Κάρολος Ογλ: Η θυσία ενός φιλέλληνα δημοσιογράφου

ΕΛΛAΔΑΈντυπη Έκδοση

Διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία η δημοσιογραφία και οι δημοσιογράφοι έχουν τεθεί στο στόχαστρο της εξουσίας. Τα παραδείγματα είναι πολλά και πλέον ζούμε ημέρες αμφισβήτησης της ελευθερίας του Τύπου από καθεστωτικές αντιλήψεις.

Η πρώτη καταγεγραμμένη απώλεια πολεμικού ανταποκριτή στη χώρα μας είναι αυτή του δημοσιογράφου Καρόλου Ογλ της εφημερίδας των «Times» του Λονδίνου. Η περίπτωση του Ογλ, ο οποίος γεννήθηκε στις 6 Απριλίου του 1851, είναι ιδιαιτέρα ενδιαφέρουσα. Ο νεαρός Άγγλος, αφού μεγάλωσε σ’ ένα ειδυλλιακό και άνετο περιβάλλον, σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Όλα έδειχναν ότι θα ακολουθούσε μια λαμπρή καριέρα αρχιτέκτονα. Μάλιστα, αργότερα, μετά το πέρας των σπουδών του, μαθήτευσε διπλά στον μεγάλο αρχιτέκτονα Φρέντερικ Ουίλιαμ Ρόπερ. Αρχικά εργάστηκε στο Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων και κατόπιν ταξίδεψε στη Ρώμη, για να βρεθεί τον Αύγουστο του 1875 στην Αθήνα, εργαζόμενος στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Ερνστ Τσίλερ. Παράλληλα με την αρχιτεκτονική άρχισε να συνεργάζεται με την περιοδική έκδοση «Builder»: «Το τάλαντό του για το γράψιμο, η παρατηρητικότητά του, η ανάγκη του να εκφραστεί για όλα όσα συνέβαιναν γύρω του, τον ώθησαν τον Ιούλιο του 1876 να απευθυνθεί, όπως ο Στίλλμαν, όπως και τόσοι άλλοι, στους “Times” για συνεργασία από την Αθήνα. Η συνεργασία των “Times” με τον Ογλ επισημοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, όταν δημιουργήθηκαν τα προβλήματα υγείας και συνεργασίας της εφημερίδας με τον Στίλλμαν. Ο νεαρός δόκιμος δημοσιογράφος, που από δω και πέρα θα φέρει τον τίτλο “Ανταποκριτής των Times”, αρχίζει από αυτή τη στιγμή μια καινούργια καριέρα και ξεκινά για τη Σερβία με σπουδαία αποστολή». [Αγγελική Μέρου, «Βρετανοί πολεμικοί ανταποκριτές στη Θεσσαλία» (1875 - 1883)].Η πρώτη αποστολή που ανέλαβε ως ανταποκριτής των «Times», ήταν η κάλυψη των γεγονότων του σερβοτουρκικού πολέμου που είχε σαν θέατρο του πολέμου την περιοχή του Μαυροβουνίου. Οι ανταποκρίσεις του αργότερα περιελάμβαναν και ελληνικά θέματα που αφορούσαν κατά κύριο λόγο την Κρήτη και τη Θεσσαλία και οι ανταποκρίσεις του ήταν έντονα φιλελληνικές. Η Μακρινίτσα, πρωτεύουσα των επαναστατών Το αίτημα της ένωσης πολλών ακόμα υποδουλωμένων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία περιοχών της ελληνικής επικράτειας με την Ελλάδα δημιουργούσε κατά καιρούς διάφορες εντάσεις αλλά και ξεσηκωμούς. Έτσι πάντα υπήρχε μια αναταραχή στις περιοχές εκείνες που ο ελληνισμός στέναζε: Θεσσαλία, Μακεδονία και Ήπειρος, ήταν περιοχές από τη χερσαία υπόδουλη Ελλάδα που ποτέ δεν έπαψαν να αγωνίζονται για την ένωση. Στη Θεσσαλία, προπύργιο των επαναστατικών δράσεων ήταν η Μακρινίτσα στο Πήλιο, που λειτουργούσε ως πρωτεύουσα της προσωρινής κυβερνήσεως και στρατηγείο των ξεσηκωμένων Ελλήνων. Ο τόπος είχε στρατηγική σημασία και ταυτόχρονα βρισκόταν μια ανάσα από τον Βόλο, όπου υπήρχαν οι ξένες πρεσβείες αλλά και διάφοροι εκπρόσωποι του διεθνούς Τύπου που κάλυπταν τα πολεμικά γεγονότα της περιοχής Στις αρχές Φεβρουαρίου του 1878 έφτασε στον Βόλο κι ο Άγγλος ανταποκριτής των «Times», Κάρολος Ογλ. Λίγες μέρες αργότερα, ήρθε η απάντηση στων τουρκικών δυνάμεων στις επαναστατικές κινήσεις των Ελλήνων. Η μάχη του Σαρακηνού Στις 6 Φεβρουαρίου 1878, μια δύναμη αποτελούμενη από 4.500 Τούρκους στρατιώτες φτάνει στην περιοχή Σαρακηνός της Μακρινίτσας. Απέναντί τους, αντιπαρατίθεται από τους Έλληνες οπλαρχηγούς μια δύναμη 200 ανταρτών, οι οποίοι ωστόσο κατάφεραν να αναχαιτίσουν τις δυνάμεις του εχθρού προξενώντας τους ταυτόχρονα απώλειες 600 ανδρών. Αργότερα, τα τουρκικά σώματα που μπήκαν στη Μακρινίτσα σε αντίποινα λεηλάτησαν και κατέσφαξαν του κατοίκους. Οι βιαιότητες αυτές σε βάρος των αμάχων που επεκταθήκαν και στις γύρω περιοχές ακόμα και στον Βόλο, προκάλεσαν το αίσθημα των ελεύθερων Ελλήνων και έφεραν την επανάσταση της Θεσσαλίας στο κέντρο του ενδιαφέροντος του ευρωπαϊκού Τύπου. Η αντιδραση του Ογλ Ο Ογλ, παρακολουθώντας τα γεγονότα από πρώτο χέρι, αμέσως ενστερνίστηκε τα δίκαια των επαναστατημένων Ελλήνων και στις ανταποκρίσεις του εξήρε το έργο των προσωρινών κυβερνήσεων των επαναστατών ενώ ταυτόχρονα δεν παρέλειπε να καυτηριάζει τη δράση των Τούρκων ατάκτων σε βάρος του άμαχου πληθυσμού. Οι φιλελληνικές θέσεις του Ογλ δεν άρεσαν στην τουρκική πλευρά και οι τουρκικές αρχές έφτασαν μάλιστα στο σημείο να αποστείλουν μέσω του Βρετανού πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη επιστολή στον Άγγλο πρωθυπουργό κατηγορώντας τον Ογλ ως πράκτορα των Ελλήνων που υποκινεί τους Έλληνες σε επανάσταση. Άκαρπες διαπραγματεύσεις Σε γενικές γραμμές, όλος ο Φεβρουάριος πέρασε με μικροσυγκρούσεις, που δεν ανησυχούσαν ιδιαίτερα τους οπλαρχηγούς του Πηλίου. Τα πράγματα άλλαξαν όταν κατέπλευσε ο διοικητής του τουρκικού στόλου Χόμπαρτ Πασάς, συνοδευμένος από μοίρα πολεμικών που αποβίβασαν περίπου 6.000 στρατιώτες του πεζικού και των ατάκτων. Ο Χόμπαρτ ήταν αξιωματικός του βρετανικού πολεμικού ναυτικού που αποστρατεύτηκε και εργαζόταν ως μισθοφόρος της Πύλης. Ο Χόμπαρτ, δίχως να χάσει καθόλου τον χρόνο του, απέκλεισε το Πήλιο από την επικοινωνία του με τις Β. Σποράδες και ζήτησε να έρθει σε επαφή με τους Έλληνες οπλαρχηγούς για να τους πείσει να παραδώσουν τα όπλα. Για τον ίδιο ακριβώς σκοπό ζήτησε και από τον Ογλ να μεσολαβήσει. Η απάντηση του δημοσιογράφου υπήρξε αρνητική: «…Λυπούμαι ότι αι ασχολίαι μου δεν μοι επιτρέπουσι να σας επισκεφθώ αυτοπροσώπως. Έμαθον ότι προτίθεστε να βομβολίσετε την Μακρινίτσαν και μεταβαίνω εκεί χάριν ασφαλείας». Η δεύτερη σύγκρουση Στη διάρκεια της δεύτερης μάχης η ασυνεννοησία με την έλλειψη συντονισμού και συνοχής επικράτησαν με αποτέλεσμα το απόγευμα της 17ης Μαρτίου να υποχωρήσουν οι ελληνικές δυνάμεις και οι Τούρκοι να εισέλθουν στη Μακρινίτσα σκοτώνοντας γυναικόπαιδα και λεηλατώντας τις εκκλησιές και τα σπίτια. Οι άγριες σφαγές έφεραν στον Βόλο τον Στέιτ, εκπρόσωπο της κυβέρνησης, προκειμένου να πιέσει για συνθηκολόγηση. Τότε έγινε αντιληπτή η απουσία του Ογλ, πράγμα για το οποίο ενημερώθηκε ο Τρικούπης. Αμέσως σήμανε συναγερμός και κινητοποιηθήκαν όλοι οι πρόξενοι των ξένων δυνάμεων μαζί με τον Έλληνα πρόξενο Τζιώτη, ο οποίος ζήτησε την άδεια να μεταβούν στη Μακρινίτσα προς αναζήτησή του. Τότε οι τουρκικές αρχές επέδωσαν το διαβατήριο του Ογλ «που κάποιος στρατιώτης είχε βρει στο πεδίο της μάχης» και εξέδωσαν άδεια να γίνουν έρευνες. Ύστερα από έρευνες, έγινε γνωστός ο τόπος της δολοφονίας του Άγγλου ανταποκριτή. Το πτώματος βρέθηκε αποκεφαλισμένο στο Ωμέγα Ρέμα. Λέγεται ότι την επομένη της μάχης, χωρικοί της περιοχής είδαν το κεφάλι του καρφωμένο στην ξιφολόγχη ενός Τούρκου στρατιώτη, ο οποίος το περιέφερε με υπερηφάνεια… Η σορός του Ογλ μεταφέρθηκε στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στον Βόλο, όπου και παρέμεινε για λαϊκό προσκύνημα. Στις 28 Μαρτίου μεταφέρθηκε στον Πειραιά με αγγλική κανονιοφόρο και έγινε δεκτή με μεγάλες τιμές από τις αρχές και πλήθος κόσμου. Με ειδική αμαξοστοιχία μεταφέρθηκε στην Αθήνα και τοποθετήθηκε στον καθολικό ναό του Αγίου Διονυσίου. Η σορός του ενταφιάστηκε στο Α’ Νεκροταφείο, δίπλα στον τάφο του ναυάρχου Κανάρη. απώλεια πολεμικού ανταποκριτήΕλλάδαΔημοσιογραφίαδημοσιογράφοιΚάρολος ΟγλIssue: 1960Issue date: 16-03-2017Has video: Exclude from popular: 0