14 - Jean Echenoz: Κριτική βιβλίου
12:42 1/6/2016
- Πηγή: Culture Now
Στην φιλοσοφία του βιβλίου του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο ο Ζαν Εσνόζ, ένας εκ των κορυφαίων εκπροσώπων της γαλλικής σύγχρονης λογοτεχνίας, επανέρχεται με ένα βιβλίο αφιέρωμα στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, εκατό χρόνια μετά. Ένας πόλεμος που ρήμαξε την Ευρώπη και στοίχισε τη ζωή σε τόσες ψυχές, μία σύρραξη που διήρκησε 5 χρόνια και κατέστρεψε περιουσίες, μνημεία και κυρίως την ανθρώπινη ύπαρξη και την αξιοπρέπειά της.
Αναρωτιέται κανείς, θα είναι ο πρώτος ή ο τελευταίος πόλεμος που έλαβε χώρα σε αυτό τον τόσο μάταιο κόσμο που διψάει για αλληλοσπαραγμό και τρέφεται
Από την ηλιόλουστο καιρό και την ανέμελη ζωή του, ο Αντίμ και η παρέα του θα βιώσουν άμεσα και χωρίς χρόνο για προσαρμογή στα νέα δεδομένα έναν όλεθρο πολεμικό και μία ζωή στα χαρακώματα που ποτέ δεν φαντάστηκαν. Εκείνοι είχαν μάθει στην χαρά της υπαίθρου να δουλεύουν για το ψωμί τους και να απολαμβάνουν τις χαρές και τις λύπες μίας ζωής σε φυσιολογικές συνθήκες. Τίποτα όμως πια δεν θα είναι όπως πριν. Θα βρεθούν ενώπιον της ιστορίας να υπηρετήσουν την πατρίδα τους και να αντισταθούν στην σκληρότητα του εχθρού χωρίς οι ίδιοι να είναι προετοιμασμένοι για αυτή την δοκιμασία. Θα περάσουν κακουχίες, θα γευτούν τους καρπούς του προσωπικού εξευτελισμού, θα γίνουν βορά στα χέρια της ιστορίας. Αυτή η επαφή τους με τον κόσμο των όπλων και της σύρραξης αναφέρεται και σχολιάζεται με γλαφυρό τρόπο από τον Εσνόζ: «Λίγο μετά από τη γνωριμία τους μ’εκείνον τον απόηχο των τυφεκισμών, μπήκαν βαθιά κι απότομα στη γραμμή πυρός, σε μία κοιλάδα μετά το Μεσέν. Εκεί, πια, κατάλαβαν ότι τ’αστεία είχαν τελειώσει, ότι έπρεπε να πολεμήσουν, να συμμετάσχουν σε επιχειρήσεις για πρώτη φορά, αλλά ο Αντίμ, μέχρι να σκάσει δίπλα του το πρώτο βλήμα δεν εννοούσε να το πιστέψει».
Σε όλη τη διάρκεια του πολέμου, ο Αντίμ και οι φίλοι του, όπως ο Σαρλ και ο Αρσενέλ, θα βιώσουν στο σώμα τους και στην ψυχή τους την αγριότητα και την βαναυσότητα ενός άδικου πολέμου και θα συναντήσουν πολλές φορές τον θάνατο σε τέτοιο σημείο που κάποιοι από αυτούς όπως ο Σαρλ δεν θα γλιτώσει. Και δεν θα είναι λίγοι αυτοί που θα μεταμορφωθούν σε θύματα ενός αδικαιολόγητου πολέμου που ποτέ κανείς δεν κατάλαβε την σημασία του και την διεξαγωγή του. Γιατί η μοίρα όρισε εκείνους να λάβουν το χρίσμα της ιστορίας και να απολέσουν ο ένας τον άλλο, αυτοί που οραματίζονταν μία ζωή γεμάτη όμορφες στιγμές συντροφικότητας και φιλίας στα χνάρια της παιδικότητάς τους;
