Ενωμένη Ευρώπη: Tο όραμα του Βίκτωρος Ουγκώ

ΚΟΣΜΟΣΈντυπη ΈκδοσηΣτο πρώτο μέρος των «Έργων και Λόγων», ο Ουγκώ αναφέρεται στην έκτη επέτειο των γεγονότων που ξέσπασαν στο Παρίσι στις 24 Φεβρουαρίου 1848 και την καθοριστική επίδρασή τους στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης. Απευθυνόμενος στους εξόριστους προγραμμένους συμπατριώτες του στη Μεγάλη Βρετανία, μας παραδίδει ένα μεγαλειώδες αντιπολεμικό κείμενο, ένα απαστράπτον «κατηγορώ» εναντίον της μοναρχίας και της απολυταρχίας, συνθέτοντας ταυτόχρονα τον ύμνο της Ενωμένης Ευρώπης, ενός οράματος συγκλονιστικά επίκαιρου στις μέρες μας. Καταγγέλλοντας τις καταστρεπτικές συνέπειες των αλλεπάλληλων ευρωπαϊκών πολεμικών συγκρούσεων, εμπνέεται από μια πολιτική που κάνει λόγο για την αναγκαιότητα της Ενωμένης Ευρώπης! Τα κείμενα αυτά, σφραγισμένα από την ιδιοφυία τού συντάκτη τους, αποτελούν, εκτός από αδιάψευστα τεκμήρια μιας ταραχώδους και εξέχουσας σημασίας εποχής, την πολιτική παρακαταθήκη του, στην οποία συνέθεσε με εμπνευσμένη ακρίβεια το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης. Σήμερα, το μέλλον αυτής της πολιτικής οντότητας δοκιμάζεται σκληρά από τα οικονομικά αδιέξοδα και την ανικανότητα μικρονόων πολιτικών ηγετίσκων που αδυνατούν να κατανοήσουν και να σηκώσουν το βάρος ενός ονείρου που τόσο γλαφυρά μας παρέδωσε η γραφίδα ενός ξεχωριστού Ευρωπαίου μυθιστοριογράφου, ο οποίος τίμησε το όνομά του και την πατρίδα του στους αιώνες. Ύμνος στην Ενωμένη Ευρώπη Αν η Επανάσταση που ξεκίνησε σαν σήμερα πριν από επτά χρόνια στο δημαρχείο του Παρισιού, είχε ακολουθήσει τη φυσική της πορεία και δεν είχε, από την επαύριο κιόλας του ξεσπάσματός της, ξεστρατίσει από τον στόχο της· αν η Αντίδραση στην αρχή, και ο Λουδοβίκος Βοναπάρτης κατόπιν, δεν είχαν γκρεμίσει τη Δημοκρατία – η Αντίδραση με πονηριά και αργό φαρμάκι, ο Λουδοβίκος Βοναπάρτης με νυχτερινές εφόδους, επιθέσεις, ενέδρες και δολοφονίες· αν ήδη εκείνες τις λαμπρές ημέρες του Φεβρουαρίου η Δημοκρατία είχε σηκώσει το λάβαρό της στις Άλπεις και στον Ρήνο και αν στο όνομα της Γαλλίας είχε βροντοφωνάξει στην Ευρώπη εκείνη την κραυγή: Ελευθερία! – πράγμα που θα ήταν αρκετό εκείνη την εποχή, το θυμόσαστε όλοι, για να συντελεστεί στη Γηραιά Ήπειρο ο ξεσηκωμός όλων των λαών και η πλήρης κατάρρευση όλων των θρόνων· αν η Γαλλία, σηκώνοντας το μεγάλο σπαθί του 1792, είχε προσφέρει τη βοήθειά της, ως όφειλε, στην Ιταλία, στην Ουγγαρία, στην Πολωνία, στην Πρωσία, στη Γερμανία· αν, με δυο λόγια, η Ευρώπη των λαών είχε διαδεχθεί το 1848 την Ευρώπη των βασιλέων, να πώς θα ήταν σήμερα, μετά από επτά χρόνια ελευθερίας και διαφωτισμού, τα πράγματα στην ήπειρό μας. Θα βλέπαμε τα εξής: Η ήπειρός μας θα ήταν ένας και μόνο λαός· τα έθνη θα διήγαν τον βίο τους μέσα στον κοινό ευρωπαϊκό βίο· η Ιταλία θα ανήκε στην Ιταλία, η Πολωνία θα ανήκε στην Πολωνία, η Ουγγαρία θα ανήκε στην Ουγγαρία, η Γαλλία θα ανήκε στην Ευρώπη, η Ευρώπη θα ανήκε στην Ανθρωπότητα. Ο Ρήνος δεν θα ήταν γερμανικό ποτάμι· η Βαλτική και η Μαύρη Θάλασσα δεν θα ήταν ρωσικές λίμνες· η Μεσόγειος δεν θα ήταν γαλλική λίμνη· ο Ατλαντικός δεν θα ήταν αγγλική θάλασσα· δεν θα υπήρχαν κανόνια στο Σουντ, στο Γιβραλτάρ και στα Δαρδανέλια. Τα ποτάμια θα ήταν ελεύθερα, τα περάσματα θα ήταν ελεύθερα, οι ωκεανοί θα ήταν ελεύθεροι. Και η Ευρώπη θα ήταν ένα έθνος, η Γερμανία για τη Γαλλία και η Γαλλία για την Ιταλία ό,τι είναι σήμερα η Νορμανδία για την Πικαρδία και η Πικαρδία για τη Λωρραίνη. Δεν θα υπήρχαν πόλεμοι· κατά συνέπεια ούτε και στρατοί πλέον. Από οικονομικής και μόνον απόψεως, το καθαρό κέρδος τον χρόνο για την Ευρώπη θα έφτανε τα τέσσερα δισεκατομμύρια. (Και σημειώστε: στη Γαλλία δεν θα είχαμε πια μοναρχική χορηγία, δεν θα υπήρχαν μισθοδοτούμενοι κληρικοί, ούτε αμετάθετοι δικαστές, ούτε κεντρική διοίκηση, ούτε μόνιμος στρατός – με καθαρό κέρδος τον χρόνο 800 εκατομμύρια, δύο εκατομμύρια την ημέρα…). Δεν θα υπήρχαν σύνορα, ούτε τελωνοφύλακες, ούτε δασμοί· οι συναλλαγές θα ήταν ελεύθερες· μια γιγαντιαία πλημμυρίδα και άμπωτη χρημάτων και προϊόντων θα επικρατούσε· βιομηχανία και εμπόριο θα εικοσαπλασιάζονταν· ο πλούτος της ηπείρου μας θα αύξανε ετησίως κατά δέκα τουλάχιστον δισεκατομμύρια. Προσθέστε και τα τέσσερα δισεκατομμύρια από την κατάργηση των στρατών, συν άλλα δύο δισεκατομμύρια τουλάχιστον από την κατάργηση των παρασιτικών αξιωμάτων σ’ όλη την ήπειρο, συμπεριλαμβανομένου εκείνου του βασιλέως, αυτά ισοδυναμούν κάθε χρόνο μ’ έναν μοχλό δεκαέξι περίπου δισεκατομμυρίων για να ανυψώσουμε την οικονομία μας. Νέα κονδύλια υπέρ της εργασίας και ένα ταμείο για την καταπολέμηση της φτώχειας θα είχαν εξαλείψει το χάσμα της ανεργίας και των μισθών μ’ αυτή τη δύναμη των δεκάξι δισεκατομμυρίων τον χρόνο. Λογαριάστε πόσο τεράστια θα ήταν η παραγωγή αυτής της νέας ευημερίας. Δεν θα επεκταθώ περαιτέρω. Ένα κοινό νόμισμα σε δύο μορφές, μεταλλική και χάρτινη, που θα είχε για στήριγμά του το κεφάλαιο «Ευρώπη» και για κινητήριο δύναμή του την ελεύθερη εργασία 200 εκατομμυρίων ανθρώπων, ένα τέτοιο νόμισμα θα αντικαθιστούσε και θα απορροφούσε όλο αυτόν τον παράλογο νομισματικό κατακερματισμό του παρόντος, όλες αυτές τις ανάγλυφες, άθλιες φιγούρες των μοναρχών – τον κατακερματισμό που είναι από μόνος του μια επιπλέον αιτία της εξαθλίωσης· γιατί με το διαρκές πάρε-δώσε των νομισμάτων αυξάνουμε το πλήθος τους άρα και την τριβή· αυξάνοντας δε την τριβή, μειώνουμε την κυκλοφορία. Όπως σ’ όλα τα πράγματα, έτσι και στο νόμισμα, η κυκλοφορία είναι ενιαία. Η αδελφοσύνη θα γεννούσε την αλληλεγγύη· κέρδος όλων θα ήταν η περιουσία του καθενός, και η εργασία του καθενός, εγγύηση όλων.Ελευθερία του μετακινείσθαι, ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι, ελευθερία του ιδιοκατέχειν, ελευθερία του μορφώνεσθαι, ελευθερία του ομιλείν, ελευθερία του γράφειν, ελευθερία του σκέπτεσθαι, ελευθερία του αγαπάν, ελευθερία του πιστεύειν – όλες οι ελευθερίες από κοινού θα περιέβαλαν τον πολίτη, που υπό την προστασία τους πλέον θα γινόταν άτρωτος. Δεν θα υπήρχε βία εναντίον κανενός. Ακόμα και για καλό σκοπό. Για ποιον λόγο άλλωστε; Και μόνο από τη δύναμη των πραγμάτων, και μόνο από τη διάχυση του διαφωτισμού, και μόνο από την ανατολή της πάμφωτης μέρας που θα διαδεχόταν τον ζόφο της μοναρχίας και του κλήρου, ο αέρας θα γινόταν αποπνικτικός για τον άνθρωπο της εξουσίας, για τον άνθρωπο της απάτης, για τον άνθρωπο του ψεύδους, για τον άνθρωπο της αρπαγής, τον εκμεταλλευτή, το παράσιτο, τον τοκογλύφο, τον σφετεριστή, για όλους εκείνους που πετούν στο λυκόφως με φτερά νυχτερίδας… ΕυρώπηόραμαΒίκτωρ ΟυγκόIssue: 1931Issue date: 25-08-2016Has video: Exclude from popular: 0