Δέσμευση Τσίπρα για λύση

Διαπραγμάτευση και μετά το δημοψήφισμα με στόχο βιώσιμη συμφωνία εντός ευρώ

«Το δημοψήφισμα θα γίνει» είναι το μήνυμα που απέστειλε ο πρωθυπουργός χθες με το διάγγελμά του. Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν μετά το δημοψήφισμα,

Η κυβέρνηση δείχνει να βρίσκεται σε δύσκολη θέση, γι’ αυτό ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε να διαβεβαιώσει ότι σταθερή πρόθεση της κυβέρνησης είναι η επίτευξη της συμφωνίας με τους εταίρους, ότι σε κάθε περίπτωση η ελληνική κυβέρνηση παραμένει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και ότι, αν υπήρχε θετική κατάληξη στο χθεσινό Eurogroup, η Ελλάδα ήταν έτοιμη να ανταποκριθεί άμεσα. Διαφορετικά, η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί τη Δευτέρα, με καλύτερους όρους για την ελληνική πλευρά.

Το Eurogroup, το οποίο κλήθηκε χθες το απόγευμα να εξετάσει το αίτημα για διετή συμφωνία με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγη ώρα χωρίς απόφαση. Η μόνη απόφαση που έλαβαν οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης ήταν η συνέχιση των διαπραγματεύσεων μετά το δημοψήφισμα. Διαφαίνεται πλέον ότι οι δανειστές αξιοποιούν στο έπακρο το δημοψήφισμα, το οποίο επιχειρούν να επηρεάσουν διά της τρομοκρατίας υπέρ του «Ναι», καθώς στην περίπτωση αυτή είναι αμφίβολη η συνέχιση της κυβερνητικής πορείας του Τσίπρα, ειδικά αν φανεί ότι έχει απολέσει σημαντικό κομμάτι της λαϊκής στήριξης, Από την άλλη, ο ίδιος ο Τσίπρας έδωσε το στίγμα των κινήσεών του σ’ αυτήν την περίπτωση, λέγοντας ότι ο ίδιος δεν μπορεί να υπηρετήσει το «Ναι» καθώς δεν είναι πρωθυπουργός «παντός καιρού».

Απέναντι στη στρατηγική των δανειστών, η γραμμή άμυνας της κυβέρνησης κινείται μεταξύ της διαβεβαίωσης ότι οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές θα συνεχιστούν και μετά την Κυριακή, ακόμη κι αν η κάλπη βγάλει «Όχι», και της επίρριψης των ευθυνών για το αδιέξοδο και το κλείσιμο των τραπεζών στους «έξω».

Ειδικότερα, τα στοιχεία της στρατηγικής αυτής έως την Κυριακή είναι τα εξής, όπως καταγράφονται και στο διάγγελμα του πρωθυπουργού:

1Η κυβέρνηση παραμένει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης κι επιδιώκει συμφωνία: Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε κατηγορηματικός χθες ότι το δημοψήφισμα δεν αφορά την παραμονή ή όχι της χώρας στο ευρώ, καθώς και ότι το «Όχι» είναι αποφασιστικό βήμα για καλύτερη συμφωνία και δεν συνιστά ρήξη με την Ευρώπη. Υπερασπίστηκε το δημοψήφισμα ως διαπραγματευτικό όπλο, λέγοντας μάλιστα ότι οδήγησε στο να έρθουν καλύτερες προτάσεις για το χρέος και την αναδιάρθρωσή του από αυτές που υπήρχαν την Παρασκευή.

2 Στέλνει καθησυχαστικό μήνυμα στην κοινωνία: Απευθυνόμενος στους πολίτες ο Αλέξης Τσίπρας δεσμεύτηκε «προσωπικά» για άμεση λύση μετά το δημοψήφισμα καθώς και για το ότι οι δυσκολίες είναι «προσωρινές». Διαβεβαίωσε ότι δεν θα χαθούν μισθοί, συντάξεις και καταθέσεις, επιχειρώντας να αμβλύνει τον πανικό που προκαλούν τα ΜΜΕ.

3 Καταγγέλλει τους δανειστές για το αδιέξοδο και για σχέδιο ανατροπής της κυβέρνησης μαζί με την εγχώρια μνημονιακή αντιπολίτευση: Ο πρωθυπουργός επέμεινε για μια ακόμη φορά ότι η κυβέρνηση δέχτηκε τελεσίγραφο το οποίο περιλάμβανε τη συντριπτική μείωση των συντάξεων. «Αρνηθήκαμε και γι’ αυτό μας εκδικούνται» σημείωσε, ρίχνοντας την ευθύνη για το κλείσιμο των τραπεζών στους εταίρους, οι οποίοι, όπως είπε, με αυτόν τον τρόπο αντέδρασαν στο δημοψήφισμα. Ταυτόχρονα, κατηγόρησε το παλιό μπλοκ εξουσίας ότι «αφού οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία σχεδιάζει να ρίξει τα βάρη σ’ εμάς» και ονειρεύεται την «ολική του επαναφορά» μέσα από έναν «δοτό πρωθυπουργό».

Αξίζει να σημειωθεί επιπλέον πως ο πρωθυπουργός χθες:

♦ Έδειξε να αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την ευθύνη της διαχείρισης της κατάστασης και του νέου γύρου διαπραγματεύσεων.

♦ Δεν αναφέρθηκε στο σενάριο εξόδου από τον κυβερνητικό θώκο, μήνυμα που έστειλε εντόνως στη συνέντευξή του στην ΕΡΤ τη Δευτέρα με την φράση «δεν είμαι πρωθυπουργός παντός καιρού». Όπως είχε αναφέρει σε εκείνη τη συνέντευξη, αν επικρατήσει το «Ναι», η πρόταση των θεσμών θα γίνει νόμος του κράτους, αλλά ο ίδιος δεν θα μπορέσει να την υπηρετήσει. Σε αυτήν την περίπτωση κοινοβουλευτικό στέλεχος εξηγούσε χτες σε δημοσιογράφους ότι η κυβέρνηση θα προκηρύξει εκλογές και δεν θα σχηματίσει οικουμενική κυβέρνηση, ωστόσο οι εκλογές δεν θα γίνουν μέσα στο καλοκαίρι, αλλά τον Σεπτέμβριο.

Πάντως οι κλειστές τράπεζες, ο περιορισμός στο όριο αναλήψεων, και μάλιστα στα εξήντα ευρώ, και οι αλυσιδωτές συνέπειες στην οικονομία και την αγορά δημιουργούν ασφυκτικό κοινωνικό πλαίσιο για την κυβέρνηση και μένει να φανεί πόσο θα επηρεάσει αυτό το κλίμα το «Όχι» στην πρόταση των δανειστών. Το κλίμα του κλοιού που σφίγγει γύρω από τον πρωθυπουργό στην κατεύθυνση της πάση θυσία συμφωνίας ενισχύθηκε και από το μήνυμα του Προκόπη Παυλόπουλου, ο οποίος όχι μόνο σημείωσε πως δεν νοείται Ελλάδα χωρίς Ευρώπη ούτε Ευρώπη χωρίς Ελλάδα, αλλά έσπευσε να παρακαλέσει τις ΗΠΑ για υποστήριξη της Ελλάδας.

Το πρόβλημα, ωστόσο, πλέον για την κυβέρνηση είναι ότι η πρόταση των δανειστών έχει φύγει από το τραπέζι καθώς μετά τη λήξη του προγράμματος και την απώλεια χρηματοδότησης 12,7 δισ., οι δανειστές καλούν την κυβέρνηση σε συζήτηση πάνω σε μηδενική βάση και το προμηνύματα που στέλνουν είναι ότι συζητούν πάνω σε ένα πρόγραμμα πιο σκληρό. Η κυβέρνηση, ως γνωστόν, την Τρίτη λίγο πριν και από την τυπική λήξη του προγράμματος, έστειλε αίτημα στον ESM για συμφωνία πάνω σε διετές πρόγραμμα που θα καλύπτει πλήρως τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας το 2016 και το 2017 και θα περιλαμβάνει αναδιάρθρωση του χρέους. Το ύψος του πακέτου που ζητάει η κυβέρνηση ανέρχεται σε 29 δισ. ευρώ.

Πάντως η πρόταση της κυβέρνησης, όσον αφορά τα μέτρα, ουσιαστικά έχει ως βάση την πρόταση των θεσμών με πέντε τροποποιήσεις: διατήρηση του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά, αναστολή της εφαρμογής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, ψήφιση το φθινόπωρο του νέου πλαισίου για τις εργασιακές σχέσεις, μη εφαρμογή της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ στην περίπτωση του γάλακτος, των φαρμάκων, του ψωμιού και της Κυριακάτικης αργίας, όχι άμεση ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ. Την ίδια ώρα, δέχεται μια σειρά μέτρων τα οποία μέχρι πρότινος απέρριπτε και αφορούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τις συντάξεις, την αγορά εργασίας και την αγορά προϊόντων (εργαλειοθήκη ΟΟΣΑ).

Στην επιστολή με την οποία ο Τσίπρας γνωστοποιεί την πρόταση της κυβέρνησης στους θεσμούς γίνεται λόγος και για μείωση των αμυντικών δαπανών κατά 200 εκατ. ευρώ το 2016 και κατά 400 εκατ. ευρώ το 2017. Ωστόσο, αν και το σχετικό σημείο υπάρχει στην επιστολή Τσίπρα, το Μαξίμου διέψευσε κάθε τέτοια πρόθεση της κυβέρνησης λίγο αφότου κυκλοφόρησαν πληροφορίες περί της πρόθεσης του κυβερνητικού εταίρου Πάνου Καμμένου να παραιτηθεί εξ αφορμής αυτού του σημείου.