Η υπερβολική λιτότητα είναι ένα χαζό, ανώφελο πράγμα

Κύριε Στίγκλιτζ, το νέο βιβλίο σας, «Ο θρίαμβος της απληστίας», μόλις κυκλοφόρησε στην Ελλάδα. «Ναι, το έμαθα!». Ελπίζω ο Γιώργος Παπανδρέου να το έχει δίπλα στο κρεβάτι του και να το διαβάζει. «Μακάρι! Νομίζω ότι του είχα δώσει την αγγλική έκδοση όταν πρωτοκυκλοφόρησε, αλλά χαίρομαι που τώρα θα μπορεί να έχει και την ελληνική». Λένε ότι εσείς οι οικονομολόγοι, όπως οι γιατροί, χρειάζεστε βαριά άρρωστους ασθενείς για να φανεί η δουλειά σας. Πόσο «άρρωστη» είναι η Ελλάδα; «Κοιτάξτε, σε περίοδο κρίσης, μια χώρα έχει τους ίδιους πόρους που είχε και πριν από την κρίση. Δεν είναι, λοιπόν, ότι αλλάζει κάτι μέσα στη χώρα όσον αφορά τουλάχιστον τους πραγματικούς πόρους, το ανθρώπινο δυναμικό, το φυσικό “κεφάλαιο”, τη γη, την ηλιοφάνεια κτλ. Το πρόβλημα είναι ότι εσείς είχατε πολλές δανειακές υποχρεώσεις και αυτές έχουν διογκωθεί. Αυτό σημαίνει ότι σε σχέση με τον ισολογισμό σας τα νούμερά σας είχαν πέσει έξω. Από την άλλη πλευρά όμως, για πρώτη φορά έχετε κάνει πρόοδο στο να αντιμετωπίσετε πραγματικά σοβαρά κάποια προβλήματα και να κάνετε μεταρρυθμίσεις, τις οποίες έχει ξεκινήσει ο Παπανδρέου τον τελευταίο χρόνο, γεγονός που, νομίζω, βάζει τη χώρα σας σε ένα πολύ καλύτερο επίπεδο. Μην ξεχνάτε ότι ένα σημαντικό πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι η ίδια η Ελλάδα, αλλά βρίσκεται εκτός των συνόρων σας: για παράδειγμα, αφού η υπόλοιπη Ευρώπη είναι αδύναμη οικονομικά, όπως και μεγάλο κομμάτι του υπόλοιπου κόσμου, έχει αδυνατίσει η ζήτηση στον τουρισμό που είναι μια από τις σημαντικότερες βιομηχανίες σας. Η αίσθησή μου είναι ότι εφόσον οι υπόλοιπες χώρες επανακάμψουν σύντομα, τότε θα περάσετε και εσείς σε καλύτερη κατάσταση». Συμφωνείτε με την άποψη ότι είμαστε οι εύκολοι στόχοι για τους οίκους αξιολόγησης; «Κατά τη γνώμη μου, οι οίκοι αξιολόγησης είναι κατά βάση αναξιόπιστοι». Υπάρχουν για να δημιουργούν προβλήματα και όχι για να τα λύνουν... «Ακριβώς! Και το έχω δει να συμβαίνει πολλές φορές. Δίνουν καλές αξιολογήσεις όταν θα πρέπει να είναι αρνητικές, και μετά τις αλλάζουν ξαφνικά, οπότε αυτό δημιουργεί την κρίση. Το είχαμε δει να συμβαίνει ακόμη και στην ασιατική κρίση». Μόλις πριν από λίγες ημέρες έδωσαν μια αρνητική πρόβλεψη για τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Ναι, και αυτό είναι εντελώς παράλογο. Οι ΗΠΑ χρωστάνε σε δολάρια και εμείς τυπώνουμε δολάρια. Οπότε, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην εκπληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας! Αρα, το γεγονός ότι ανακοίνωσαν αυτήν την αρνητική πρόβλεψη δείχνει ότι υπάρχει πολιτική ατζέντα πίσω από αυτό, μια πολιτική σκοπιμότητα. Ή ότι είναι απλώς ηλίθιοι. Ή και τα δύο μαζί». Είναι αυτή μια νέα εποχή του καπιταλισμού, με την έννοια ότι ο μόνος τρόπος να κάνεις τεράστια περιουσία είναι η κερδοσκοπία;«Προφανώς αυτός είναι ένας σοβαρός παράγοντας ανησυχίας. Προσωπικά, έχω κατακρίνει το γεγονός ότι στις ΗΠΑ οι κερδοσκόποι έχουν μειωμένους φόρους για τα ίδια έσοδα σε σχέση με έναν που τα κερδίζει δουλεύοντας. Και αυτό είναι κάτι που έγινε πολύ χειρότερο επί κυβερνήσεων Μπους, αλλά δυστυχώς είχε ξεκινήσει από την προεδρία του Κλίντον. Δεν