Ο ποιητής της καθημερινότητας: έκθεση του Σπύρου Βασιλείου στο Radisson Blu Park Hotel

Την Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου, στις 20.00, η διεύθυνση του ξενοδοχείου Radisson Blu Park Hotel - στα πλαίσια του αφιερώματος «Σύγχρονη Ελληνική Τέχνη» και της συνεργασίας του με την ιστορικό τέχνης Ελένη Αθανασίου - παρουσιάζει την έκθεση του Σπύρου Βασιλείου με τίτλο Ο Ποιητής της Καθημερινότητας.

Τα έργα της έκθεσης προέρχονται από το Μουσείο Βασιλείου αλλά και από ιδιωτικές συλλογές και θα εκτίθενται στους χώρους του ξενοδοχείου έως τις 31 Ιανουαρίου 2015.

Το Radisson Blu Park Hotel, Athens,

συνεχίζει να παρουσιάζει ανά τακτά χρονικά διαστήματα το έργο καταξιωμένων Ελλήνων καλλιτεχνών με σκοπό την προβολή της Ελληνικής τέχνης τόσο στο εγχώριο κοινό όσο και στο ξένο που επισκέπτεται την χώρα μας. Μέσα στο συγκεκριμένο πλαίσιο, «Πολιτισμός-Τουρισμός», επιλέχθηκε ο Σπύρος Βασιλείου ο οποίος υπήρξε ένας από τους πιο δημοφιλείς, τιμημένους, πληθωρικούς και σπουδαίους εκπροσώπους της γενιάς του ‘30 στην Ελλάδα.

Δημιούργησε περισσότερα από 5.000 έργα, λάδια, τέμπερες, ακουαρέλες, ακρυλικά, αγιογραφίες και ξυλογραφίες. Έκανε σκηνογραφίες σύγχρονου θεάτρου, κινηματογράφου, όπερας και αρχαίου δράματος. Ασχολήθηκε με πολυάριθμες καλλιτεχνικές επιμέλειες βιβλίων και αρχιτεκτονικών χώρων και τιμήθηκε από την Πολιτεία το 1930 με το Μπενάκειο βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών.

Στην παρούσα έκθεση τα καΐκια και οι μεταμορφώσεις της θάλασσας, οι εκκλησίες, τα τραπεζάκια της παραλίας, οι συγκεντρωμένοι άνθρωποι, τα αντικείμενα εσωτερικών χώρων, η όψη της πόλης με τις στριφτές μεταλλικές σκάλες των χαμηλών σπιτιών κυριαρχούν στις συνθέσεις του.

Επηρεάζεται από τους ζωγράφους των Κάτω Χωρών (17ου αιώνα) και κάνει ζωγραφικό θέμα την καθημερινότητα του αστικού χώρου, τα στιγμιότυπα στο σπίτι και στον δρόμο, το γλέντι, σχολιάζοντας την ανθρώπινη ματαιότητα (vanitas), χαρακτηριστικό των Ολλανδών ζωγράφων του Μπαρόκ. Ο Βασιλείου έκανε για τη νεοελληνική τέχνη ό,τι έκαναν οι Ολλανδοί ζωγράφοι του Μπαρόκ για τη βορειοευρωπαϊκή.

Η ηθογραφία (genre) που χαρακτηρίζει τη ζωγραφική του θα μπορούσε να χωριστεί σε τέσσερις φάσεις. Η πρώτη, απαρτίζεται από μέλη της οικογένειάς του, προσωπογραφίες, τοπία, νεκρές φύσεις, θέματα δοσμένα με ρεαλιστικό χαρακτήρα σε μια καθαρή και ισορροπημένη σύνθεση με απαλά χρώματα και ευαίσθητες αποχρώσεις. Η δεύτερη φάση συνεχίζει την ίδια δομή της προηγούμενης, αρχίζει όμως να διαφαίνεται η βαθιά μελέτη του λαϊκού πνεύματος και του κυβισμού. Η τρίτη φάση της δουλειάς του που πρέπει να τοποθετηθεί γύρω και αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την Κατοχή, απαρτίζεται από συνθέσεις γεμάτες ένταση και πάθος, που εμπνέονται από την δύσκολη προσωπική του ζωή. Από την τέταρτη φάση ο Σπύρος Βασιλείου εδραιώνεται σαν ένας από τους μεγαλύτερους κολορίστες στη ζωγραφική των τελευταίων χρόνων. Τοπία λουσμένα στο χρωματικό φως με μικρές λεπτομέρειες, συνθέσεις με σύγχρονα θέματα και εικαστικές αναζητήσεις χαρακτηρίζονται από γνωστούς τεχνοκριτικούς της εποχής πρωτοποριακά για το κίνημα της pop-art στον τόπο μας. Στην τελευταία φάση της ζωγραφικής του πορείας, ο Βασιλείου κινείται μέσα στην κοινωνία που συνεχώς εξελίσσεται και γίνεται ολοένα απαιτητικότερη. Πλουτίζει τις συνθέσεις του με στοιχεία από τις νεότερες τάσεις της σύγχρονης τέχνης, διατηρώντας όμως ζωντανά μέσα στη χρωματική τους απεραντοσύνη, τα οράματα της πρώτης του εποχής, την αγάπη του για τον τόπο του, την Αθήνα.

