Περιουσιολόγιο: Αλήθειες και μύθοι

Η αλήθεια είναι ότι οι εξαγγελίες της κυβέρνησης που προκάλεσαν την μήνιν των ισχυρών και εκείνων που έχουν αναλάβει τον ρόλο της ντουντούκας τους είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού, και πολλές λέμε.

Η αλήθεια είναι επίσης πως μια από αυτές είναι η εξαγγελία για τη δημι­ουργία περιουσιολογίου με το νέο σωτήριο έτος.

Και οι πληροφορίες λένε ότι οι πιέσεις που ασκούνται στο παρασκήνιο προκειμένου να μην εφαρμοστεί ή να εφαρμοστεί με πολλές υποσημειώσεις και εξαιρέσεις το περιουσιο­λόγιο, είναι αντίστοιχες εκείνων που ασκούνται προκειμένου να

Γιατί τόση καούρα, όμως, για το περιουσι­ολόγιο; Γιατί τόσος ντόρος και, σε ορισμένες κραχτές περιπτώσεις, τόση παραπληροφόρη­ση; Είναι το περιουσιολόγιο το μέσο για να την επιβολή νέων φορολογικών μέτρων σε βάρος της πλειονότητας των φορολογούμενων πολι­τών ή είναι το μέσο για να αποκαλυφθεί και να φορολογηθεί ή να τιμωρηθεί παραδειγματικά το ζεστό «μαύρο» χρήμα και τα «αόρατα» ακί­νητα εκείνων που συστηματικά φοροδιαφεύ­γουν;

Η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Η συντρι­πτική πλειονότητα των φορολογουμένων δεν έχει τίποτε να φοβηθεί από το περιουσιολόγιο αφού έτσι κι αλλιώς δεν έχει ή δεν μπορεί τίπο­τε να κρύψει και η σχέση της με την εφορία εί­ναι διάφανη και εξαιρετικά φορομπηχτική για τα δεδομένα της κρίσης.

Η ισχυρή μειοψηφία των πολιτών που έχει σχέσεις στοργής με την αλλοδαπή, που έχει με­ταφέρει «μαύρο» χρήμα και έχει επενδύσει στο εξωτερικό σε ακίνητα, έχει κάποιους λόγους για να τρέμει το φυλλοκάρδι της εάν δεν έχει κάνει το κατάλληλο κουμάντο. Και κατάλληλο κουμάντο είναι η καταφυγή στους λεγόμενους φορολογικούς παραδείσους, εκεί όπου οικοδομούνται οι εξωχώριες σχέσεις στοργής μέσω των εξωχώριων εταιρειών, των off-shore επί το ελληνικότερο.

Έτσι, το περιουσιολόγιο, εάν εφαρμοστεί όπως πρέπει, είναι μια καλή πρώτη προσπάθεια, για να δοθεί ένα μήνυμα στην ασυδοσία, αλλά όχι το μέσο για να φορολογηθούν εκείνοι που είναι οι μετρ της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής.

Για να το κάνουμε λιανά, το περιουσιολόγιο δεν είναι το μέσο για να εντοπιστούν, να ελεγ­χθούν και να φορολογηθούν οι καταθέσεις των Ελλήνων στην Ελβετία που φτάνουν τα 60 δισε­κατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τη μελέτη του Γκάμπριελ Ζούκμαν, καθηγητή στο London School of Economics, η οποία είναι γνωστή και στη χώρα μας μέσα από το βιβλίο του «Ο κρυμ­μένος πλούτος των Εθνών».

Πρωταθλητές της off-shore φοροδιαφυγής

Σύμφωνα με τη μελέτη του Γκάμπριελ Ζούκμαν, τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ που είναι οι καταθέσεις των Ελλήνων στην Ελβετία, αντιστοιχούν στο 30% του σημερινού ΑΕΠ. Το ποσοστό, όπως σημει­ώνει στο βιβλίο του, είναι τεράστιο σε σύγκρι­ση με χώρες όπως η Γερμανία ή η Γαλλία, των οποίων οι καταθέσεις στην Ελβετία δεν ξεπερ­νούν το 6% και το 9% του ΑΕΠ αντίστοιχα.

Έτσι, σύμφωνα με τον Ζούκμαν, η Ελλάδα είναι η παγκόσμια πρωταθλήτρια της off-shore φοροδιαφυγής! Και αυτή η παγκόσμια πρωτιά δεν μπορεί να κινδυνεύσει από την εφαρμογή του περιουσιολογίου. Και δεν μπορεί, εάν δού­με τι προβλέπει το περιουσιολόγιο σε σύγκρι­ση με το τι προσφέρουν οι εξωχώριοι φορολο­γικοί παράδεισοι.

Κινητά, ακίνητα, «μαύρα» και άραχνα

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα, από το 2016 και, εάν τελικά δεν υπάρ­ξουν επιπλοκές λόγω των πιέσεων, το περιου­σιολόγιο θα περιέχει τα περιουσιακά στοιχεία του συνόλου των φυσικών, νομικών προσώ­πων και νομικών οντοτήτων που είναι κάτοικοι ή έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα. Έτσι, στο περιουσιολόγιο θα δηλώνονται:

- Ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

- Οχήματα (εκτός από τα μηχανάκια 50 cc), εναέρια μέσα μεταφοράς, σκάφη, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια, εταιρικά μερίδια, εταιρι­κές μερίδες, συμμετοχές σε επιχειρήσεις με οποιαδήποτε μορφή.

- Κινητά μεγάλης αξίας (δηλαδή κοσμήματα ή αντικείμενα τέχνης, που είναι όμως ασφαλι­σμένα), άλογα ιπποδρόμου, τραπεζικοί λογα­ριασμοί, μίσθωση θυρίδων τραπεζών, χωρίς όμως το περιεχόμενό τους.

Από την ανάγνωση της προτεινόμενης ρύθ­μισης προκύπτει πως για τη συντριπτική πλει­ονότητα των πολιτών αυτό που θα ζητηθεί να δηλωθεί στο περιουσιολόγιο το γνωρίζει ήδη η εφορία.

Το πρόβλημα με εκείνους που πιέζουν και εξυφαίνουν σενάρια επιστημονικής φαντασίας για εφόδους στα σπίτια προκειμένου να γίνουν έρευνες σε σεντούκια και στρώματα, είναι τα περιουσιακά στοιχεία εκείνα που έχουν ολίγοι και είναι δηλωτικά του πλούτου που έχουν και μπορεί να είναι αδήλωτος.

Για παράδειγμα, άλογα ιπποδρόμου ή ακί­νητα στο Λονδίνο, το Ντουμπάι και το Παρίσι που είναι άγνωστα για την ελληνική εφορία.

Γιατί το θέμα που έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις είναι ότι στο περιουσιολόγιο θα πρέπει να δη­λώνονται ακίνητα που έχει κάποιος στο εξωτε­ρικό καθώς και τραπεζικοί λογαριασμοί εκτός συνόρων.

Το απόλυτο «όχημα»

Όλα αυτά, βέβαια, είναι ωραία και καλά με την προϋπόθεση ότι σε αυτήν τη ζωή δεν θα υπήρχαν οι off-shore εταιρείες. Που είναι νομι­μότατες και είναι το απόλυτο «όχημα» για την απόλυτη φοροδιαφυγή με τις ευλογίες των εκάστοτε αρχών.

Για να το κάνουμε λιανά, αρκεί να παρουσι­άσουμε τι προβλέπουν οι νόμοι για τη σύστα­ση off-shore εταιρειών, εταιρειών δηλαδή που έχουν την έδρα τους σε ξένη χώρα και με βάση τη νομοθεσία αυτής της χώρας κάνουν μπίζνες και απολαύουν ιδιαίτερα ευνοϊκής φορολογι­κής μεταχείρισης.

Έτσι, ο ιδιοκτήτης ενός ακινήτου που είναι περασμένο σε off-shore εταιρεία έχει τα εξής μπόνους εκ του νόμου:

- Ανωνυμία.

