Η κυβέρνηση αλλάζει τακτική ενόψει ευρωεκλογών

Ήταν τέλη Ιανουαρίου όταν ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση και αναφερόμενος στις επερχόμενες ευρωεκλογές, είχε σημειώσει με νόημα ότι «θέλουμε να καταρτίσουμε ψηφοδέλτια με κριτήριο τα πρόσωπα να μπορούν να είναι σε θέση να επιτελέσουν τον σημαντικό ρόλο ως Έλληνες ευρωβουλευτές.

Αυτό είναι, θα έλεγα, το αποκλειστικό μου κριτήριο: ποιοι μπορούν να κάνουν καλά τη δουλειά την επόμενη μέρα και από αυτό το κριτήριο απορρέουν όλες οι επιλογές μου.

Στη θεωρία η προσέγγιση του πρωθυπουργού είναι απολύτως ενδεδειγμένη: σε μια περίοδο έντονων πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων στο εσωτερικό της Ε.Ε., είναι εκ των ων ουκ άνευ μια ευρωομάδα που θα μπορεί – και στο πλαίσιο της ευρύτερης κεντροδεξιάς «πολυκατοικίας» της Ένωσης, δηλαδή του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) – με οργανωμένο και συγκροτημένο τρόπο να παλέψει για τη στήριξη (πάντα στον βαθμό του εφικτού) των συμφερόντων της χώρας και μάλιστα σε ζητήματα όπως η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), η άμυνα και η ανταγωνιστικότητα, τα οποία κυριολεκτικά «καίνε» την Αθήνα.

Στην πραγματικότητα η συγκεκριμένη προσέγγιση θα έπρεπε να αφορά όλα τα πολιτικά κόμματα που θα συμμετάσχουν στις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου: ο στόχος θα πρέπει να είναι να σταλούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο άτομα με γνώση των ευρωπαϊκών πραγμάτων και διαδικασιών (μην ξεχνάμε και την… πανίσχυρη ευρω-γραφειοκρατία), που το καθένα από την πλευρά του (πολιτική, κομματική, ιδεολογική και προσωπική) να βοηθά στην προαγωγή τόσο των συμφερόντων της χώρας όσο και γενικότερα της ευρωπαϊκής ιδέας, μιας ιδέας που έχει τύχει σημαντικής κακομεταχείρισης τα τελευταία χρόνια από τους πάντες. Εν πάση περιπτώσει, σε ιδανικές συνθήκες, αυτός θα έπρεπε να είναι ο στόχος του κάθε κόμματος ενόψει ευρωκάλπης.

Ωστόσο, προφανώς και δεν προκαλεί καμία έκπληξη το γεγονός ότι για άλλη μια φορά τα κόμματα καταφεύγουν σε… γκλαμουράτες επιλογές από τον χώρο του θεάματος, του αθλητισμού ή των ΜΜΕ, τα οποία ανέκαθεν αποτελούσαν «κράχτες» για τους ψηφοφόρους (κυρίως δε για τους πιο απολιτίκ).

Άλλωστε αυτοί μπορεί να μην ασχολούνται και πολύ με το πολιτικό γίγνεσθαι στη χώρα ή να κάθονται και να διαβάσουν τα βιογραφικά όλων των υποψηφίων, αλλά εύκολα μπορούν να αναγνωρίσουν ένα «λαμπερό» πρόσωπο που βλέπουν συχνά στην τηλεόραση ή το οποίο έχει έντονη παρουσία στα social media – για να μην ξεχνάμε και τον ρόλο της τεχνολογίας στη διαμόρφωση της πολιτικής (και όχι μόνο) επικοινωνίας εδώ και κάμποσα χρόνια.

Όμως, σε μια περίοδο που, όπως ο ίδιος ο πρωθυπουργός τονίζει όπου σταθεί κι όπου βρεθεί, «το 2024 δεν είναι 2019. Τα πράγματα έχουν δυσκολέψει πολύ. Μεγάλες γεωπολιτικές αστάθειες, η πατρίδα μας βρίσκεται σε μια ταραγμένη γειτονιά. Μεγάλες οικονομικές προκλήσεις. (…) Το να ακούγεται λοιπόν, σε αυτή την Ευρώπη που αλλάζει, ισχυρή η φωνή της πατρίδας μας έχει μεγάλη σημασία», θα περίμενε κάποιος ότι οι επιλογές στα πρόσωπα θα σηματοδοτούσαν αυτήν την κρισιμότητα, θα ήταν «πρόσωπα που θα μπορούν να είναι σε θέση να επιτελέσουν τον σημαντικό ρόλο ως Έλληνες ευρωβουλευτές».

Ωστόσο, όπως συχνά συμβαίνει στην πολιτική, το «μικροσκοπικό» κυριαρχεί του «μακροσκοπικού». Κάτι τέτοιο μοιάζει να συμβαίνει και τώρα: για παράδειγμα, στους σχεδόν δέκα μήνες της νέας θητείας της, η κυβέρνηση της Ν.Δ. μοιάζει να παρουσιάζει περισσότερες δυσλειτουργίες απ’ όσες θα περίμενε κάποιος από ένα σχήμα το οποίο πριν από περίπου έναν χρόνο οι πολίτες επιβράβευσαν δις δίνοντάς του καθαρή νίκη και ισχυρή εντολή.

Προβλήματα όπως η ακρίβεια, το αίσθημα ασφάλειας, η τραγωδία των Τεμπών «ροκανίζουν» όχι μόνο το ποσοστό που η Ν.Δ. έλαβε στις εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου του 2023, αλλά και την αυτοπεποίθηση που το κυβερνών κόμμα απέπνεε καθ’ όλη την προεκλογική περίοδο των εθνικών εκλογών, έστω και υπό το βάρος προβλημάτων και κρίσεων.

Ακόμα χειρότερα, οικονομικές επιτυχίες, όπως η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την Ελλάδα, χάνονται κάτω από την πίεση που προκαλούν σε όλο και μεγαλύτερα κομμάτια του πληθυσμού

● η ακρίβεια,

● διάφορες μεταρρυθμιστικές πρωτοβουλίες που αντιμετωπίζονται με συγκρατημένη… αδιαφορία ή ακόμα και αρνητικά (γάμος ομόφυλων ζευγαριών) από μέρος του εκλογικού σώματος που έδωσε πριν από περίπου έναν χρόνο ποσοστό σχεδόν 41% στη Ν.Δ.,

● και ζητήματα που (ίσως και με μια δόση αλαζονείας) η κυβέρνηση θεωρούσε περίπου λήξαντα (όπως η υπόθεση των Τεμπών ή οι παρακολουθήσεις πολιτικών προσώπων και δημοσιογράφων από την ΕΥΠ ή και μέσω Predator).

Τα προβλήματα αυτά έρχονται τώρα να τη «δαγκώσουν», για να παραφράσουμε μια έκφραση της αμερικανικής αργκό.

Έτσι, ενώ η γενική εικόνα – όπως αποτυπώνεται στις δημοσκοπήσεις – δεν δείχνει ότι η κυριαρχία της Ν.Δ. στο πολιτικό σκηνικό της χώρας μπορεί να απειληθεί άμεσα από κάποιο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, εντούτοις καταγράφονται κάποια φαινόμενα που δεν περνούν απαρατήρητα:

● Πρώτον, τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. (κυρίως Ελληνική Λύση και Νίκη) μοιάζουν να ενισχύονται, εισπράττοντας μέρος της δυσφορίας των πολιτών, αλλά και ειδικά του πιο συντηρητικού κομματιού των ψηφοφόρων, που, όπως έδειξε δημοσκόπηση της Prorata, αισθάνεται όλο και μεγαλύτερη αποστασιοποίηση από το κόμμα.

● Δεύτερον, ο στόχος για το βράδυ των ευρωεκλογών το ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος να γράφει μπροστά 3, από «σιγουράκι» μοιάζει να γίνεται… παιζόμενο, που λέμε και για αθλητικούς αγώνες.

Στα παραπάνω πρέπει να προστεθεί και η στρατηγική που το κυβερνών κόμμα και προσωπικά ο πρωθυπουργός μοιάζουν να υιοθετούν στον δρόμο για την ευρωκάλπη: όχι τόσο προτείνοντας ένα ισχυρό πολιτικό αφήγημα για τις ευρωεκλογές και για την «επόμενη μέρα», όσο, κυρίως, κάνοντας σύγκριση των προτάσεων της Ν.Δ. σε ιδέες και πρόσωπα με αυτές των κομμάτων της αντιπολίτευσης (η χρήση του ερωτήματος «ποιοι θέλετε να σας εκπροσωπήσουν στην Ευρωβουλή» με συνεχείς αναφορές σε ζητήματα στα οποία – θεωρητικά, τουλάχιστον – ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται αδύναμοι ή «ανοιχτοί» σε επιθέσεις, αυξάνεται σχεδόν με γεωμετρική πρόοδο), με ιδιαίτερη έμφαση πλέον και στα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ., καθώς θεωρούνται και αυτά απειλή για τους εκλογικούς στόχους της.

Από τη μία πλευρά η τακτική αυτή είναι λογική: όταν θέλεις να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο (πολιτικά) για μια «καθαρή» τριετία – ο Μητσοτάκης επανέλαβε ότι οι επόμενες εθνικές εκλογές θα γίνουν το 2027 – είναι λογικό να επιδιώκεις, τόσο μέσω στρατηγικής όσο και μέσω προσώπων, να διασφαλίσεις τα κεκτημένα.

Για τους ποδοσφαιρόφιλους, η τακτική αυτή θα μπορούσε να φέρει στο μυαλό την πρώτη σεζόν του Ζοζέ Μουρίνιο στην Τσέλσι, όταν σε ορισμένες περιπτώσεις η ομάδα έπαιζε μαζική άμυνα με στόχο να κρατήσει το (θετικό γι’ αυτήν) αποτέλεσμα, αφήνοντας στην άκρη… ρομαντισμούς περί θεάματος και fair play (η τακτική αυτή λέγεται και «βάζω λεωφορείο μπροστά από το τέρμα»).

Ωστόσο αυτό σηματοδοτεί και μια μείζονα αλλαγή στρατηγικής για τη Ν.Δ., η οποία μέχρι σήμερα ακολουθούσε την τακτική «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση». Προφανώς, τα προαναφερθέντα άλυτα προβλήματα και δυσλειτουργίες παίζουν σημαντικό ρόλο στη χάραξη της προεκλογικής στρατηγικής, όμως ο – ας πούμε – «αμυντικός» χαρακτήρας της καθορίζει και τις πολιτικές κινήσεις.

● Εξ ου και η υποψηφιότητα Φρέντι Μπελέρη, καθώς έχει ισχυρό «γκελ» σε πιο δεξιά / συντηρητικά κομμάτια του εκλογικού σώματος.

● Εξ ου και τα «λαμπερά ονόματα» που είναι αναγνωρίσιμα, ακόμα και από απολιτίκ δυνητικούς ψηφοφόρους.

● Εξ ου και η συνέχιση της διεύρυνσης προς την Κεντροαριστερά, παρότι καταγράφεται δυσφορία στο δεξιό κομμάτι του κόμματος.

● Εξ ου και οι εκπρόσωποι των αποδήμων στο ευρωψηφοδέλτιο, καθώς η επιστολική ψήφος μπορεί να αποτελέσει… λιμενοβραχίονα κατά της αποχής.

Φυσικά, η τακτική της Ν.Δ., τουλάχιστον ως προς τα πρόσωπα που απαρτίζουν το ευρωψηφοδέλτιο, δεν αποτελεί την εξαίρεση, αφού όλα τα κόμματα επιδιώκουν να συνθέσουν ένα (ούτως ειπείν) ψηφοδέλτιο – σούπερ μάρκετ, το οποίο θα μπορεί να απευθύνεται σε κάθε πιθανό και απίθανο τμήμα του εκλογικού σώματος.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ και όλοι εντάσσουν στις ευρωλίστες τους πρόσωπα που θεωρούν ότι θα έχουν θετικό γι’ αυτούς αντίκτυπο στην κάλπη των ευρωεκλογών και, εν τέλει, θα τους διασφαλίσουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα (φέτος μάλιστα, μέσα σε όλα τα άλλα, είχαμε και το όχι και πολύ σύνηθες φαινόμενο εν ενεργεία ευρωβουλευτής να θέτει εκ νέου υποψηφιότητα με άλλο κόμμα από αυτό με το οποίο εξελέγη το 2019).

Οπότε, αν όλα εξελιχθούν… ομαλά (ήτοι, όπως έχει προβλέψει το «Ποντίκι»…), έχουμε μπροστά μας περίπου ένα δίμηνο υψηλής πόλωσης, με έμφαση στο εσωτερικό πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, ιδιαίτερο βάρος στις πιο «λαμπερές» υποψηφιότητες, προσπάθεια αποδόμησης του – όποιου – αφηγήματος του αντιπάλου κόμματος και ελπίδες για ένα θετικό αποτέλεσμα το βράδυ της 9ης Ιουνίου, το οποίο, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, ενδεχομένως θα καθορίσει πολλά περισσότερα από την εκπροσώπηση της χώρας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Πάντως, για την κυβέρνηση και τη Ν.Δ. το στοίχημα έχει μπει και μένει να φανεί αν και τι θα αποδώσει στο τέλος.

Διαβάστε επίσης:

Πολιτική θύελλα για την υποψηφιότητα Μπελέρη: Πυρά και από γαλάζιους, αντιδράσεις από την αντιπολίτευση

ΣΥΡΙΖΑ κατά Άδωνι και ΝΔ: Η τρομολαγνεία περί πολιτικής σταθερότητας για τις ευρωεκλογές θα πέσει στο κενό

Κόντρα Μενδώνη – Ακρίτα στη Βουλή