Σε αυτή τη φάση, η αττική - αθηναϊκή ατμόσφαιρα εμπλουτίζεται, διαφοροποιείται, - οι επιφάνειες γεμίζουν με αφηρημένα διακοσμητικά μοτίβα από φύλλα χρυσού κυρίως στο φόντο, που θυμίζουν έντονα την βυζαντινή - αναγεννησιακή παράδοση με τη γνωστή φωτοσκίαση (chiaroscuro) αλλά και τα γνωστά μοτίβα του Κλιμτ. Προσθέτει στην εικόνα της πόλης ολοένα και περισσότερα δομικά στοιχεία νεοκλασικών σπιτιών, όπως καγκελόπορτες, διακοσμημένα κάγκελα μπαλκονιών, δάπεδα, μαρμάρινες προτομές, σφίγγες και ακροκέραμα, ακολουθώντας τη βυζαντινή μέθοδο με τα αυστηρά δομημένα τετράγωνα κτίσματα, αλλεπάλληλα σχεδιασμένα και αλληλένδετα ώστε να δημιουργούν συμπαγείς μάζες. Ζωγραφική και αρχιτεκτονική συνυπάρχουν αρμονικά.

Ποιητής των χρωμάτων και των σχημάτων με έντονες μεταïμπρεσιονιστικές τάσεις ο Σπύρος Βασιλείου δεν κάνει μόνο pop-art πριν την pop-art αλλά και μια δεκαετία πριν την μαζική εισαγόμενη αφαίρεση της δεκαετίας του 1960 και πριν ακόμα ακμάσει ο σουρεαλισμός, χρησιμοποιεί μια πιο συνοπτική λακωνική και εκφραστική γλώσσα. Αποσπάει το περιγραφικό στοιχείο απ΄ το ρεαλιστικό τους περιβάλλον, το μεταμορφώνει σε σύμβολο και το ανασυντάσσει σε μια προσωπική ακολουθία συνειρμών.

Άλλες φορές πάλι, αυτοπροσωπογραφείται σε πολύ μικρή κλίμακα πάντα, με τη μορφή ζωγράφου με καβαλέτο ή υπαίθριου ζωγράφου αλλά και αυτοσαρκάζεται κάνοντας υπαινιγμούς για την πορεία της τέχνης. Το καβαλέτο γίνεται η φωτογραφική μηχανή των υπαίθριων φωτογράφων και στη θέση των μικρών φωτογραφικών δειγμάτων εργασίας που έχουν εκείνοι, ο Βασιλείου τοποθετεί προηγούμενα έργα του. Η παρατηρητικότητα και ο αυτοσχολιασμός του είναι σαφής. Ο ζωγράφος προεκτείνεται απ’ τον φωτογράφο και η ζωγραφική απ’ τα μηχανικά εργαλεία απεικόνισης, τη φωτογραφική μηχανή, την έντυπη φωτογραφία και την τηλεόραση.

Με καθαρό προσωπικό ύφος και με ριζοσπαστικά εκφραστικά μέσα που βγαίνουν μέσα από την σύγχρονη τέχνη αλλά και με έντονη συναισθηματική ματιά, ο ποιητικός σουρεαλισμός του Σπύρου Βασιλείου ακόμα και σήμερα παραμένει σύγχρονος. Εξιδανικεύει την καθημερινότητα του αστικού τοπίου που ολοένα και χάνεται και δίνει στις απλουστευμένες κλασικιστικές μορφές του και στα τοπία του χαρακτήρα μνημειώδη αλλά συγχρόνως και ποιητικό.

Την έκθεση θα εγκαινιάσει η Υπουργός Τουρισμού κυρία Όλγα Κεφαλογιάννη

Επιμέλεια έκθεσης: Ελένη Αθανασίου