- Αποφυγή τού «πόθεν έσχες».

- Αποφυγή πληρωμής φόρων κληρονομιάς και μεταβίβασης του ακινήτου.

- Αποφυγή κατασχέσεων για χρέη.

- Μη τήρηση Βιβλίων και στοιχείων του ΚΒΣ.

Η ανωνυμία είναι το άλφα και το ωμέγα αφού

με τον τρόπο αυτόν ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν φορολογείται. Επακόλουθα, η αποφυγή τού «πόθεν έσχες» διευκολύνει εκείνους που έχουν αποκτήσει εισοδήματα, που δεν έχουν φορολογηθεί ή προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες. Και ακόμα, για να μεταβιβα­στεί ένα ακίνητο που ανήκει σε off-shore εται­ρεία, αρκεί να παραδοθούν οι μετοχές στον νέο ιδιοκτήτη, μια διαδικασία πολύ απλή και χωρίς επί της ουσίας σύνθετες διατυπώσεις. Οι μετοχές, δηλαδή, παραδίδονται με ένα τη­λεφώνημα ή μέσω διαδικτυακής συναλλαγής από τον «κομιστή» στον νέο «ιδιοκτήτη».

Θεωρητικά, βέβαια, και οι off-shore εταιρεί­ες φορολογούνται, εάν βεβαίως μπορούν οι ελεγκτικές αρχές να τις εντοπίσουν, όταν στη συντριπτική πλειονότητά τους οι εταιρείες αυ­τές δίνουν ως διεύθυνση της έδρας τους ένα γραμματοκιβώτιο σε κάποιο ταχυδρομείο.

Θεωρητικά, πάντα, οι off-shore εταιρείες που έχουν ακίνητα στην Ελλάδα έχουν τις εξής υποχρεώσεις:

Καταβολή φόρου μεταβίβασης 8%-10% για τα παλιά ακίνητα, ΦΠΑ 23% για τα νεόδμητα, 20% για τους πωλητές επί της υπεραξίας που προκύπτει κατά την πώληση.

Ετήσιο φόρο 15% επί της αξίας των ακινή­των που βρίσκονται στην Ελλάδα και ανήκουν σε εταιρείες οι οποίες δεν έχουν καμία δρα­στηριότητα στη χώρα της έδρας τους.

Από τις παραπάνω ρυθμίσεις είναι περισσό­τερο από σαφές ότι μπορεί να φορολογηθεί μόνο όποιος επιθυμεί να φορολογηθεί. Δια­φορετικά, οι ελεγκτικές αρχές δεν μπορούν να βγάλουν καμιά άκρη. Εάν μια εξωχώρια εται­ρεία δεν έχει δηλώσει ακίνητα που διαθέτει στην Ελλάδα, ισχύει η λαϊκή ρήση «πιάσ' τ' αυ­γό και κούρευ' το».

Εξαιρετικά εύκολα

Το βιβλίο του Γ κάμπριελ Ζούκμαν είναι εξαι­ρετικά αποκαλυπτικό για το πόσο εύκολο είναι να κρύψει ένας εκατομμυριούχος τον πλούτο του, για το πόσο εύκολη είναι η off-shore φο­ροδιαφυγή και επίσης για το πόσο στην πραγ­ματικότητα είναι νομότυπη και με τις ευλογίες κάποιων αρχών και κυβερνήσεων.

Όπως αναφέρει στον πρόλογο του βιβλί­ου «Ο κρυμμένος πλούτος των Εθνών» ο επιμελητής της έκδοσης, καθηγητής στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης, Φραγκίσκος Κουτεντάκης, τα βήματα που χρειάζεται να ακολουθήσει ένας εκατομ­μυριούχος για να φοροδιαφύγει είναι εξαιρετι­κά εύκολα και συγκεκριμένα:

- Ιδρύει μια εταιρεία - «βιτρίνα» στα νησιά Κέιμαν, για να εξασφαλίσει την ανωνυμία του.

- Μέσω αυτής της εταιρείας ανοίγει έναν τρα­πεζικό λογαριασμό στην Ελβετία, όπου κατα­θέτει την περιουσία του.

Μέσω αυτού του λογαριασμού αγοράζει με­τοχές σε κάποιο επενδυτικό ταμείο στο Λου­ξεμβούργο και εισπράττει τα μερίσματα στον ίδιο λογαριασμό.

Με τα τρία αυτά απλά βήματα, το εισόδημά του δεν φορολογείται ούτε στο Λουξεμβούρ­γο ούτε στην Ελβετία ούτε, βέβαια, στα νησιά Κέιμαν. Και το κυριότερο είναι ότι δεν φορολο­γείται ούτε στη χώρα του, εφόσον είναι ένα ει­σόδημα το οποίο δεν δηλώνεται.

Για να καταλάβουμε το μέγεθος της παγκό­σμιας φοροδιαφυγής που συντελείται μέσα από αυτά τα απλά τρία βήματα, αρκεί να στα­θούμε στα στοιχεία που παρουσιάζει ο Ζούκμαν. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, «οι κρυμμένες περιουσίες στους φορολογικούς παραδείσους όλου του πλανήτη αγγίζουν τα 6 τρισεκατομμύρια ευρώ και προκαλούν ετήσι­ες απώλειες φορολογικών εσόδων 1,30 δισε­κατομμυρίων ευρώ».

5.800 δισ. σε φορολογικούς παραδείσους!

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που έχει επε­ξεργαστεί ο Ζούκμαν, σε παγκόσμια κλίμακα το 8% του χρηματοοικονομικού πλούτου κρα­τείται σε φορολογικούς παραδείσους, μέγε­θος που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ. Αυτό το 8%, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ζούκμαν, ανέρχεται σε 5.800 δισεκατομμύρια ευ­ρώ, που είναι κρυμμένα σε λογαριασμούς σε φορολογικούς παραδείσους. Ο καθηγητής του London School of Economics, για να συ­νειδητοποιήσουμε το μέγεθος του κρυμμένου πλούτου, κάνει σύγκριση με το καθαρό εξωτε­ρικό χρέος της Ελλάδας, το οποίο ανέρχεται σε 230 δισεκατομμύρια ευρώ και το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή οικονομική κρίση.

Τα στοιχεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση ανε­βάζουν ακόμα περισσότερο το ποσοστό αφού υπολογίζεται ότι το 12% του πλούτου της Ε.Ε. είναι εκτός και δεν μπορεί να φορολογηθεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2013 που έδω­σε στη δημοσιότητα η Εθνική Τράπεζα της Ελ­βετίας και επεξεργάστηκε ο καθηγητής του London School of Economics, οι ελβετικές τράπεζες που βρίσκονται στην επικράτεια της χώρας διαχειρίστηκαν 1.800 δισεκατομμύ­ρια ευρώ, τα οποία ανήκουν σε μη μόνιμους κατοίκους της Ελβετίας. Από αυτά, τα 1.000 δισεκατομμύρια ανήκουν σε Ευρωπαίους και συγκεκριμένα: 200 δισεκατομμύρια σε Γερ­μανούς, 180 σε Γάλλους, 120 σε Ιταλούς, 110 σε Βρετανούς, 80 σε Ισπανούς, 60 σε Έλλη­νες, 60 σε Βέλγους, 30 σε Πορτογάλους και 160 δισεκατομμύρια σε άλλους Ευρωπαίους πολίτες.

Όπως σημειώνει ο Ζούκμαν, οι κατ' εξοχήν πελάτες των ελβετικών τραπεζών παραμένουν οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι διατηρούν τις περιου­σίες τους ως επί το πλείστον με τη διαμεσολάβηση των τραστ και των εταιρειών βιτρίνας που εδρεύουν στις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, γεγονός που τους παρέχει καθεστώς ανωνυμίας. Και καταλήγει: «Παρθένοι Νήσοι - Ελβετία - Λουξεμβούργο: αυτό είναι σήμερα το τρίγωνο του διαβόλου όπου χτυπάει η καρ­διά της ευρωπαϊκής φοροδιαφυγής».

Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι Έλληνες καταθέτες των ελβετικών τραπεζών καταλαμβάνουν την 6η θέση ανάμε­σα στους Ευρωπαίους καταθέτες για το 2013, εν μέσω δηλαδή της σφοδρότερης οικονομι­κής κρίσης που έχει βιώσει η χώρα μετά τον πόλεμο.

Ο κρυμμένος πλούτος των Ελλήνων πολιτών στην Ελβετία είναι 30 φορές περισσότερος από τη δόση των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ που πήρε πριν από λίγο καιρό μέσω 3ου μνημονί­ου από τους δανειστές η χώρα με προϋπόθεση την ψήφιση 48 προαπαιτούμενων με ανυπο­λόγιστο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για τη συντριπτική πλειονότητα των πολιτών που φορολογείται αγρίως και παράλληλα βλέπει τα εισοδήματά της να μειώνονται συνεχώς την τελευταία πενταετία.

Οι φορολογικοί παράδεισοι

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ για το 2014, το ποσό που διακινήθηκε μέσω των φορολογικών παραδείσων είναι 11,5 τρισεκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα, υποστηρίχθηκε ότι οι χώρες που προσφέρουν φορολογική ασυλία στον πλούτο μειώθηκαν από 40 σε 17. Τα στοιχεία αυτά, όμως, αμφισβητούνται, αφού πολλές χώρες επέλεξαν να συνεχίσουν να αποτελούν φο­ρολογικούς παραδείσους εκμεταλλευόμενες διάφορα «παρα­θυράκια», έτσι ώστε τυπικά και μόνο να βγουν από τη «μαύρη» λίστα του ΟΟΣΑ. Γ ια παράδειγμα, για να βγει μια χώρα από τη «μαύρη» λίστα, πρέπει να υπογράψει σύμφωνο συνεργασίας και ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών με άλλες 12 χώ­ρες. Το κόλπο είναι ότι επιλέγουν να υπογράψουν σύμφωνο συ­νεργασίας με χώρες που δεν έχουν «συναλλαγές». Με τον τρό­πο αυτόν και βγαίνουν από τη λίστα του ΟΟΣΑ και συνεχίζουν να αποτελούν φορολογικό παράδεισο με τις χώρες με τις οποί­ες διατηρούν «συναλλαγές».

Για την ιστορία και για κάθε ενδιαφερόμενο που θέλει να κρύ­ψει το εισόδημά του από το τριάρι του, οι φορολογικοί παρά­δεισοι που ζουν και βασιλεύουν και βέβαια είναι της άμεσης επιρροής και ευρωπαϊκών χωρών που μας κουνάνε το χέρι εί­ναι οι εξής: Ανδόρα - Ανγκουίλα - Αντίγκουα και Μπαρμπούντα

- Αρούμπα - Κοινοπολιτεία των Μπαχαμών - Μπαχρέιν - Μπελίζ

- Βρετανικοί Παρθένοι Νήσοι - Νήσοι του Κουκ - Δομινικανή Κοινοπολιτεία - Γιβραλτάρ - Γρενάδα - Γ κέρνσει/Σαρκ/Αλδερνέ

- Νήσος του Μαν - Τσέρσει - Λιβερία - Πριγκιπάτο του Λιχτεν­στάιν - Δημοκρατία των Μαλδίβων - Δημοκρατία των Νήσων Μάρσαλ - Πριγκιπάτο του Μονακό - Μοντσεράτ - Δημοκρατία του Ναούρου - Ολλανδικές Αντίλλες - Νίουι - Παναμάς - Σαμόα

- Δημοκρατία των Σεϋχελλών - Αγ. Λουκία - Ομοσπονδία του Αγ. Χριστόφορου και Νέβις - Αγ. Βικέντιος και Γ κρεναντίνες

- Τόνγκα - Τούρκς και Κάικος- Παρθένα νησιά των ΗΠΑ - Δημο­κρατία του Βανουάτου.