Βιβλίο: Οι προτάσεις της εβδομάδας

Παναγιώτη Κουσαθανά
Φιορούλα
Εκδόσεις: Ίνδικτος
Σελ.: 174

Τη Μύκονο πάντα την κοιτούσα από τον Άγιο Ιωάννη τον Πόρτο της Τήνου που πήγαινα τα καλοκαίρια για μπάνιο. Στον ήλιο λαμπύριζε σαν ένα πολύτιμο λεπτεπίλεπτο κόσμημα και τη νύχτα άπλωνε την ανάλαφρη σκιά της στη θάλασσα. Ήταν μια εποχή όχι και τόσο μακρινή που εκτιμούσαμε το φως, ζούσαμε μέσα στη διαύγεια

– παρόλο που η ζωή ήταν δύσκολη, πολύ δύσκολη. Με τα χρόνια, η Μύκονος απέναντι απλωνόταν σαν να μεγάλωνε. Τα λιγοστά λαμπιόνια που θαρρείς κρέμονταν από τα σύννεφα πλήθυναν και στον ουρανό, εκεί ανάμεσα στα δυο νησιά βούιζαν τα αεροπλάνα πριν βουτήξουν στον βυθό της Μυκόνου να ξεφορτώσουν όλον τον παρδαλό κι εύθυμο κόσμο του πλανήτη.

Η συχωρεμένη Φιορούλα υπήρξε μια κατατρεγμένη νησιώτισσα του παλιού κόσμου, της απόλυτης φτώχειας και ανέχειας, που έζησε επιστρατεύσεις, πολέμους, δικτατορίες και δημοκρατίες, ναυάγια και θανάτους έως και τον σαρωτικό κοσμοπολιτισμό του τόπου της, που άντεξε τις περιφρονήσεις και τις ταπεινώσεις μιας δύσκολης, σκοτεινής ζωής. Μιας ζωής που ενώ όλα άλλαζαν ιλιγγιωδώς, αυτή παρέμενε αμετακίνητη στον χρόνο και στη μοίρα της.

Απόκληρη στους δικούς της δρόμους, ξένη στα δικά της σοκάκια, εξόριστη στον δικό της τόπο, στον μακρύ βίο της παρακολουθεί το σκληρό πρόσωπο του περασμένου αιώνα μέσα από τον τόπο της, έναν τόπο μικρό, φτωχικό, περίκλειστο, που μετατρέπεται σε έναν κόσμο φανταχτερά οικουμενικό, σύμβολο της χλιδής και της πλεονεξίας.

Η νουβέλα είναι γραμμένη σε ζηλευτά ελληνικά, κρυστάλλινα και δροσερά σαν τα νερά της πιο αγνής θάλασσας, δίχως να διασαλεύεται η πολύτιμη αίσθηση που προκαλούν στον αναγνώστη με τα εμβόλιμα «μυκονιάτικα». Η γλώσσα μοιάζει σαν να ξαναγεννά το νησί, τον κόσμο ολόκληρο, καθώς συνδέεται τελετουργικά μέσα από τη θάλασσα και το φως με τη μεγάλη ιστορία της, με τις καταβολές της, με την αρχαία της σοφία όπου κάθε λέξη ήταν γεμάτη από αρμονία…

Χήρα από τα νιάτα της η Φιορούλα πάλευε στον τόπο της για το ψωμί, για την καθημερινότητα, για την οικογένειά της που αναγκάστηκε να μεγαλώσει μόνη της, με τη φτώχεια και την απελπισία, με τα ατέλειωτα χρόνια που την εγκατέλειψαν ερμητικά μόνη πίσω στο παρελθόν, έξω από τον χρόνο, στην ίδια δυστυχία. Στο τέλος του βίου της στην πολύχρυση Μύκονο η Φιορούλα είχε ξεμείνει σαν ένα ξεχασμένο ερείπιο, αντιμέτωπη με τη σκληρότητα που πλέον δεν είχε πρόσωπο – κάτι ολοκληρωτικά απάνθρωπο…

Στα τελευταία του βίου της, η Φιορούλα μοιάζει να βρίσκεται τοποθετημένη σε έναν άλλον κόσμο, όχι στον δικό της, σ’ έναν κόσμο αλλόκοτο κι αγνώριστο, σ’ έναν κόσμο που δεν τη συμπεριλαμβάνει καθώς, ανήμπορη να κάνει κάποια «σύγχρονη» εργασία, παίρνει το κασελάκι του λούστρου μήπως και βγάλει το ψωμί της γυαλίζοντας παπούτσια. Τότε, εμβρόντητη, συνειδητοποιεί την εξορία της, τη μαύρη της μοίρα, καθώς όλο αυτό το πολύβουο ανθρωπομάνι πηγαινοέρχεται χορτασμένο αλλά ξυπόλητο! Τόση επιδεικτική ξιπασιά, να περπατούν ξυπόλυτοι, σαν να ειρωνεύονται τη φτώχεια και την ανέχεια…

Πρόκειται για μια πραγματικά απολαυστική νουβέλα όπου ο συγγραφέας χειρίζεται με μαεστρία τη νοσταλγία μέσα από την αντιπαραβολή του παρελθόντος με το παρόν, τη ζωή της Φιορούλας με τη ζωή του τόπου. Στο τέλος του βιβλίου παρατίθεται πλήρες το γλωσσάριο ώστε να γίνουν κατανοητοί οι μυκονιάτικοι ιδιωματισμοί που κοσμούν τη διήγηση. Θα ήταν παράληψή μας να μην μνημονεύσουμε τη συνολική φροντίδα και την επιμέλεια της έκδοσης.

Οι προτάσεις της εβδομάδας

Mona Chollet
Εφευρίσκοντας τον έρωτα ξανά
Μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας
Εκδόσεις: Στερέωμα
Σελ.: 340

Πολλές γυναίκες και άνδρες που αναζητούν την ερωτική ευτυχία μαζί, βρίσκονται άοπλοι απέναντι στον τρίτο πρωταγωνιστή που εισβάλλει στο σαλόνι τους ή στο κρεβάτι τους: την πατριαρχία. Το βιβλίο αυτό προτείνει μια σειρά από διασαφηνίσεις για ένα ζήτημα που στοιχειώνει τις φεμινίστριες εδώ και δεκαετίες και που επανέρχεται σήμερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους: το ζήτημα του ετεροφυλοφιλικού έρωτα.

Στην καρδιά των ρομαντικών μας κωμωδιών, των αναπαραστάσεών μας για το ιδανικό ζευγάρι, κωδικοποιείται συχνά μια μορφή γυναικείας κατωτερότητας που υποβάλλει ότι οι γυναίκες πρέπει να διαλέξουν ανάμεσα στην πλήρη έκφραση του εαυτού τους και την ερωτική εκπλήρωση.

Το κοινωνικό ντρεσάρισμα που υφίσταται ο καθένας μας πείθει τους άντρες ότι όλα είναι δικαίωμά τους, ενώ καταξιώνει την αυταπάρνηση και την αφοσίωση των γυναικών, και, υπονομεύοντας την αυτοπεποίθηση των τελευταίων, παράγει ανισότητες εξουσίας που μπορούν να κορυφωθούν σε μορφές σωματικής και ψυχολογικής βίας.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τάκης Σπετσιώτης
Προσευχές έκτακτης ανάγκης
Εκδόσεις: Εστία
Σελ.: 368

Γιος ξενιτεμένων ναυτικών, ο 13χρονος Παύλος Μέρλος φεύγει από την παραθαλάσσια κωμόπολη που μεγάλωσε, τραυματισμένος από μια πρόωρη ομοφυλοφιλική σεξουαλική εμπειρία, για να γνωρίσει τον κόσμο, θέλοντας να γίνει μουσικός – τέχνη για την οποία πιστεύει ότι είναι γεννημένος –, ξεκλειδώνει πολλά μυστικά, όχι μόνο της τέχνης, αλλά και της ζωής, που τον ενδιαφέρει εξίσου.

Έχουν άραγε κλείσει οι ουλές της παιδικής του ηλικίας όταν, πολλά χρόνια αργότερα, μια Πρωτοχρονιά στην αυγή του 21ου αιώνα, τον συναντάει μεσήλικα αυτοεξόριστο ένας παράξενος επισκέπτης, ο Ευμένης Παράσχος; Κι έχουν αποτελέσει δικαίωση της ύπαρξής του ο έρωτας και η τέχνη σε μια κοινωνία αποξένωσης, εκφοβισμού και μοναξιάς της αρρώστιας;

Ένα μυθιστόρημα εσωτερικής διαμόρφωσης του ήρωα και ταυτόχρονα μια τοιχογραφία των ελληνικών (και όχι μόνον) ερωτικών ηθών της τριακονταπενταετίας 1966 – 2000.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Γκίκας Μαγιορκίνης
Χρονικό των ιών
Εκδόσεις: Παπαδόπουλος
Σελ.: 110

Η ιατρική τον 20ό αιώνα «χαλιναγώγησε» τις περισσότερες από τις ανίατες θανατηφόρες μεταδοτικές ασθένειες του παρελθόντος. Για κάποιες προσέφερε πλήρη ίαση, ενώ για άλλες χρόνια διαχείριση και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Όμως η πρόσφατη πανδημία της Covid-19 μας υπενθύμισε ότι η καθημερινότητά μας μπορεί να διαταραχθεί δραματικά από νέες και άγνωστες μεταδοτικές ασθένειες. Έτσι θυμηθήκαμε πώς ένας ιός μπορεί να οδηγήσει τα συστήματα υγείας στα όρια της κατάρρευσης και να μας υποχρεώσει να λάβουμε μέτρα υγειονομικής προστασίας. Αναφέρω τη λέξη «θυμηθήκαμε» γιατί ο άνθρωπος, όπως και οι υπόλοιπες μορφές ζωής στον πλανήτη μας, συναντάει και μολύνεται από άγνωστους για αυτόν ιούς επί εκατομμύρια χρόνια.
(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Διαβάστε επίσης:

ΠΑΣΟΚ: «Φύλλο και φτερό» το πρόγραμμα της Ν.Δ.

KKE: Μάχη ψήφο – ψήφο για να κρατήσει τους 26 βουλευτές

Το τετράπτυχο της νέας επικοινωνιακής στρατηγικής του ΣΥΡΙΖΑ