Τα πάντα όλα στο τραπέζι

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου με το πρώτο πακέτο προαπαιτουμένων, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛΛ πέρασε στη δύσκολη και άχαρη καθημερινότητα της μνημονιακής διακυβέρνησης: μέτρα, αντιδράσεις από την αντιπολίτευση και τις κοινωνικές κατηγορίες που θίγονται, αντιπερισπασμοί, πίεση από τους δανειστές, αγωνία για τα χρονοδιαγράμματα.

Η κυβέρνηση ελπίζει σε μια επικοινωνιακή ανάσα από την επίσκεψη Ολάντ (το επίσημο πρόγραμμα του Γάλλου προέδρου ξεδιπλώνεται από σήμερα το απόγευμα έως αύριο το απόγευμα) καθώς αναμένεται μια υποστηρικτική δήλωση για τη ρύθμιση του χρέους. Σήμερα – κι ενώ θα τρέχουν οι επαφές των υπουργών με τους εκπροσώπους των θεσμών – συγκαλείται Υπουργικό Συμβούλιο υπό τον πρωθυπουργό για τα κρίσιμα θέματα που είναι ανοιχτά στο τραπέζι. Δηλαδή… τα πάντα όλα. Καταιγίδα μέτρων Εξάλλου:♦ Η συζήτηση για το ασφαλιστικό άνοιξε με την εισήγηση του υπουργού Εργασίας πρώτα… στην εκπομπή «Στον Ενικό» και στη συνέχεια στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής.♦ Οι ζυμώσεις για το θέμα της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων ήδη τρέχουν. Τα «κόκκινα» δάνεια συνδέονται άμεσα με το κρίσιμο ζήτημα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να ανακοινωθεί στο τέλος του μήνα μετά και τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων των stress tests στις τράπεζες.♦ Χθες ήρθε και η λυπητερή για 6 εκατομμύρια φορολογουμένους που καλούνται να πληρώσουν εμπρόθεσμα την πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ σχεδόν μέσα σε μια εβδομάδα, ενώ οι δόσεις φέτος μειώνονται σε πέντε.♦ Στην αρχή της εβδομάδας τέθηκε σε εφαρμογή η νέα ρύθμιση των 100 δόσεων και αναρτήθηκαν στο Taxis τα νέα, ακριβότερα εκκαθαριστικά για 1 εκατομμύριο οφειλέτες του Δημοσίου. Την ίδια ώρα έγινε γνωστό ότι το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο εκτοξεύτηκε στο 1,5 δισ. ευρώ τον Σεπτέμβριο.♦ Το θέμα του ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση «λύθηκε», χωρίς ωστόσο να αντιμετωπιστούν ολοκληρωτικά οι αντιδράσεις, καθώς η επαπειλούμενη επιβολή του 23% αντικαταστάθηκε από την κλιμακωτή φορολόγηση με 13% στα ιδιωτικά δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια και 6% σε φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης και ξένων γλωσσών, τις σχολές χορού, τα ωδεία, τα ΙΕΚ κ.λπ. Η κυβέρνηση αιτιολόγησε τη διάκριση αυτή με το επιχείρημα ότι οι παραπάνω δομές κρίνονται σημαντικές για την εξωσχολική παιδεία που παρέχουν εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες στα παιδιά τους. Απαλλάχθηκαν (μηδενικός ΦΠΑ) παιδικοί σταθμοί και νηπιαγωγεία λόγω της διαπιστωμένης έλλειψης θέσεων στις αντίστοιχες δημόσιες υποδομές.♦ Στο μεταξύ, έρχονται και τα νέα τέλη κυκλοφορίας που περιλαμβάνουν αλλαγές και αυξήσεις.Ουκ ολίγα για να αντιμετωπιστούν με το νομοσχέδιο για τα ΜΜΕ, του οποίου η ψήφιση το Σάββατο – ύστερα και παρά τις αντιδράσεις σύσσωμης της αντιπολίτευσης για την προώθησή του με τη διαδικασία του επείγοντος, παρόλο που δεν υπήρχε κάποια πιεστική δέσμευση – κλείνει αυτήν τη δύσκολη εβδομάδα. Μπορεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να αποτελεί βασική εξαγγελία της κυβέρνησης, ωστόσο το «τάιμινγκ» είχε και επικοινωνιακή στόχευση, να στρέψει δηλαδή την προσοχή, από τα επώδυνα μέτρα και την επίσκεψη του «ιεροεξεταστηρίου» των θεσμών, στην ατζέντα που θέλει να προβάλει η ίδια, δηλαδή τη μάχη με τους καναλάρχες και τη διαπλοκή. Πρώτο τετ-α-τετ με θεσμούςΗ πρώτη αναμέτρηση με την τρόικα (η οποία διευρύνθηκε σε «κουαρτέτο»), επί ελληνικού πλέον εδάφους, ξεκίνησε χθες με την παρότρυνση - προειδοποίηση των θεσμών, κατά την πρωινή «αναγνωριστική» συνάντηση με τους Τσακαλώτο, Φλαμπουράρη και Χουλιαράκη, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης να προσέρχονται προετοιμασμένοι (ήτοι τεκμηριωμένοι και με στοιχεία) όσον αφορά τις αναλύσεις και τις προτάσεις τους, προκειμένου να μη χάνεται κρίσιμος χρόνος.Την παρότρυνση αυτή συνόδευσε η είδηση από Βρυξέλλες περί αναβολής της προγραμματισμένης για χθες συνεδρίασης του Euroworking Group, το οποίο επρόκειτο να αποφασίσει για τη δόση των 2 δισ., διαμορφώνοντας συνθήκες πίεσης στην κυβέρνηση με το «καλημέρα».Κατά τη χθεσινή πρώτη μέρα πραγματοποιήθηκαν τα πρώτα ραντεβού, αρχικά με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδη για τη φορολογική μεταρρύθμιση, με τον υπουργό Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη με ατζέντα τα «κόκκινα» δάνεια, την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και τις αγορές προϊόντων, με τον Γιώργο Κατρούγκαλο και τη Θεανώ Φωτίου με αντικείμενο το ασφαλιστικό και, τέλος, με Χουλιαράκη και Τσακαλώτο, ουσιαστικά με ατζέντα εφ’ όλης της ύλης.Οι 4 εκπρόσωποι του κουαρτέτου (Βελκουλέσκου – ΔΝΤ, Κοστέλο – Κομισιόν, Ρέφερ – ΕΚΤ και Τζιαμαρόλι – ESM) σε αυτόν τον πρώτο γύρο επαφών με τους υπουργούς ελέγχουν το ψηφισμένο πολυνομοσχέδιο για πιθανά κενά, καθώς και την όποια προετοιμασία της κυβέρνησης για την υλοποίηση των υπόλοιπων 33 από τα συνολικά 49 προαπαιτούμενα, των οποίων η ψήφιση και εφαρμογή είναι προϋπόθεση για την εκταμίευση των 2+1 δισ. της δόσης. Η καυτή ατζένταΦόροι, «κόκκινα» δάνεια και φυσικά το ασφαλιστικό αποτελούν τα κρίσιμα πεδία των συζητήσεων.1 Στο πεδίο των φόρων είναι ήδη εμφανής η εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων, οι οποίοι, πέρα από τη συσσώρευση υποχρεώσεων από προηγούμενα έτη, καλούνται επιπλέον να πληρώσουν όλο τον λογαριασμό του 2015 μαζεμένο το τελευταίο τετράμηνο. Η αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο προκαλεί ανησυχία στην κυβέρνηση, που καλείται να εισπράξει δόσεις, ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος, δόσεις οφειλών στην εφορία κ.λπ. ώς το τέλος του χρόνου. 2 Σε ό,τι αφορά τα «κόκκινα» δάνεια, το Μαξίμου έχει δώσει ως κατεύθυνση την προστασία της πρώτης κατοικίας χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων από τους πλειστηριασμούς και τη μεταβίβαση δανείων στα λεγόμενα (κερδοσκοπικά) distress funds. Τις προηγούμενες μέρες κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών άφηναν να διαρρεύσει ότι η τρόικα πιέζει να τεθεί ως όριο αντικειμενικής αξίας, κάτω από το οποίο προστατεύεται η πρώτη κατοικία, τα 80.000 ευρώ, όριο πολύ χαμηλό για την κυβέρνηση, η οποία το τοποθετεί στα 150.000 με 200.000 ευρώ, αν πρόκειται για αντικειμενική αξία και όχι για εμπορική. Τις προηγούμενες μέρες η κυβέρνηση έσπευσε να δεσμευτεί διά της κυβερνητικής εκπροσώπου για το ότι η πρώτη κατοικία χαμηλών και μεσαίων στρωμάτων «δεν θα αγγιχτεί», χωρίς ωστόσο να διατυπώνεται επίσημη θέση για το όριο της αντικειμενικής αξίας. Σε ό,τι αφορά συνολικά τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η κυβέρνηση προσέρχεται στη συζήτηση με τους θεσμούς με τη θέση περί δημιουργίας ειδικού φορέα διαχείρισης, αλλά δεν αναμένεται να βρει ευήκοα ώτα, καθώς οι θεσμοί επιδιώκουν την πώληση των «κόκκινων» δανείων σε funds. 3 Σε ό,τι αφορά το ασφαλιστικό, ο αρμόδιος υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος παρουσίασε τις προηγούμενες μέρες τους βασικούς άξονες της πρότασης του υπουργείου για εθνική ή βασική σύνταξη στα 390 ευρώ περίπου, η οποία θα χρηματοδοτείται από το κράτος (φορολογία), με ενσωμάτωση των επικουρικών στην κύρια σύνταξη (κάτι που αναμένεται να συνοδευτεί και από «κούρεμα» των επικουρικών, ενώ συνολικά σηματοδοτεί τα τέλος τους) και με σύνδεση του υπόλοιπου σκέλους της σύνταξης με τις εισφορές του ασφαλισμένου. Η πρόταση Κατρούγκαλου προβλέπει επίσης ενιαίους κανόνες ασφάλισης με νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων (με αναδρομική ισχύ για ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις) ενώ ο ίδιος δήλωσε θετικός στην ενοποίηση των ταμείων, αρκεί αυτή να είναι «λειτουργική». Διαχωρίστηκε από την Επιτροπή Σοφών στο ζήτημα της χορήγησης σύνταξης με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια.Το Μαξίμου, πάντως, έδωσε την εικόνα ότι κρατά μεγαλύτερες αποστάσεις (απ’ ό,τι ο Κατρούγκαλος) από το πόρισμα των «Σοφών» και διεμήνυσε μετά τη διυπουργική σύσκεψη της Τρίτης, όπου ο υπουργός παρουσίασε την πρότασή του κι ενημέρωσε για το πόρισμα, ότι «στο τέλος του μήνα, η κυβέρνηση θα καταθέσει τη δική της ολοκληρωμένη πρόταση», αφήνοντας έτσι να διαφανεί ότι τηρούνται αποστάσεις από ό,τι έχει δημοσιοποιηθεί (έχοντας προξενήσει αντιδράσεις). Ωστόσο, η κυβέρνηση κινείται μέσα σε δεδομένα περιοριστικά πλαίσια, αυτά της παραδοχής ότι το ασφαλιστικό σύστημα τελεί υπό «χρεοκοπία», επομένως κάτι πρέπει να γίνει, και της μνημονιακής υποχρέωσης για περιστολή των κρατικών δαπανών για συντάξεις κατά 1% του ΑΕΠ το 2015 και το 2016. Κάτι που μοιάζει να αφήνει στον αέρα τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξουν οριζόντια μέτρα και δεν θα θιγούν μικρές συντάξεις κάτω των 1.000 ευρώ. 4 Να σημειωθεί, τέλος, ότι εκκρεμεί η εξεύρεση ισοδυνάμων (συνολικά πάνω από 3 δισ.) για μια σειρά από μέτρα που πάγωσαν προκειμένου να βρεθούν ευνοϊκότερες λύσεις (π.χ. ανείσπρακτα ενοίκια, φορολόγηση αγροτών) ή για μέτρα που περιλαμβάνονται στο δεύτερο πακέτο με προαπαιτούμενα (κατάργηση του ΕΚΑΣ, υλοποίηση αποφάσεων του ΣτΕ σχετικά με τις μειώσεις συντάξεων στα επίπεδα του 2012 κ.λπ.).Σε ό,τι αφορά το ισοδύναμο για τον κλιμακωτό ΦΠΑ στην εκπαίδευση που ανακοινώθηκε, η κυβέρνηση διαβεβαίωσε ότι για αυτό θα υπάρξουν ανακοινώσεις αύριο, αν και τελικά μπορεί να πάει και λίγο παραπέρα. Ωστόσο, κατά πληροφορίες, δεν υπάρχει ουσιαστική δουλειά για την αντικατάσταση επώδυνων μέτρων, με άλλα λόγια το κυβερνητικό επιτελείο δεν φαίνεται έτοιμο να προτείνει ισοδύναμα, πλην ίσως από την ιδιωτική εκπαίδευση. Στο ζήτημα αυτό η κυβέρνηση φαίνεται να παίζει το χαρτί της ύφεσης, ότι δηλαδή με βάση την αναπροσαρμογή της πρόβλεψης για την ύφεση (από το 2,3% του ΑΕΠ, στο 1,4%) είναι δυνατό να υπάρξει κάποια χαλάρωση στα ισοδύναμα χωρίς να θιγούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.ΚυβέρνησηΤσίπραςμέτραμνημόνιααντιδράσειςIssue: 1877Issue date: 22-10-2015Has video: