβώσουμε όχι τόσο τα σημεία σύγκρουσής τους, αλλά τις τυχόν κοινές τους συνισταμένες.
Φαίνεται ότι κυρίαρχη κοινή διαπίστωση των πέντε πολιτικών κομμάτων είναι πως το ισχύον φορολογικό σύστημα είναι ανεπαρκές και ότι αυτό πρέπει να αντικατασταθεί από ένα νέο, περισσότερο δίκαιο και κυρίως μη συνεχώς μεταβαλλόμενο, ώστε να δημιουργηθεί ένα σταθερό φορολογικό περιβάλλον. Κατά τις πρόσφατες δεκαετίες, ίσως είναι η πρώτη φορά που τουλάχιστον η πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων μοιάζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία της βεβαιότητας στη φορολογία σε τέτοιο βαθμό, ώστε να καθιστά τη νομοθετική σταθερότητα επιτακτικό ζητούμενο.
Δεύτερο σημείο κοινής αναφοράς μεταξύ των πέντε κομμάτων φαίνεται να είναι η παραδοχή της αδυναμίας να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο ισχύον φορολογικός και ελεγκτικός μηχανισμός. Η ανάγκη ανασυγκρότησης του φοροελεγκτικού μηχανισμού αποτελεί αιτούμενο όλων των συνεπών φορολογουμένων-πολιτών της χώρας. Ιδίως διότι, η ανασυγκρότηση αφενός θα οδηγήσει στην απλούστευση των φορολογικών διαδικασιών και αφετέρου θα περιορίσει επιτέλους τη φοροδιαφυγή. Θα διευρύνει τη φορολογική βάση και θα ελαφρύνει το φορολογικό βάρος από τους ώμους των λίγων σήμερα συνεπών πολιτών.
Τρίτο πεδίο στο οποίο φαίνεται να αναπτύσσεται αρκετά ομοειδής οπτική είναι η ανάγκη μείωσης των φορολογικών συντελεστών στους έμμεσους και τους άμεσους φόρους. Ιδίως, η ελάφρυνση των συντελεστών του Φ.Π.Α., αλλά και των συντελεστών φόρου εισοδήματος κατά την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, διότι οι υψηλοί αυτοί συντελεστές μοιάζει να έχουν εξαντλήσει την οριακή τους αποδοτικότητα.
Τέταρτο πεδίο για το οποίο φαίνεται να αναπτύσσεται μια κοινή συλλογιστική συνιστά η ανάγκη δημοσιοποίησης και ελέγχου των επιμέρους συναλλαγών, ώστε να καθίσταται ικανός ένας πιο αποτελεσματικός έλεγχος «πόθεν έσχες». Παράλληλα, ακούγονται αρκετές απόψεις για την «αντικειμενικοποίηση» της σχέσης φορολογικής αρχής - φορολογούμενου, ώστε να περιορισθεί με κάθε τρόπο το περιθώριο παράνομης συναλλαγής.
Τέλος, πέμπτο πεδίο στο οποίο και τα πέντε κόμματα προτείνουν αλλαγές είναι η φορολογία της περιουσίας. Σύγκλιση φαίνεται να επέρχεται στην ανάγκη ομογενοποίησης των υφισταμένων φόρων επί της περιουσίας, ιδ