Οι τρεις «μάχες» για την κυβέρνηση

Αντιμέτωπη με την πρώτη σοβαρή κοινωνική αναταραχή ύστερα από σχεδόν 4,5 χρόνια θητείας βρίσκεται η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, έχοντας, μάλιστα, να αντιμετωπίσει «διμέτωπο»: τις κινητοποιήσεις των αγροτών και τις αντιδράσεις των φοιτητών κατά του νομοσχεδίου για την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ στη χώρα.

Μάλιστα, το εντυπωσιακό είναι ότι οι πρώτες αυτές κοινωνικές αντιδράσεις έρχονται σε μια φάση κατά την οποία η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο πολύ σοβαρά προβλήματα – την ακρίβεια και τα ζητήματα ασφάλειας, όπως καταγράφονται

Μάλιστα, πλέον για το ζήτημα της ακρίβειας η κυβέρνηση έχει εμφανώς αλλάξει τη ρητορική της, καθώς στον ισχυρισμό περί «εισαγόμενου πληθωρισμού» έχει προσθέσει και τον παράγοντα της «ακρίβειας της απληστίας». Όσον αφορά δε το ζήτημα της ασφάλειας, το οποίο βρισκόταν στην κορυφή της προεκλογικής ατζέντας της Ν.Δ. το 2019, το γεγονός ότι οι πολίτες το θέτουν ως δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα προφανώς υποδηλώνει ότι η κοινωνία δεν έχει πειστεί για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται.

Εν πάση περιπτώσει, μέχρι στιγμής η κυβέρνηση προσέγγιζε τις αντιδράσεις των αγροτών και των φοιτητών με διαφορετικό τρόπο:

● για τους πρώτους τόνιζε ότι δεν επιδιώκει σύγκρουση και αποδεχόταν (σε γενικές γραμμές) το δίκαιο των αιτημάτων τους,

● ενώ τους δεύτερους τους ενέτασσε σε «μειοψηφίες» που αντιδρούν σε μεταρρυθμίσεις μόνο για την αντίδραση, με τον ίδιο τον πρωθυπουργό να κάνει μια (μάλλον ατυχή) δήλωση, παρομοιάζοντας τις καταλήψεις σε ΑΕΙ με… ληστεία σε μπακάλικο.

Οι λόγοι της διαφοράς αυτής στην προσέγγιση είναι απολύτως προφανείς:

Όσον αφορά τους αγρότες, η κυβέρνηση γνωρίζει ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά τις καταστροφές που προκάλεσε η κακοκαιρία «Daniel» ουσιαστικά έχει σφίξει μια θηλιά στον λαιμό πολλών αγροτών και, ταυτόχρονα, η ανάταξη των περιοχών που υπέστησαν τις μεγαλύτερες καταστροφές είναι μια διαδικασία αργή, δύσκολη και πολυδάπανη.

Αν στα παραπάνω προστεθούν και παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή και οι πολιτικές της Ε.Ε., είναι δύσκολο ο αγροτικός κόσμος να κατηγορηθεί για υπερβολικές απαιτήσεις.

Μάλιστα, σε μια κίνηση καλής θέλησης, ο πρωθυπουργός συναντήθηκε με αγρότες στο μπλόκο της Βόνιτσας, στους οποίους δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «ούτε γκαρσόνια θα γίνετε ούτε θα φύγετε στη Γερμανία. Για μένα η στήριξη του πρωτογενούς τομέα είναι πρώτη πολιτική προτεραιότητα. Ξέρω τα προβλήματα από πρώτο χέρι» προσθέτοντας:

«Είμαστε πάντα ανοιχτοί να δούμε τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε και σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ξέρουμε τις εκκρεμότητες με το κόστος της κίνησης και του ντίζελ και στο μέτρο του εφικτού, γιατί οι δημοσιονομικές δυνατότητες δεν είναι απεριόριστες, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό».

Αξιοσημείωτο είναι δε ότι ο Μητσοτάκης ευχαρίστησε τους αγρότες για «τον ευγενικό και κόσμιο τρόπο επικοινωνίας, και με το υπουργείο και με εμένα προσωπικά» και σημείωσε πως «θέλω να ξέρετε ότι θα κάνουμε το καλύτερο δυνατόν και όσο καλύτερα πηγαίνει η οικονομία τόσους περισσότερους πόρους θα έχουμε για να στηρίξουμε τον πρωτογενή τομέα. Σας ευχαριστώ πολύ, ξέρω ότι είναι δύσκολα τα πράγματα, δεν είμαι αφελής, δεν είναι μόνο εδώ δύσκολα, βλέπετε και σε όλη την Ευρώπη τι γίνεται. Θέλω να κρατήσουμε αυτό τον πολιτισμένο διάλογο γιατί δεν είμαστε εδώ για να τσακωνόμαστε αλλά για να λύνουμε προβλήματα».

Οι δηλώσεις Μητσοτάκη έρχονται έπειτα από on air αντιπαράθεση του υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρη Αυγενάκη με αγρότες, αλλά και ύστερα από σκληρή δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, ο οποίος σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «oι εποχές που αυτοί που ανέβαιναν στα τρακτέρ, αυτοί που κλείνανε πανεπιστήμια, αυτοί που κλείνανε δρόμους και νόμιζαν ότι είναι επαναστάτες, ενώ στην πραγματικότητα δεν είχαν κανένα αίτημα, έχουν περάσει».

Είναι προφανές ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει καμία διάθεση σύγκρουσης με τον αγροτικό κόσμο, αναγνωρίζοντας ότι και τα προβλήματα είναι υπαρκτά, αλλά και ότι δεν πρόκειται να λυθούν άμεσα, οπότε είναι καλό να υπάρχει δίαυλος επικοινωνίας μαζί τους.

Από την άλλη, με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η κυβέρνηση διαπιστώνει ότι μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας μοιάζει να αποδέχεται την πρωτοβουλία για ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στη χώρα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη μέτρηση της MRB για το Open, το 57,4% συμφωνεί με την ίδρυση μη κρατικών ΑΕΙ στην Ελλάδα και το 67,1% πιστεύει ότι μετά την κύρωση του νόμου θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την ίδρυση παραρτημάτων ξένα πανεπιστήμια (βέβαια, παρατηρείται και μια εντυπωσιακή αντινομία, καθώς το 52,8% των ερωτηθέντων εκτιμά ότι τα πανεπιστήμια που θα ενδιαφερθούν θα είναι μέτρια προς άγνωστα και μόνο το 33,3% θεωρεί ότι θα εκδηλωθεί ενδιαφέρον από τις «ναυαρχίδες» της ανώτατης εκπαίδευσης στο εξωτερικό).

Ταυτόχρονα, άλλο ένα στοιχείο που έχει ενδιαφέρον από τις μετρήσεις της κοινής γνώμης είναι και η αποδοχή του μέτρου ανάλογα με την επαγγελματική απασχόληση του ερωτώμενου, καθώς, όπως έδειξε η δημοσκόπηση της Metron Analysis, υπέρ των μη κρατικών ΑΕΙ τάσσονται, ενίοτε και με μεγάλα ποσοστά, άτομα που απασχολούνται με τα οικιακά, οι συνταξιούχοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι δημόσιοι υπάλληλοι (κοινωνικές / επαγγελματικές ομάδες που έχουν την τάση να μην απέχουν από εκλογικές διαδικασίες), ενώ κατά τάσσονται οι αγρότες, οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, οι άνεργοι και οι φοιτητές.

Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση θεωρεί ότι το συγκεκριμένο νομοθέτημα όχι μόνο μπορεί να προχωρήσει κανονικά και να εφαρμοστεί – κυβερνητικοί παράγοντες κάνουν λόγο για «εμβληματική» μεταρρύθμιση – αλλά και ότι μπορούν να ασκηθούν πολιτικές πιέσεις στην αντιπολίτευση (κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ) ώστε να το στηρίξει όταν έλθει στη Βουλή.

Ταυτόχρονα, εκτιμά ότι μπορεί να διατηρήσει «σκληρή» γραμμή απέναντι στα κόμματα της Αριστεράς που απορρίπτουν το νομοθέτημα και στους φοιτητές που συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους, καθώς η πρωτοβουλία αυτή μοιάζει να έχει διαρκώς αυξανόμενη στήριξη από την κοινωνία (με το caveat που αναφέρθηκε πιο πάνω σχετικά με τις προσδοκίες των πολιτών για τα ξένα πανεπιστήμια που θα ιδρύσουν παραρτήματα στην Ελλάδα).

Βέβαια, στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι η επιτυχία της πρωτοβουλίας θα κριθεί στην πράξη, δηλαδή από το αν όντως μεγάλα και γνωστά πανεπιστήμια του εξωτερικού αποφασίσουν να ιδρύσουν παραρτήματά τους στην Ελλάδα, αλλά και από τις λεπτομέρειες (δίδακτρα, επίπεδο εκπαιδευτικού προσωπικού, υποδομές, κ.λπ.).

Ταυτόχρονα αναγνωρίζεται ότι θα πρέπει να πείσει την κοινωνία πως όντως ενισχύει τη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση, τόσο από άποψη χρηματοδότησης όσο και από άποψη ενίσχυσης του προσωπικού, ενώ πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού της υπάρχει και το ενδεχόμενο προσφυγών στο ΣτΕ κατά της συνταγματικότητας του νομοθετήματος.

