Η τραγωδία σε αριθμούς

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη Έκδοση

Ίσως ούτε η Πυθία να ήταν σε θέση να προβλέψει πώς θα εξελιχθεί το προσφυγικό ζήτημα στην Ευρώπη το 2016, αφού κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις.

Με το «καλημέρα» δύο πολύ σημαντικά γεγονότα συνταράσσουν το διεθνές σκηνικό επηρεάζοντας έμμεσα και τη χώρα μας: Η κρίση μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν με αφορμή την εκτέλεση του σιίτη κληρικού Νιμρ Αλ Νιμρ και η ενίσχυση των ήδη αυστηρών ελέγχων στα σύνορα της Σουηδίας με τη Δανία με σκοπό τον περιορισμό των προσφυγικών ροών.

Από τη μια, το τεταμένο κλίμα στις σχέσεις ανάμεσα

στις δύο ισχυρότερες χώρες στη Μέση Ανατολή και ηγέτιδες δυνάμεις των δύο μεγαλύτερων μουσουλμανικών δογμάτων, των σιιτών και των σουνιτών, κάνει πιο δύσκολες τις διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση λύσης στο Συριακό και «πυρπολεί» το ενδεχόμενο μιας διεθνούς συμμαχίας εναντίον του Ισλαμικού Κράτους.

Ελάχιστοι πλέον πιστεύουν πως ο πενταετής εμφύλιος στη Συρία θα λήξει σύντομα. Η αίσθηση αυτή κυριαρχεί πλέον και μεταξύ των 4.390.439 (στοιχεία 17 Δεκεμβρίου 2015) Σύρων προσφύγων που εγκατέλειψαν τη χώρα. Σχεδόν 3,5 εκατομμύρια παρέμεναν όλα αυτά τα χρόνια στους προσωρινούς καταυλισμούς στην Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή ο πόλεμος θα ολοκληρωνόταν. Από αυτούς σχεδόν τα δύο τρίτα εγκατέλειψαν τη Συρία το 2015 και κατανέμονται ως εξής: Τουρκία 2.291.000, Λίβανος 1.070.189, Ιορδανία 633.466.

Οι ελπίδες τους όμως μέρα με τη μέρα μειώνονται και οι εκτιμήσεις ειδικών και μη είναι ότι το 2016 η Ευρώπη πρόκειται να γνωρίσει το μεγαλύτερο «κύμα» προσφύγων από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Περισσότεροι και από τους ένα εκατομμύριο ανθρώπους και πλέον που ήδη επιχείρησαν τον διάπλου της Μεσογείου από τα τουρκικά παράλια και τη Λιβύη προς την Ευρώπη.

Ο απολογισμός

Η συντριπτική πλειονότητα των προσφύγων εισήλθε στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, που παρουσιάζει σήμερα αποκλειστικά το «Ποντίκι», από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως και τις 4 Ιανουαρίου 2016 έφθασαν στην Ελλάδα 859.508 πρόσφυγες και μετανάστες!

Η πλειονότητα (43%) είναι Σύροι και ακολουθούν οι Ιρακινοί (26%), Αφγανοί (24%), Ιρανοί, Μαροκινοί και Αλγερινοί σε ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 2% και 6% μηνιαίως. Το 45% είναι άνδρες, το 35% παιδιά και το 20% γυναίκες, ένδειξη του ότι σχεδόν ένα στα δύο προσφυγόπουλα καταλήγει στην Ευρώπη είτε ασυνόδευτο είτε μόνο με τον έναν από τους δύο γονείς του.

Ήδη από τις αρχές της νέας χρονιάς έως και την περασμένη Δευτέρα 8.189 νέοι πρόσφυγες έφθασαν στα ελληνικά νησιά. Κατά μέσο όρο 2.047 άνθρωποι καθημερινά, με τους περισσότερους να φθάνουν στη Λέσβο. Όσο για τον τραγικό απολογισμό των ανθρώπων που χάθηκαν στα παγωμένα νερά του Αιγαίου, επισήμως ανέρχονται σε 395 (149 εξακολουθούν να θεωρούνται αγνοούμενοι).

Όμως εκφράζονται φόβοι ότι ο αριθμός των αφίξεων στην Ευρώπη – και των θυμάτων – είναι πολύ μεγαλύτερος, αφού οι παραπάνω αριθμοί συντάχθηκαν βάσει των προσφύγων και μεταναστών που εντοπίστηκαν από τις λιμενικές αρχές και τις ΜΚΟ και ταυτοποιήθηκαν στα προσωρινά κέντρα καταγραφής στα ελληνικά νησιά.

