Εκλογές 9ης Ιουνίου: «Για την Ευρώπη ρε γαμώτο»;

Γιατί γίνονται οι εκλογές της 9ης Ιούνη; Μα προφανώς για να εκλέξουμε αντιπροσώπους στην Ευρώπη. Έχουν βαρύτητα αυτές οι εκλογές για την Ευρώπη και ποιος ο ρόλος των Ευρωβουλευτών;

Η κυρίαρχη τάση είναι να αντιμετωπίζουμε τις ευρωεκλογές ως εσωτερικό και ελάχιστης σημασίας πολιτικό γεγονός ως να μην μας επηρεάζουν οι αποφάσεις του Ευρωκοινοβουλίου.

Όμως όπως έχει διαπιστωθεί

Αλλάζουμε η βουλιάζουμε μαζί με την Ευρώπη; Αυτό είναι το νόημα αυτών των εκλογών της 9 ης Ιουνίου.

Πριν από δύο εβδομάδες δόθηκαν στη δημοσιότητα η Έκθεση του Ενρίκο Λέτα καθώς και μια ομιλία του επίσης Ιταλού πρώην πρωθυπουργού και προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ως πρόγευση της δικής του Έκθεσης που αναμένεται μετά τις Ευρωεκλογές.

Η έκθεση Λέτα χρησιμεύει ως σχέδιο για μία Ευρώπη πολύ πέραν της Ενιαίας Αγοράς, από τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τη φορολογία, έως την άμυνα, την τεχνολογία και την κλιματική αλλαγή. Η αναμενόμενη Έκθεση Ντράγκι εμβαθύνει κυρίως στην έννοια της ανταγωνιστικότητας, και κατά κάποιον τρόπο αποτελεί το παραγωγικό θεμέλιο του οικοδομήματος που οραματίζεται ο Λέτα.

Οι δύο παραπάνω εκθέσεις «θέτουν τον δάκτυλον εις τον τύπον των ήλων» και αν η Ευρώπη έχει ακόμα ελπίδα απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα. Ο Ενρίκο Λέτα εισηγείται τη σταδιακή αντικατάσταση των εθνικών από ευρωπαϊκές ενισχύσεις, αναθέτει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στις δημόσιες επενδύσεις, προσθέτει την έρευνα – καινοτομία – εκπαίδευση στον πυρήνα της εσωτερικής αγοράς, προτείνει την διεύρυνση της ενιαίας αγοράς στις τηλεπικοινωνίες, την ενέργεια, την αμυντική βιομηχανία (με κοινή χρηματοδότηση από τον ESM) και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.

Επί της ουσίας ο Λέτα, μετά την καθιέρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ανθρώπων, των αγαθών, των υπηρεσιών και των κεφαλαίων, προτείνει την καθιέρωση μία 5ης ελευθερίας. Ενός πέμπτου πυλώνα της ενιαίας αγοράς, δηλαδή, που αφορά την ενίσχυση της έρευνας, της καινοτομίας και της εκπαίδευσης.

Κι όμως, το θέμα που έθεσε επί τάπητος ο Ντράγκι δείχνει να είναι ακόμη πιο σημαντικό για την Ευρωπαϊκή Ένωση: η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της σε ένα διεθνές περιβάλλον που μεταβάλλεται ραγδαία και συχνά βίαια.

Καθώς η Ευρώπη βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, το ζήτημα της ανταγωνιστικότητάς της έναντι των Η.Π.Α. και της Κίνας δεν ήταν ποτέ πιο πιεστικό. Σε ένα σκηνικό σεισμικών γεωπολιτικών αλλαγών (Μέτωπο Ουκρανίας, Επίθεση στην Ράφα κα.), τεχνολογικών εξελίξεων (τεχνητή νοημοσύνη), η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε μία κρίσιμη συγκυρία, παλεύοντας με την επιτακτική ανάγκη επανεφεύρεσης για να εξασφαλίσει τη θέση της σε ένα ολοένα και πιο ακραίο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Η Ευρώπη θα συνεχίσει μελλοντικά να έχει τη δυνατότητα, κυρίως απέναντι σε ΗΠΑ και Κίνα, να παρεμβαίνει πιο δυναμικά και ενεργά στα θερμά μέτωπα της γεωπολιτικής για να υπερασπίζεται (και) τα οικονομικά της συμφέροντα; Αυτό είναι το ζητούμενο για τον Ντράγκι.

Με αυτόν τον τρόπο ο Ντράγκι αναδεικνύει, την άμεση οργανική και διαχρονική διασύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στην οικονομία (ανταγωνιστικότητα) και την γεωπολιτική ακόμη και τον πόλεμο. Υποστηρίζει ότι, οι τρεις πυλώνες στους οποίους στηριζόταν η Ευρώπη τις προηγούμενες δεκαετίες και συνέβαλαν στην επιτυχία του οικονομικού της μοντέλου – η φθηνή ρωσική ενέργεια, οι μαζικές και επικερδείς εξαγωγές προϊόντων προς την Κίνα και η στρατηγική ομπρέλα των ΗΠΑ – είτε έχουν πάψει να υφίστανται είτε είναι υπό αμφισβήτηση. Για τον Ντράγκι θα χρειαστούν δύο πράγματα, αλληλένδετα: Αφενός, να υπάρξει πολιτική συναίνεση και απόφαση των «27» και, αφετέρου να βάλουν το χέρι στην τσέπη τους. Περίπου μισό δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τον Ντράγκι, για τα επόμενα χρόνια, προκειμένου η Ευρώπη να μη χάσει το τρένο.

Όσο, με άλλα λόγια, υπολογίζει ο ίδιος και το επιτελείο του ότι είναι σήμερα το χάσμα ανάμεσα στο κεφάλαια που επενδύουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ στις νέες τεχνολογίες, με στόχο τη μετάβαση στην πράσινη και ψηφιακή εποχή της οικονομίας, την ανασυγκρότηση της παραγωγικής τους βάσης και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν η τεχνητή νοημοσύνη και τα εργαλεία της.

Που θα βρεθούν τα χρήματα για να πάρει σάρκα και οστά αυτό το φιλόδοξο σχέδιο; Σύμφωνα με τον Ντράγκι ο πλέον κατάλληλος δρόμος είναι τα ευρωομόλογα, που συνεπάγονται δανεισμό από τις αγορές με κοινή ρήτρα όλων των εταίρων και της Κομισιόν, όπως συνέβη και με το Ταμείο Ανάκαμψης.

Οι δύο εκθέσεις είναι μία «φυγή προς τα εμπρός» για την Ευρώπη καθώς προτάσσουν μία άλλη ενοποιημένη Ευρώπη, με συνοχή σε επενδύσεις, σε έρευνα, σε τεχνολογία, σε εκπαίδευση, σε κοινή αμυντική αποτρεπτική ικανότητα. Μόνο έτσι δεν θα περιορίζεται πια η ελευθερία κίνησης ανθρώπων, κεφαλαίων και αγαθών ώστε η πολυσυζητημένη Ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα να μην αφορά το εσωτερικό της αλλά την θέση της στον κόσμο και την σχέση της με τους άλλους.

Το ΚΟΣΜΟΣ εκπροσωπώντας του Ευρωπαίους ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ στην Ελλάδα παρακολουθεί, όπως και ο Πέτρος Κόκκαλης ως Ευρωβουλευτής για πέντε χρόνια, τις πλέον σημαντικές ιστορικές προτάσεις που παρουσιάζονται με τις εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι και προσδιορίζουν το μέλλον της Ευρώπης μετά και τις εξελίξεις σε εφαρμογή της Πράσινης Συμφωνίας.

* Ο Γεώργιος Γκέκος είναι διδάκτωρ οικονομολόγος – σύμβουλος επενδύσεων, υποψήφιος ευρωβουλευτής με το κόμμα ΚΟΣΜΟΣ

Διαβάστε επίσης:

Αυτοδιοίκηση και Ευρωεκλογές – Μια σχέση που συχνά υποτιμάται

Περί Προέδρου Δημοκρατίας

Η… «γουστόζικη παρεξήγηση» της Κεντροαριστεράς