Τέλος, αν και σε στενά πολιτικό επίπεδο θεωρεί ότι το θέμα έχει λήξει, πάντα υπάρχει ένας προβληματισμός για το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών: όχι τόσο για το αν θα περάσει από τη Βουλή όσο για τις αντιδράσεις που θα συνεχίσει να προκαλεί σε κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο. Όσον αφορά το πολιτικό σκέλος των προβληματισμών, στη Ν.Δ. μετράνε και ξαναμετράνε τους βουλευτές που αναμένεται να ταχθούν κατά του νομοσχεδίου, με τους τελευταίους υπολογισμούς να «βγάζουν» περίπου 50 βουλευτές που ή θα καταψηφίσουν ή θα απέχουν από την ψηφοφορία (περίπου το ένα τρίτο της Κ.Ο. της Ν.Δ., αριθμός που, αν επιβεβαιωθεί, σαφώς δεν δίνει καλή εικόνα για το κόμμα).

Ωστόσο μεγαλύτερο προβληματισμό προκαλεί η στάση της κοινωνίας: στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, τα αρνητικά σχόλια για το νομοσχέδιο είναι πραγματικά πάρα πολλά, ενώ και στις δημοσκοπήσεις οι αρνητικές στάσεις συνεχίζουν να υπερισχύουν των θετικών.

Αν και στην κυβέρνηση θεωρούν ότι μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα επικρατήσει σχετική καταλαγή, εντούτοις πάντα υπάρχει ο φόβος μια μερίδα πιο συντηρητικών ψηφοφόρων της Ν.Δ. να κινηθεί προς τα κόμματα που βρίσκονται στα δεξιά της και να εκφράσει τη δυσφορία της στην κάλπη των ευρωεκλογών. Φυσικά, ουδείς μπορεί ακόμη να προδικάσει πόσοι θα είναι αυτοί, αλλά, μετά και το «καμπανάκι» των αυτοδιοικητικών εκλογών, η κυβέρνηση δεν θα ήθελε κι άλλες δυσάρεστες εκπλήξεις.

Και, φυσικά, μέσα σε όλα αυτά, η κυβέρνηση περιμένει να διαπιστώσει πώς θα εξελιχθεί η στάση της Εκκλησίας της Ελλάδας, η οποία σε πρώτη φάση ήταν αρκετά ήπια, καθώς στην Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας αποκρούστηκαν οι πιο ακραίες φωνές και οι προτάσεις για δυναμικές αντιδράσεις και το κείμενο, αν και αρνητικό ως προς τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης, κρίθηκε αρκούντως ισορροπημένο.

Ωστόσο, με την Κυριακή να πλησιάζει και μαζί και το ενημερωτικό φυλλάδιο που θα μοιραστεί στους πιστούς, ουδείς μπορεί να διασφαλίσει ότι κάποιοι εκ των μητροπολιτών δεν θα εκφραστούν με πολύ πιο οξύ ύφος για το θέμα.

Άλλωστε ήδη ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ έδωσε «δείγμα προθέσεων», καθώς προειδοποίησε όσους βουλευτές ψηφίσουν το νομοσχέδιο «να μην ξαναέρθουν στην Εκκλησία», προσθέτοντας ότι «όποιος είναι ομοφυλόφιλος αμαρτάνει θανασίμως και θέτει τον εαυτό του εκτός Εκκλησίας από μόνος του. (…) Δεν μπορείς να είσαι μέλος της Εκκλησίας και να είσαι ομοφυλόφιλος».

Μάλιστα, δήλωσε ότι «δεν θα βαφτίζουμε τα παιδιά από τα ομόφυλα ζευγάρια» ισχυριζόμενος μεταξύ άλλων ότι η βάφτιση «θα απενοχοποιήσει στα παιδιά αυτήν την αντίληψη πως αυτό που κάνουν οι κηδεμόνες τους είναι κάτι εφάμαρτο και κακό. Θα γίνουν κι αυτά ομοφυλόφιλα».

Διαβάστε επίσης:

Στέφανος Κασσελάκης: Οι γερμανικές αποζημιώσεις στο επίκεντρο της συζήτησης με τον Γερμανό πρέσβη

Μετά τα… 4 τοστ, «μαχαίρι» και στο καρπούζι – Το έπος του Άκη Παυλόπουλου ζήλεψε ο Βορίδης – Πάρτι στο Twitter

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο επικίνδυνο «παιχνίδι» στην Ερυθρά Θάλασσα ψάχνει η Ελλάδα – Δεκτή η πρόταση για το στρατηγείο στη Λάρισα