Ο μεγάλος «ξεριζωμός»

Το να διασχίσεις τη Μεσόγειο είναι επικίνδυνο, καθώς ο κίνδυνος πνιγμού καραδοκεί. Όμως πρόσφυγες και μετανάστες συνεχίζουν να έρχονται κάθε μέρα σε πολλές βάρκες, από τις οποίες ξεχύνονται στις ακτές των ελληνικών νησιών κοντά στην Τουρκία. Η πλειονότητα των αφιχθέντων έχει τραπεί σε φυγή λόγω της σύρραξης στη Συρία. Από πλευράς εκπαίδευσης, είναι η αφρόκρεμα της χώρας τους: το 86% αναφέρει ότι έχει τελειώσει τη δευτεροβάθμια ή πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Οι μισοί από αυτούς έχουν φοιτήσει σε πανεπιστήμιο.

Όμως «κουβαλούν» τις πληγές του πολέμου. Ένας στους πέντε εξακολουθεί να αναζητεί κάποιο μέλος της οικογένειάς του που έχει χαθεί στη Συρία. Αυτά είναι μερικά από τα ευρήματα μιας έρευνας που δημοσίευσε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) πρόσφατα στη Γενεύη. Βασίζεται σε συνεντεύξεις που έκαναν ομάδες του τομέα προστασίας των συνόρων της Υ.Α. σε διάφορες τοποθεσίες στην Ελλάδα στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Η μεγάλη πλειονότητα των ερωτηθέντων (78%) ήταν κάτω των 35 ετών. Το επάγγελμα που αναφέρεται συχνότερα είναι φοιτητής. Το 16% των ερωτηθέντων είπε ότι φοιτούσε στο πανεπιστήμιο πριν τραπεί σε φυγή. Ακολουθούσαν οι έμποροι σε ποσοστό 9%, οι ξυλουργοί, ηλεκτρολόγοι και υδραυλικοί σε ποσοστό 7%, οι μηχανικοί και αρχιτέκτονες σε ποσοστό 5% και τέλος οι γιατροί ή φαρμακοποιοί σε ποσοστό 4%. Συνολικά, το προφίλ του πληθυσμού που βρίσκεται σε μετακίνηση είναι υψηλής εξειδίκευσης.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων – το 63% – είπαν ότι εγκατέλειψαν τη Συρία το 2015. Και το 85% δήλωσε ότι έφτασε σε ένα από τα ελληνικά νησιά με την πρώτη απόπειρα. Οι περισσότεροι, το 65%, δήλωσαν ότι δεν είχαν κάποιες ιδιαίτερες ανάγκες. Το 5% είπε ότι είχε υποστεί βασανιστήρια.

Η πλειονότητα είχε περάσει λιγότερο από τρεις μήνες σε μια τρίτη χώρα πριν διασχίσει τη Μεσόγειο. Πολύ λίγοι, μόνο το 13%, είχαν επάνω τους τα απαραίτητα έγγραφα που τους επέτρεπαν να παραμείνουν σε μια τρίτη χώρα. Μεταξύ αυτών, ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 91% όσων διέμεναν σε μια τρίτη χώρα για περισσότερο από έναν μήνα, έμενε σε ιδιωτική κατοικία. Μόνο το 3% έμενε σε καταυλισμούς.

Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους εγκατέλειψαν τη χώρα και διέσχισαν τη Μεσόγειο ήταν η δυσκολία εύρεσης εργασίας και ο φόβος για την ασφάλειά τους. Περίπου το 58% των ερωτηθέντων είπε ότι η πρόθεσή του ήταν να φέρει αργότερα και άλλα μέλη της οικογένειάς του στη χώρα όπου θα του χορηγηθεί άσυλο.

Καθώς η σύρραξη στη Συρία πλησιάζει στο πέμπτο έτος της, οι περισσότεροι από αυτούς που καταφτάνουν στις ευρωπαϊκές ακτές είπαν ότι ελπίζουν να τους χορηγηθεί άσυλο στη Γερμανία. Η επόμενη ευρωπαϊκή χώρα της λίστας προτίμησής τους ήταν η Σουηδία. Οι βασικές αιτίες που έδωσαν οι ερωτηθέντες ήταν: οικογενειακή επανένωση, παροχή βοήθειας για τους πρόσφυγες, δυνατότητες εύρεσης εργασίας και ευκαιρίες εκπαίδευσης.

«Οι Σύροι διακινδυνεύουν τη ζωή τους καθώς και των παιδιών τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη ψάχνοντας να βρουν κάποιες ευκαιρίες εκπαίδευσης και απασχόλησης, για τη δυνατότητα να ζήσουν σε ασφάλεια και ειρήνη» δήλωσε η Νταϊάν Γκούντμαν, αναπληρώτρια διευθύντρια του Γραφείου Ευρώπης της Υ.Α.

Στοιχεία έρευνας: Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR)

προσφυγικότραγωδίαΕυρώπηΑιγαίοαπολογισμόςΎπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγεςHas video: