Οι «άπιαστοι» στόχοι του μνημονίου

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΈντυπη Έκδοση

Ένα μεγάλο πρόβλημα εν πολλοίς άγνωστο κληροδοτεί στην επόμενη κυβέρνηση της χώρας το τρίτο μνημόνιο σε σχέση με τις αποκρατικοποιήσεις. Η Ελλάδα, όποιος κι αν εκλεγεί στην αναμέτρηση της Κυριακής, έχει αναλάβει την υποχρέωση να φέρει στα κρατικά ταμεία 4,8 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2016 (δηλαδή μέσα στους 15 επόμενους μήνες) και συνολικά 6,2 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2018, όπως τουλάχιστον αναγράφεται ρητά στα συνοδευτικά κείμενα της συμφωνίας. Και τα ποσά αυτά, που αν επιμεριστούν ανά μήνα «βγάζουν» κάπου 900 εκατ. ευρώ για κάθε τρίμηνο, πρέπει να προέλθουν από τις ιδιωτικοποιήσεις. Η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν είναι ότι τα ποσά αυτά δεν αποτελούν πλέον ασαφείς στόχους (που ουδέποτε υλοποιήθηκαν, όπως φάνηκε εδώ και χρόνια), αλλά χρήματα που αποτελούν «συμπλήρωμα» του νέου δανείου και είναι συνδεδεμένα με τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας: δηλαδή κεφάλαια που θα συμπληρώσουν μισθούς και συντάξεις, αλλά και την αποπληρωμή χρεών. Θα μπορέσει η όποια νέα κυβέρνηση να καλύψει τους στόχους των αποκρατικοποιήσεων όπως υπογράφτηκαν στο τρίτο μνημόνιο ή θα μπούμε και πάλι σε περιπέτειες; Η απάντηση είναι άγνωστη, μια και λόγω των εκλογών το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων έχει πάει πίσω, ενώ και η όποια νέα κυβέρνηση θα βρεθεί σε δυσχέρεια να τηρήσει τα «υπεσχημένα», το κάθε πιθανό σχήμα για τους δικούς του «λόγους». «Λογαριασμός» ΤΑΙΠΕΔ Η απόδειξη της σύνδεσης των εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις με τις χρηματοδοτικές ανάγκες έρχεται με το τεστ του Δεκεμβρίου. Ο προϋπολογισμός προβλέπει πληρωμές 3,2 δισ. ευρώ για τις ανάγκες του κράτους, αλλά οι δόσεις από τους εταίρους φτάνουν μόλις στα 2 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 1,2 δισ. έχουν καταγραφεί ότι θα προέλθουν από τα έσοδα του ΤΑΙΠΕΔ/νέου Υπερταμείου Κρατικής Περιουσίας, που κανονικά θα έπρεπε να έχει διαμορφωθεί. Με βάση τη λογική του νέου μνημονίου, τα ποσά που έχουν «προδιαγραφεί» για κάθε τρίμηνο - εξάμηνο - έτος θα περιλαμβάνονται στον λογαριασμό των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας, ώστε να διασφαλιστεί η (κατά τους δανειστές) υλοποίηση των όσων έχει δεσμευθεί η ελληνική πλευρά. Δηλαδή η κάλυψη των στόχων των αποκρατικοποιήσεων θα διασφαλίζει και την ομαλή χρηματοδότηση της χώρας για όλη τη διάρκεια του μνημονίου. Εάν γυρίσουμε στο «τεστ του Δεκεμβρίου» με την ανάγκη εξεύρεσης των 1,2 δισ. ευρώ, αυτό «εξηγεί» και τη σπουδή της κυβέρνησης Τσίπρα να υπογράψει την κατ’ αρχήν έγκριση της σύμβασης για τα περιφερειακά αεροδρόμια λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών ψήφισης των προαπαιτούμενων, τον περασμένο Αύγουστο: ώστε να διασφαλιστεί δηλαδή ότι τα κεφάλαια αυτά θα «πέσουν» στα κρατικά ταμεία. Για του λόγου το αληθές η σύμβαση προβλέπει εφάπαξ καταβολή 1,23 δισ. ευρώ από τους Γερμανούς της Fraport, ποσό που συμπίπτει τόσο με τον ετήσιο στόχο των αποκρατικοποιήσεων όσο και με την ανάγκη που προκύπτει για τον Δεκέμβριο. Η «εμπλοκή» των εκλογών, ωστόσο, όπως και οι αψιμαχίες του Μεγάρου Μαξίμου με τους Γερμανούς για τις λεπτομέρειες του προγράμματος, έχουν ήδη μεταθέσει τις τελικές υπογραφές, όπως και την καταβολή του ποσού, για «βαθιά» μέσα στο 2016. Εναλλακτικά (και για να καταγραφεί το επείγον του ζητήματος) η πλευρά των δανειστών φέρεται να έχει ζητήσει να πωληθούν έως το τέλος του 2015 οι μετοχές του ΟΤΕ και των ΕΛΠΕ ως αντιστάθμισμα στην καθυστέρηση του ντιλ για τα αεροδρόμια. Και αυτό όμως προσκρούει σε εμπόδια. Για τα ΕΛΠΕ, στην απομείωση της αρχικά προβλεπόμενης αξίας και την έλλειψη επενδυτικού ενδιαφέροντος. Και για τον ΟΤΕ, στην ιδιαιτερότητα των διαδικασιών, με την πλειοψηφούσα Deutsche Telekom να διατηρεί δικαίωμα προαίρεσης καθυστερώντας εκ των πραγμάτων τις διαδικασίες. Ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι το ποσό της αποκρατικοποίησης των αεροδρομίων μπορεί να μεταφερθεί λογιστικά και να μην υπάρξει πρόβλημα, η ακόμη μεγαλύτερη δοκιμασία έρχεται για το 2016, στο οποίο έχει πέσει το μεγαλύτερο βάρος των 3,7 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις: δηλαδή κάτι περισσότερο από 900 εκατ. ευρώ το τρίμηνο... Απέναντι σε αυτόν τον Γολγοθά η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει να τρέξει σχεδόν το σύνολο των προγραμμάτων που βρίσκονται στον «ορίζοντα». Και πάλι όμως οι καθυστερήσεις και τα πολιτικής ή νομικής φύσεως προβλήματα διαμορφώνουν αμφιβολίες για το κατά πόσο μπορεί να καλυφθούν οι στόχοι. Θεωρητικά το επιτελείο του Στέργιου Πιτσιόρλα «τρέχει» τα προγράμματα των ΟΛΠ (και ΟΛΘ) ώστε να υπάρξουν δεσμευτικές προσφορές στα τέλη Οκτωβρίου (και τις αρχές του 2016 αντίστοιχα), όπως αναφέρουν τα προαπαιτούμενα. Ακόμη όμως και αν η τελική φάση των διαγωνισμών ολοκληρωθεί στις αρχές του 2016, τα έσοδα αναμένεται να είναι χαμηλότερα των 500 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από τον περιορισμό του προς παραχώρηση μεριδίου από το αρχικό 67% στο 51%, με το υπόλοιπο 16% να παραχωρείται σε ορίζοντα τετραετίας. Κάτι που σημαίνει ότι η νέα κυβέρνηση μπορεί να υποχρεωθεί στην επαναφορά του προς πώληση ποσοστού στο 67%. Σε κάθε περίπτωση στο ΤΑΙΠΕΔ «τρέχουν» τα προγράμματα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ROSCO, ώστε να υπάρξουν προσφορές στα τέλη του έτους ή τις αρχές του μνημόνιοστόχοι μνημονίουιδιωτικοποιήσειςΤΑΙΠΕΔIssue: 1882Issue date: 17-09-2015Has video: