Κατάσταση πολιορκίας

ΕΛΛAΔΑΈντυπη Έκδοση

Η δραματική αύξηση των προσφύγων που φτάνουν στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου σπρώχνουν ένα ήδη παραπαίον σύστημα υποδοχής σε σημείο κατάρρευσης. Πρόκειται για σύμπτωμα της αποτυχίας των ηγετών της Ε.Ε. να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά την προσφυγική κρίση, προειδοποιεί η Διεθνής Αμνηστία εν όψει της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. που αρχίζει σήμερα. Μια πρόσφατη ερευνητική αποστολή και επακόλουθη έρευνα αποκάλυψε ότι οι νεοεισερχόμενοι και νεοεισερχόμενες – συμπεριλαμβανομένων παιδιών – έρχονται αντιμέτωποι με πολύ κακές συνθήκες υποδοχής. Κακός σχεδιασμός, αναποτελεσματική χρήση των κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πάγωμα των προσλήψεων έχουν καταστήσει τις ελληνικές αρχές ανίκανες να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες και να προστατεύσουν τα δικαιώματα των προσφύγων. Κάθε μήνα η ανθρωπιστική κρίση, πυροδοτούμενη από την οικονομική κρίση της Ελλάδας, χειροτερεύει. Η έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας δείχνει ότι τουλάχιστον 61.474 πρόσφυγες έφτασαν στα ελληνικά παράλια μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 22 Ιουνίου 2015 – πολύ περισσότεροι από ό,τι συνολικά το 2014 (43.500). Ο αριθμός των αφίξεων αυξάνεται, με 5.000 κατά μέσο όρο να φθάνουν ανά εβδομάδα, τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Ιουνίου. Η κατάσταση στα ελληνικά νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και των Δωδεκανήσων κινδυνεύει να βγει εκτός ελέγχου. SOS εκπέμπει η Λέσβος Μόνο στη Λέσβο υπολογίζεται ότι καθημερινά φθάνουν στο νησί προερχόμενοι από τα παράλια της Μικράς Ασίας κατά μέσον όρο 700 με 800 πρόσφυγες, στη συντριπτική τους πλειονότητα Σύροι με τις οικογένειές τους. Τα δύο κέντρα υποδοχής που λειτουργούν στο νησί, στη Μόρια και το Καρά Τεπέ, είναι αδύνατον να εξυπηρετήσουν τις χιλιάδες των μεταναστών, με συνέπεια πολλοί από αυτούς να περιφέρονται άσκοπα στις πόλεις και τα χωριά, να μεταφέρουν τα παιδιά τους μέσα σε κάδους απορριμμάτων ή να κοιμούνται «στρωματσάδα» στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Όμως, εν μέσω τουριστικής περιόδου, η ανοχή των κατοίκων του νησιού έχει φθάσει στα όριά της. Τα πρόσφατα επεισόδια μεταξύ Σύρων και Αφγανών στο Κέντρο Φιλοξενίας του Καρά Τεπέ, καθώς και οι συλλήψεις κατά τη διάρκεια πορείας διαμαρτυρίας των μεταναστών για την καθυστέρηση που παρατηρείται στις διαδικασίες χορήγησης εξάμηνης άδειας παραμονής στη χώρα μας, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Επιπλέον, η πρόσφατη ματαίωση της άφιξης στο νησί ενός κρουαζιερόπλοιου με 780 Αμερικανούς τουρίστες, με τον καπετάνιο του πλοίου να επικαλείται φόβους για την ασφαλή παραμονή των τουριστών στο νησί, ήταν η «σταγόνα» που «ξεχείλισε» το «ποτήρι της υπομονής». Προβλήματα παρατηρούνται και στις αφίξεις τσάρτερ, που είναι προγραμματισμένες για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ήδη η Transavia ματαίωσε μια πτήση που ήταν προγραμματισμένη για τις αρχές Ιουλίου από το Άμστερνταμ, ενώ έντονα ανήσυχοι εμφανίζονται και πράκτορες που έχουν κλείσει για τους συγκεκριμένους μήνες γκρουπ Τσέχων τουριστών. Χρειάστηκε μάλιστα η προσωπική παρέμβαση του δημάρχου Λέσβου Σπύρου Γαληνού, ο οποίος, με επιστολή του προς τους ξένους μεγάλους τουριστικούς πράκτορες, δεσμεύθηκε για τη φιλοξενία των τουριστών στο νησί. Ένα αποτυχημένο σύστημα Σε όλα τα νησιά υπάρχουν μόνο δύο Κινητές Μονάδες Πρώτης Υποδοχής (στη Λέσβο και τη Σάμο). Ωστόσο, οι περισσότεροι νεοαφιχθέντες δεν έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες πρώτης υποδοχής. Αυτές οι υπηρεσίες, που προορίζονται να προσδιορίζουν την εθνικότητα των νέων αφίξεων και να τους παρέχουν βασική ιατρική, ψυχοκοινωνική και ανθρωπιστική στήριξη, είναι είτε σοβαρά υποστελεχωμένες ή και εντελώς απούσες από νησιά με μεγάλο αριθμό αφίξεων, όπως η Κως και η Χίος. Η έλλειψη της ταυτοποίησης οδηγεί σε αποτυχία για τον εντοπισμό των μελών ευπαθών ομάδων, όπως τα ασυνόδευτα παιδιά. Για το 2014 επίσημα αρχεία δείχνουν ότι 1.097 ασυνόδευτα παιδιά έφτασαν στα νησιά και στον Έβρο, ενώ 216 έφτασαν μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου και 3ης Ιουνίου 2015. Οι πραγματικοί αριθμοί πιθανόν να είναι πολύ υψηλότεροι. Λόγω του περιορισμένου αριθμού των θέσεων σε καταφύγια, πολλά ασυνόδευτα παιδιά κρατούνται σε εγκαταστάσεις κράτησης μεταναστών για παρατεταμένες χρονικές περιόδους – κατά μέσον όρο 37 ημέρες. Ασυνόδευτα παιδιά μίλησαν στη Διεθνή Αμνηστία για περιπτώσεις κακομεταχείρισης, με ένα αγόρι από το Αφγανιστάν να περιγράφει πώς ρίχτηκε στο έδαφος από φρουρό της Αστυνομίας στη Μόρια, το κέντρο κράτησης μεταναστών στη Λέσβο. Ένα άλλο παιδί, ένα 17χρονο αγόρι από το Αφγανιστάν που κρατήθηκε για 70 ημέρες στη Μόρια, είπε στη Διεθνή Αμνηστία τον Μάρτιο του 2015: «Δεν έχουμε ζεστό νερό για να πλυθούμε ... πολλοί από εμάς δεν έχουν καν κουβέρτες». Απάνθρωπες συνθήκες κράτησης Οι συνθήκες στους χώρους κράτησης είναι σημαντικά κατώτερες από τα διεθνή και εθνικά πρότυπα και ενδέχεται να ισοδυναμούν με απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση. Υπάρχει χρόνιος συνωστισμός και έλλειψη υγιεινής, η οποία συμπεριλαμβάνει τουαλέτες που πλημμυρίζουν, λερωμένα στρώματα, ελλείψεις σε κλινοσκεπάσματα και ρούχα, διακοπές ρεύματος και έλλειψη ζεστού νερού. Στις νέες αφίξεις συχνά δεν δίνονται νέα ρούχα και οι πρόσφυγες αναγκάζονται να κοιμούνται με τα βρεγμένα ρούχα με τα οποία έφτασαν. Ο συνωστισμός σημαίνει ότι πολλοί πρόσφυγες αναγκάζονται να κοιμούνται σε ανοιχτούς χώρους, όπως σε λιμάνια. Στη Λέσβο αναγκάζονται να κοιμούνται σε καταυλισμό μέσα σε έναν χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων που είναι τρεις φορές πάνω από τη χωρητικότητά του. Στο κέντρο κράτησης μεταναστών στη Σάμο, το οποίο έχει μια καταγεγραμμένη χωρητικότητα 280 ατόμων, κρατούνταν μέχρι και 600 πρόσφυγες τον Ιούνιο και η χωρητικότητα στο κέντρο κράτησης της Χίου από 208 άτομα ξεπεράστηκε σε περισσότερα από 300 άτομα. Οι άνθρωποι που αναζητούν άσυλο συχνά αναγκάζονται να παραμείνουν υπό κράτηση για αρκετές εβδομάδες, καθώς οι αιτήσεις τους για άσυλο καταχωρίζονται. Τα σοβαρά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες που αναζητούν άσυλο έχουν προκύψει από τον ανεπαρκή αριθμό των Περιφερειακών Γραφείων Ασύλου και του προσωπικού τους.πρόσφυγεςυποδοχήανθρωπιστική κρίσηνησιάIssue: 1870Issue date: 25-06-2015Has video: