Έρευνα για τη μετανάστευση

Πόσοι και ποιοί δραστηριοποιούνται στο χώρο των μεταναστών; Πού, με ποιό αντικείμενο και ποιές πηγές χρηματοδότησης; Το θολό κι ανεξιχνίαστο τοπίο των μεταναστών στην Ελλάδα έρχεται να «φωτίσει» ένας οδηγός με μία συστηματική και ολοκληρωμένη καταγραφή των Μη κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) και των Φορέων Μεταναστών (ΦΜ), συλλόγων ή οργανώσεων, που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια σε θέματα μετανάστευσης.

Πρόκειται για μία έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, σε συνεργασία με διάφορες οργανώσεις, που πραγματοποιήθηκε χάρη σ'Α ένα πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών, με χρηματοδότηση από κοινοτικούς πόρους κατά 75% και από εθνικούς κατά 25%.

Μέσα από τις περίπου 350 σελίδες του Οδηγού πραγματοποιείται μία αποτίμηση της παρουσίας των μεταναστών στην Ελλάδα, ως χώρας υποδοχής, αλλά και οι βασικές διαστάσεις της παρουσίας των ΜΚΟ και των ΦΜ στην ελληνική κοινωνία των πολιτών.

Το υλικό συλλέχτηκε το τελευταίο εξάμηνο του 2009, με ερωτηματολόγια τυπικών και άτυπων φορέων, σ'Α όλη την ελληνική επικράτεια και ενημερώθηκε το 2010.

Ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν με προσωπικές συνεντεύξεις, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος αν. καθηγητής Απόστολος Παπαδόπουλος, ώστε να προσφέρουν μία πληρέστερη εικόνα των χαρακτηριστικών, της ποικιλίας και των ιδιαιτεροτήτων τους.

Πρόκειται, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαδόπουλος, για «ένα χρήσιμο εργαλείο, τόσο για την ελληνική πολιτεία, όσο και για τη δικτύωση φορέων που εμπλέκονται στην υλοποίηση δράσεων για την ένταξη των μεταναστών, αλλά και για τους ίδιους τους μετανάστες και τις οργανώσεις τους».

Συνολικά καταγράφηκαν 375 φορείς, εκ των οποίων 297 επίσημα αναγνωρισμένοι και 78 ανεπίσημοι ή άτυποι. Για κάθε φορέα με καταστατικό, στον οδηγό αφιερώνεται μία σελίδα με όλα τα στοιχεία του.

Η απογραφή κινείται σε δύο κατηγορίες: αφενός τις ΜΚΟ (καταγράφηκαν 185) που ιδρύθηκαν στην πλειοψηφία τους (73%) από Έλληνες και ασχολούνται με μία ή περισσότερες πτυχές του μεταναστευτικού ζητήματος στη χώρα - ανθρώπινα δικαιώματα, ένταξη, καταπολέμηση του ρατσισμού κλπ - και αφετέρου τους συλλόγους - οργανώσεις (καταγράφηκαν 190), που κατά το 90% συστάθηκαν από μετανάστες και απευθύνονται σε συγκεκριμένες εθνότητες.

Όπως προκύπτει από την έρευνα, οι ΜΚΟ δραστηριοποιούνται περισσότερο σε χρηματοδοτούμενα προγράμματα, ενώ οι ΦΜ αυτοχρηματοδοτούν τις δράσεις τους. Μια άλλη σημαντική διαφορά ανάμεσα στις δύο κατηγορίες είναι ότι οι μεν ελληνικές ΜΚΟ έχουν μία σχετικά σταθερή αριθμητική παρουσία που, όμως, άρχισε να φθίνει τα τελευταία χρόνια, ενώ οι ΦΜ έχουν μία σταδιακά αύξουσα, με «εκτόξευση» (κατά 73% του συνόλου) την δεκαετία του 2000, γεγονός που συνδέει την ίδρυση των φορέων αυτών με την ραγδαία αύξηση του μεταναστευτικού πληθυσμού στην Ελλάδα και τη νομιμοποίησή του.

Σχετικά με τα αντικείμενα ενασχόλησης η έρευνα καταδεικνύει ότι οι ελλην