Χαρακτηριστικά ο Εσνόζ αναφέρει: «Μετά από σχεδόν δύο χρόνια πόλεμο, με την επιταχυνόμενη επιστράτευση να αφαιμάσσει τη χώρα χωρίς σταματημό, έβρισκες ακόμα λιγότερο κόσμο στους δρόμους». Ενώ την ίδια ώρα στα χαρακώματα και στην πρώτη γραμμή της μάχης συμβαίνουν τα παρακάτω: «Με το κανόνι να ηχεί μπάσο κοντίνουο, με βραδύκαυστες και εκρηκτικές οβίδες κάθε διαμετρήματος, με τις σφαίρες να σφυρίζουν, να κροτούν, να στενάζουν ή να νιαουρίζουν ανάλογα με την τροχιά τους, με τα πολυβόλα, τις χειροβομβίδες και τα φλογοβόλα η απειλή είναι παντού {…} Εκεί που νομίζεις ότι μπορούσες να εκμεταλλευτείς κάποια ηρεμία μπας και κοιμηθείς στο βάθος του χαρακώματος, ακούς τον εχθρό να σκάβει υπόκωφα πάνω απ’αυτό το ίδιο χαράκωμα, πάνω από σένα τον ίδιο, να σκάβει σήραγγες για να τοποθετήσει νάρκες που θα το αφανίσουν, μαζί μ’εσένα τον ίδιο». Οι λεπτομέρειες των περιγραφών είναι ανατριχιαστικές και ντροπιαστικές για το ανθρώπινο είδος με στρατιώτες όπως ο Αντίμ να παλεύουν με το τέρας της ψείρας και του αρουραίου που κατατρώει την σάρκα και την προσπάθεια επιβίωσης. «Απ’αυτόν τον πόλεμο δεν φεύγεις έτσι. Τα πράγματα είναι πολύ απλά: είσαι στριμωγμένος – μπροστά σου, ο εχθρός, πάνω σου, οι αρουραίοι και οι ψείρες, πίσω σου, οι στρατονόμοι».
Ενώ ο πόλεμος μαίνεται και τα μέτωπα με τους τραυματίες και τους νεκρούς αυξάνονται και πληθύνονται, η ζωή στο χωριό που άφησαν πίσω τους συνεχίζεται. Είναι τόσο επώδυνο να είσαι στην αναμονή ειδήσεων και να μην έχεις καμία ιδέα για το που βρίσκονται οι δικοί σου άνθρωποι και ποια είναι η τύχη τους. Οι οικογένειες με αγωνία και ανησυχία αναμένουν νέα ευχάριστα που πολλές φορές μετατρέπονται σε δυσάρεστα διαλύοντας δεσμούς που θα οδηγούσαν σε γάμο υπό μία κανονικότητα στην ροή της ζωής, όπως αυτόν του Σαρλ με την Μπλανς. Με την σιωπή να κυριαρχεί οι άνθρωποι που μένουν πίσω οδηγούνται στην απογοήτευση και η κοινωνία στην αφαίμαξη ανθρώπινου δυναμικού, με τους άνδρες κυρίως να πληρώνουν το τίμημα της θλιβερής συγκυρίας. Τα χωριά και οι άνθρωποι της Γαλλίας όπως και της υπόλοιπης Ευρώπης άλλαξαν άρδην, οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν διαρραγεί, η αλληλεγγύη έχει κάνει φτερά και εν μέσω πολέμου αναδύεται το θέμα του χωρισμού των ανθρώπων σε προδότες που συνεργάστηκαν με τον εχθρό και σε πατριώτες που έδωσαν τα πάντα για τη νίκη. Και σαν ο πόλεμος τελειώσει και οι επιζώντες, αρτιμελείς ή μη επιστρέψουν στον τόπο τους, τότε ο χρόνος αρχίζει με ρυθμούς αργούς αλλά σταθερούς να κυλάει μήπως και καταφέρει να απαλύνει και να επουλώσει τα τραύματα που άνοιξε ελπίζοντας στην μοναδική ευχή, αυτά να μην ξανασυμβούν ποτέ ξανά σε κανέναν, εχθρό ή σύμμαχο.
«Είναι πάντα συγκλονιστικό να παρατηρείς, την άνοιξη, ακόμα κι αν είσαι πια σε μία ηλικία που γνωρίζεις το σύστημα, είναι καλός τρόπος να ξεδίνεις».
Το βιβλίο του Jean Echenoz, με τίτλο 14, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Keywords
νέα, επιστρατευση, γαλλια, Καλή Χρονιά, Πρώτη Μέρα της Άνοιξης, αλλαγη ωρας 2012, η ζωη, ξανα, κοινωνια, το θεμα, θεμα, τυχη, ψειρες, ψωμι, ωρα, αγωνια, αλληλεγγυη, ανοιξη, αξιοπρεπεια, απλα, αρδην, βιβλιο, βλημα, βορα, γνωριμια, δυστυχως, επρεπε, ευρωπη, εχθρος, ζωη, ζωης, ιδεα, ιδια, ιδιο, ειδος, ηλικια, ηρεμια, εκδοσεις, λεπτομερειες, ματια, μοιρα, μνημεια, μαρια, μυθιστορημα, νικη, παντα, ροη, ψυχη, σελιδες, σιωπη, σωμα, φτερα, φορα, χρονος, χαρα, ψειρας, φευγεις, φιλοι, ηπειρο, χωρα, κακια, κοιλαδα, μπροστα, πληροφοριες, πληγες, χερια, ψυχες
Τυχαία Θέματα
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Ψυχαγωγία
- Ένα συγκλονιστικό συγκρότημα: Κρητικοί αναπαλαίωσαν στάνες 300 ετών και οι τουρίστες κάνουν ουρές!
- Ρούλα Κορομηλά: Το δημόσιο ξέσπασμα! - Τί συνέβη;
- 14 - Jean Echenoz: Κριτική βιβλίου
- Ολυμπίου: Έξοδος με τον σύντροφό της παρά τις φήμες για εγκυμοσύνη [photos]
- Ο Αλέξης Σιμωνίδης είναι δίκαια ο Έλληνας World Class Bartender of the Year 2016
- Το γιατρικό του Νίκου Βαλβαζάνη στο θέατρο Σοφούλη
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Culture Now
- 14 - Jean Echenoz: Κριτική βιβλίου
- Το γιατρικό του Νίκου Βαλβαζάνη στο θέατρο Σοφούλη
- Εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών
- Πικρές ιστορίες της θάλασσας και της ερήμου - Μάρω Φιλίππου
- Mikaël Hautchamp: Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στον παλμό της γνώσης και του πολιτισμού
- Ο Στεναγμός των Πενήτων - Σταύρος Ζουμπουλάκης
- Οι «Ένα βήμα μπροστά» live στο Faust
- «Τα νερά του μετανάστη» και «Ηρωικές έξοδοι» στο Open Stage της Πειραματικής Σκηνής
- Το γιαχνί - Γιώργος Ι. Ντελιδάκης
- Επανακατοικήσεις: Ημερίδα από τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση στη Στέγη
- Τελευταία Νέα Culture Now
- 14 - Jean Echenoz: Κριτική βιβλίου
- Ο Στεναγμός των Πενήτων - Σταύρος Ζουμπουλάκης
- Το γιαχνί - Γιώργος Ι. Ντελιδάκης
- Το γιατρικό του Νίκου Βαλβαζάνη στο θέατρο Σοφούλη
- «Τα νερά του μετανάστη» και «Ηρωικές έξοδοι» στο Open Stage της Πειραματικής Σκηνής
- Οι «Ένα βήμα μπροστά» live στο Faust
- Mikaël Hautchamp: Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος στον παλμό της γνώσης και του πολιτισμού
- Πικρές ιστορίες της θάλασσας και της ερήμου - Μάρω Φιλίππου
- Επανακατοικήσεις: Ημερίδα από τον Σύνδεσμο Υποτρόφων του Ιδρύματος Ωνάση στη Στέγη
- Εγκαίνια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Ψυχαγωγία
- Ελληνικό Mamma Mia με Βανδή- Σακελλαρίου και... Demy!
- H μυθική Χώρα των Πειρατών επιστρέφει στα Αηδονάκια [photos]
- Στη φυλακή για 16 χρόνια ο κυβερνήτης του Costa Concordia
- Νίκη Δραγούμη για «Δίδυμα φεγγάρια»:''Το βασικό στοιχείο αυτής της συνεργασίας ήταν...''
- Αυτούς υποδέχεται απόψε ο Γρηγόρης...
- Twisted Genders: Η νέα δουλειά της Φένιας Αποστόλου στο ΙΜΚ