Ανοίγουν τα χαρτιά τους για το χρέος

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση

Η έναρξη της συζήτησης για το χρέος, αμέσως μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, είναι το καρότο που τείνει το Μαξίμου στους βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας προκειμένου να αντέξουν το μαστίγιο της ψήφισης των επώδυνων μέτρων που έχουν μετατοπιστεί για τις αρχές του έτους: ασφαλιστικό, φορολογικό (μεταξύ άλλων και αυτό των αγροτών), εργασιακά. Στην ατζέντα είναι και η τελική διευθέτηση για την τύχη (πώληση σε funds) των «κόκκινων» δανείων που αφορούν στεγαστικά πρώτης κατοικίας, για τα οποία ο Ευκλείδης Τσακαλώτος χαμήλωσε τις προσδοκίες λέγοντας «θα διαπραγματευτούμε, αλλά μπορεί να κάνουμε συμβιβασμούς που δεν θα έχουν τον ταξικό διαχωρισμό που θα θέλαμε». Αρκετά πριν από την έναρξη των επίσημων συζητήσεων, που ανάλογα με το πότε βλέπουν το κλείσιμο της αξιολόγησης άλλοι την τοποθετούν στα τέλη Ιανουαρίου, άλλοι μετά τα μέσα Φεβρουαρίου, έχει αρχίσει να αποκαλύπτεται η ύπαρξη παρασκηνιακών συζητήσεων σε τεχνικό επίπεδο. Στις συζητήσεις αυτές δεν μετέχει η Ελλάδα και, όπως όλα δείχνουν, το αποτέλεσμα των συζητήσεων αυτών – που σιγά-σιγά θα αρχίσουν να διευρύνονται από το τεχνικό στο πολιτικό επίπεδο των θεσμών της Ε.Ε. και των κρατών της ευρωζώνης – θα της γνωστοποιηθεί όταν θα έχουν ολοκληρωθεί. Η παρέμβαση Τσίπρα στο πλαίσιο της συνέντευξής του στην ΕΡΤ, κατά την οποία κάλεσε το ΔΝΤ να αποφασίσει αν θα μείνει στο ελληνικό πρόγραμμα και αν θα συμβιβαστεί κάπου στη μέση με τους όρους που θέτουν οι Ευρωπαίοι, προκάλεσε τις τοποθετήσεις του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ (συνέντευξη στο «Βήμα») και του αντιπροέδρου της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόφσκις (συνέντευξη στο γερμανικό MNI και την ελληνική ιστοσελίδα Euro2day.gr). Ουσιαστικά, και οι δύο δείχνουν να θεωρούν τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα σχεδόν δεδομένη, παραπέμπουν στα ευρωπαϊκά κείμενα που προβλέπουν ότι, αν ζητηθεί η υπαγωγή σε πρόγραμμα του ESM, πρέπει να ζητηθεί αντιστοίχως κι από το ΔΝΤ, ωστόσο παραδέχονται ότι εναπόκειται στο ίδιο το Ταμείο να αποφασίσει και κανείς δεν μπορεί να του το επιβάλει. Πάντως για τον Ρέγκλινγκ σε περίπτωση μη συμμετοχής του ΔΝΤ «το πρόβλημα θα είναι μεγάλο». Οι Ευρωπαίοι μιλούν, το Ταμείο όχιΤο Ταμείο (ΔΝΤ) κρατάει κλειστά τα χαρτιά του και πρόσφατα δήλωσε διά του εκπροσώπου του Τζέρι Ράις ότι θα αποφασίσει για το αν θα παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα, μετά το τέλος της πρώτης αξιολόγησης. Επίσης, η εκπρόσωπος του ΔΝΤ στο Κουαρτέτο Ντέλια Βελκουλέσκου υπογράμμισε, στο πλαίσιο φόρουμ στη Νέα Υόρκη, τις πάγιες αρχές του Ταμείου: ότι, ακόμη κι αν οι ελληνικές αρχές κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο, το χρέος δεν μπορεί να καταστεί βιώσιμο παρά μόνο με ελάφρυνση. Εκείνοι που, όπως είπαμε, επέλεξαν κυρίως να τοποθετηθούν σε αυτήν τη συγκυρία ήταν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, οι οποίοι δείχνουν να επιθυμούν ή να θεωρούν επιτακτική την παραμονή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, με βάση και ό,τι προβλέπεται από τη Συνθήκη του ESM, αλλά ταυτόχρονα να το αφήνουν ανοιχτό, υπό το σκεπτικό ότι το ΔΝΤ μπορεί να επιμείνει σε ακραίες θέσεις που δεν μπορούν να γίνουν δεκτές από τους Ευρωπαίους πιστωτές της Ελλάδας οι οποίοι κατέχουν και το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους. Σε αυτό το ενδεχόμενο – το να χρειαστεί η Ευρώπη να προχωρήσει μόνο με ευρωπαϊκό πρόγραμμα στην Ελλάδα – κατάλήγουν και όσοι σε αυτήν τη φάση μετέχουν στη συζήτηση που αποτυπώνεται στο έγγραφο του ESM – είτε πρόκειται για αξιωματούχους είτε για τεχνοκράτες –, το οποίο διέρρευσε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας στην αμερικανική «Wall Street Journal» και το γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων ΜΝΙ. Όπως προκύπτει από τα έγγραφα αυτά, η διένεξη μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων έχει μετατοπιστεί στη μέθοδο της ελάφρυνσης χρέους, καθώς κατά τα λοιπά οι δύο πλευρές συγκλίνουν πλέον στο ότι δεν μπορεί να γίνει ονομαστικό κούρεμα του χρέους. Η πρόταση του ESM, όπως καταγράφεται στα εν λόγω έγγραφα, κάνει λόγο για ελάφρυνση του χρέους μέσα από τους εξής τρόπους: ◆ Την επιμήκυνση των ωριμάνσεων ορισμένων δανείων.◆ Τη σύνδεση ορισμένων πληρωμών με το ΑΕΠ.◆ Την επιβολή ορίων στα επιτόκια ή την παροχή περιόδου χάριτος πριν αρχίσουν οι πληρωμές (προτείνεται η περίοδος χάριτος για την πληρωμή ορισμένων τόκων που κανονικά αρχίζει το 2022 να επεκταθεί για μια δεκαετία). Η υπόθεση εργασίας του ESM λαμβάνει ως κριτήριο τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες και όχι μόνο τον λόγο χρέους προς το ΑΕΠ, προτείνοντας αυτές να μην ξεπερνούν το 15% του ΑΕΠ ετησίως (κάτι που θεωρείται επίφοβο να συμβεί την περίοδο 2023-2043). Με άλλα λόγια, λαμβάνεται υπόψη το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους και όχι μόνο η επίπτωση του χρέους στο ΑΕΠ. Και τέταρτο μνημόνιοΗ Κομισιόν έχει ήδη εκφράσει τις ενστάσεις της, οι οποίες έχουν να κάνουν με το ότι αν τα μέτρα αυτά δοθούν εμπροσθοβαρώς θα κινδυνέψει η αξιοπιστία του ελληνικού προγράμματος έναντι των αγορών και θα ενταθεί η ανησυχία των κρατών - μελών, επομένως προτείνει σταδιακή διαχείριση της ελάφρυνσης του χρέους. Αυτή φαίνεται να είναι πλέον και η βασική διαφωνία με το ΔΝΤ, το οποίο επιδιώκει μια δραστική αναδιάρθρωση «εδώ και τώρα» και όχι σταδιακά, αλλά αυτό για την Ευρώπη ενέχει τον κίνδυνο της πολιτικής χαλάρωσης του ελληνικού προγράμματος μετά τη λήξη του ή και κατά τη διάρκεια. Για να μην υπάρξουν παρανοήσεις από την ελληνική πλευρά ήδη κυκλοφορούν σκέψεις για νέο μνημόνιο μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος, σκέψεις στις οποίες έδωσε δημόσια διάσταση ο Ντομπρόφσκις λέγοντας σε συνέντευξή του στο MNI και το Euro2day.gr πως «δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς την πιθανότητα ενός συμπληρωματικού MoU κάποια στιγμή στο μέλλον».χρέοςμνημόνιοΚυβέρνησηκόκκινα δάνειαΔΝΤθεσμοίIssue: 1895Issue date: 17-12-2015Has video: