Αυτοί πληρώνουν τον... βαρκάρη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΈντυπη Έκδοση

Την «ταξική» πολιτική που ήθελε να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση κατά την εκτέλεση των μνημονιακών απαιτήσεων ανατρέπει το «κουαρτέτο» ημέρα με την ημέρα. Το σχέδιο «να πληρώσουν επιπλέον όσο το δυνατόν λιγότεροι» δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτό στο μέτρο που θα ήθελε η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα. Ζητώντας μείωση του αφορολογήτου για μισθωτούς και συνταξιούχους αλλά και περικοπές συντάξεων, οι οποίες όμως δεν θα αγγίξουν μόνο όσους δηλώνουν τις υψηλότερες αποδοχές από συντάξεις, οι δανειστές μεταφέρουν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Ελλήνων από τις «δεξαμενές» αυτών που θα μείνουν στο απυρόβλητο στις ομάδες εκείνων που θα βάλουν το χέρι στην τσέπη. ◆ Οι αγρότες μπορεί να αποφύγουν την αύξηση των φόρων, δεν θα απαλλαγούν όμως και από το «φούσκωμα» των ασφαλιστικών εισφορών. ◆ Οι συνταξιούχοι θα πληρώσουν επιπλέον είτε λόγω αφορολογήτου είτε εξαιτίας μείωσης συντάξεων είτε και για τους δύο λόγους. ◆ Οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι χαμένοι από χέρι καθώς η αύξηση των φορολογικών συντελεστών έχει ήδη συμφωνηθεί ενώ και η υπόθεση ΕΝΦΙΑ 2016 μυρίζει «μπαρούτι» για εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες. ◆ Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με τις υψηλότερες αποδοχές θα συνειδητοποιήσουν τι εστί... μνημόνιο μόλις δουν τις νέες ασφαλιστικές εισφορές που θα πληρώνουν από το 2017. ◆ Όσο για τους επιτηδευματίες με τις μικρότερες αποδοχές, προς το παρόν φαίνεται να κερδίζουν: αν υιοθετηθεί κοινή φορολογική κλίμακα μισθωτών-επιτηδευματιών, ο συντελεστής φορολόγησης θα μειωθεί αυτομάτως από το 26% στο 22%, ενώ και οι ασφαλιστικές εισφορές που θα προκύπτουν ως συνάρτηση του εισοδήματος θα είναι λιγότερες από αυτές που χρεώνει σήμερα το ΤΕΒΕ. Κερδισμένοι, βέβαια, θα υπάρξουν μόνο στην περίπτωση που αυτή η κατάσταση «ξεφύγει» από το ραντάρ των δανειστών. Μίνιμουμ αξιοπιστίας Η «ανθρωπογεωγραφία» των μέτρων θα παίξει καθοριστικό ρόλο όχι μόνο για το κλείσιμο της αξιολόγησης, αλλά και για την ψηφοφορία του πολυνομοσχεδίου στη Βουλή. Έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, το παιχνίδι θα είναι κυρίως επικοινωνιακό και λιγότερο ουσιαστικό. Για παράδειγμα, μπορεί η οριζόντια μείωση των συντάξεων σε ένα ποσοστό της τάξεως του 5%-6% να έχει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα για τον συνταξιούχο με τη μείωση της έκπτωσης φόρου που προβλέπει η φορολογική νομοθεσία από τα 2.100 στα 1.500 ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση φαίνεται πως προτιμά να περάσει μια διάταξη που θα προβλέπει αύξηση της παρακράτησης φόρου σε όλους τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους της χώρας παρά μια ακόμη περικοπή των συντάξεων. Επίσης η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα θα ήθελε να εξασφαλίσει τη φορολόγηση των αγροτών με βάση την κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων προκειμένου να εξασφαλίσει μια μίνιμουμ αξιοπιστία απέναντι στους αγρότες που εγκατέλειψαν τα μπλόκα, και ας ξέρει ότι μια τέτοια λύση μεγαλώνει το δημοσιονομικό κενό αλλά και τον λογαριασμό που θα πρέπει να πληρώσουν οι υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες. Πώς όμως διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή η ανθρωπογεωγραφία των μέτρων; Δεδομένου ότι τίποτα ακόμη δεν έχει τελειώσει, η κατάσταση διαμορφώνεται ως εξής: Μισθωτοί Πριν αρχίσει η διαπραγμάτευση, φαινόταν ότι το μόνο μέτρο που θα μπορούσε να τους αγγίξει θα ήταν η αύξηση των ασφαλιστικών τους εισφορών κατά μισή ποσοστιαία μονάδα. Η κυβέρνηση θέλησε να κρατήσει αυτή την ομάδα στο απυρόβλητο καθώς ειδικά οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα υφίστανται αλλεπάλληλες μειώσεις είτε λόγω αλλαγής στα ωράρια εργασίας (η μετατροπή συμβάσεων από πλήρη σε μερική απασχόληση έχει γίνει... της μόδας) είτε λόγω της υπογραφής ατομικών συμβάσεων εργασίας. Με την πάροδο των ημερών, το τοπίο άλλαξε. Αρχικά «στοχοποιήθηκαν» οι έχοντες αποδοχές άνω των 30.000 ευρώ και διέρρευσε ότι θα προστεθούν δύο νέοι συντελεστές (37% και 50%) ώστε να επιβαρυνθούν όσοι εισπράττουν περισσότερα από 1.800 ευρώ τον μήνα καθαρά (σ.σ.: τόσα αντιστοιχούν σε ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ). Με το που άρχισε όμως η διαπραγμάτευση, διαφάνηκε η πρόθεση της τρόικας να «μοιράσει» τα φορολογικά βάρη σε όλη την κλίμακα. Πώς; Μειώνοντας την έκπτωση φόρου. Την Κυριακή κυβερνητικό στέλεχος έλεγε πως θα είναι επιτυχία αν το αφορολόγητο μειωθεί κατά μερικά κατοστάρικα. Το τι θα συμβεί στην πράξη, θα φανεί στο... νομοσχέδιο. Άλλο να μειωθεί κατά μερικά κατοστάρικα η έκπτωση φόρου και άλλο να μειωθεί το αφορολόγητο. Επίσης, πόσα θα είναι αυτά τα κατοστάρικα; Αν είναι έξι, όπως ακούστηκε, σημαίνει ότι το αφορολόγητο θα μειωθεί κατά 600 ευρώ. Και αυτό το ποσό θα αφαιρεθεί αυτομάτως από τις τσέπες όλων των φορολογουμένων που δηλώνουν ετήσια εισοδήματα από 7.000 ευρώ και πάνω. Όσον αφορά τα υψηλά στρώματα, αν περάσει η πρόταση για επιβολή ανώτατου συντελεστή 50% για τους έχοντες αποδοχές άνω των 60.000 ευρώ, τότε οι υψηλόμισθοι θα μετρούν τις απώλειες εισοδήματος με τα... χιλιάρικα. Συνταξιούχοι Οι συνταξιούχοι κινδυνεύουν πλέον να υποστούν... ήττα από τρεις ή και τέσσερις διαφορετικές πλευρές. Η αναθεώρηση των κριτηρίων χορήγησης του ΕΚΑΣ θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Χιλιάδες δικαιούχοι είτε θα χάσουν εντελώς το επίδομα είτε θα υποστούν γενναία μείωση. Παράδειγμα: Συνταξιούχος με αποδοχές το 2013 της τάξεως των 9.000 ευρώ έπαιρνε επίδομα 30 ευρώ μηνιαίως. Με το που θα ψηφιστεί ο νόμος αυτό θα χαθεί με αποτέλεσμα να καταγράφεται ετήσια απώλεια 360 ευρώ. Συνταξιούχος με αποδοχές 8.000 ευρώ εισέπραττε μέχρι σήμερα 172,5 ευρώ τον μήνα. Μόλις ψηφιστεί ο νόμος θα τα χάσει όλα: 2.070 ευρώ κάτω το ετήσιο εισόδημά του. Όσο για τον συνταξιούχο με τα 7.700 ευρώ, που μέχρι σήμερα εισέπραττε 230 ευρώ τον μήνα, τώρα θα εισπράττει 115 ευρώ χάνοντας 115 ευρώ τον μήνα. Δεν θα υποστούν – προς το παρόν – απώλειες όσοι έχουν εισοδήματα από συντάξεις κάτω από 7.216 ευρώ. Το «προς το παρόν» αναφέρεται επειδή μέχρι το 2019 το ΕΚΑΣ θα είναι παρελθόν. Το όριο προστασίας των 7.000 ευρώ είναι κρίσιμο και για τις φορολογικές επιπτώσεις. Αν μειωθεί το αφορολόγητο, δεν αναμένεται να θιγούν όσοι δηλώνουν κάτω από 7.000 ευρώ. Από εκεί και πάνω ισχύει και για τους συνταξιούχους ό,τι ισχύει και για τους μισθωτούς. Η μεγάλη εκκρεμότητα έχει να κάνει βεβαίως με το τι θα γίνει με τις ονομαστικές συντάξεις. Δεδομένη θεωρείται η μείωση των επικουρικών και παίζεται αν θα προστατευτούν κάποιες ή όχι. Το πιθανότερο είναι να μείνουν στο απυρόβλητο οι επικουρικές μέχρι τα 100-120 ευρώ. Όσον αφορά τις κύριες, όλα εξαρτώνται από τη διαπραγμάτευση. Πολλά έχουν ακουστεί μέχρι τώρα: ότι θα μειωθούν οι κύριες συντάξεις άνω των 1.300 ευρώ, ότι θα επηρεαστούν μόνο οι πολύ υψηλές συντάξεις εξαιτίας του πλαφόν κ.λπ. Αγρότες Οι ασφαλιστικές εισφορές θα αυξηθούν. Δεν έχει όμως αποσαφηνιστεί πόσο. Η αύξηση του συντελεστή από το 7% που ίσχυσε για το 2015 στο 10% για το 2016 (σ.σ.: μάλιστα αυτή η αύξηση ήταν προγραμματισμένη να γίνει και αναδρομικά από τον Ιούλιο του 2015) το πιθανότερο είναι ότι θα γίνει κανονικά. Αυτό που μένει να αποσαφηνιστεί είναι αν θα συνδεθούν οι εισφορές με το εισόδημα και ποιοι θα είναι οι συντελεστές στους οποίους θα συμφωνήσουν οι δανειστές. Ένα μέρος από τις απώλειες που θα προκύψουν από την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών οι αγρότες ελπίζουν ότι θα την καλύψουν από την πρόταση για την αλλαγή του τρόπου φορολόγησης που προτείνει η ελληνική πλευρά. Προβλέπει ένταξη των αγροτών στην κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων. Η διαφορά είναι ότι με βάση την κλίμακα θα φορολογείται ολόκληρο το εισόδημα, δηλαδή και οι αγροτικές επιδοτήσεις, οι οποίες σήμερα απαλλάσσονται του φόρου μέχρι το επίπεδο των 12.000 ευρώ. Οι αγρότες με τα πολύ χαμηλά εισοδήματα είναι πολύ πιθανό να βγουν ελαφρά ωφελημένοι. Σήμερα δηλώνουν μέσο εισόδημα 2.500 ευρώ και γι’ αυτό το εισόδημα πληρώνουν φόρο 325 ευρώ (σ.σ.: το 13% του εισοδήματος). Αν μαζί με τις επιδοτήσεις δεν ξεπερνούν το όριο των 7.000 ευρώ (σ.σ.: όσο θα είναι σε κάθε περίπτωση το νέο αφορολόγητο), τότε θα γλιτώσουν αυτά τα 325 ευρώ. Για εισοδήματα πάνω από τα 7.000 ευρώ, όμως, θα προκύψουν επιβαρύνσεις. Αν για παράδειγμα κάποιος δηλώνει 4.000 ευρώ από την αγροτική εκμετάλλευση και 6.000 ευρώ από επιδοτήσεις, ενώ σήμερα πληρώνει 520 ευρώ, θα βρεθεί να πληρώνει 700 ευρώ σε περίπτωση μείωσης του αφορολογήτου από τα 9.550 ευρώ στα 7.000 ευρώ. Ελεύθεροι επαγγελματίες Έτσι όπως διαμορφώνεται η κατάσταση μέχρι τώρα, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο στις τάξεις των ελεύθερων επαγγελματιών με τα χαμηλότερα δηλωθέντα εισοδήματα (σ.σ.: μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται φυσικά και οι φοροφυγάδες) να υπάρξουν σημαντικές μειώσεις βαρών. Για τα εισοδήματα μέχρι τα 10.000 - 12.000 ευρώ, οι ασφαλιστικές εισφορές είναι μικρότερες με το νέο σύστημα υπολογισμού από όσο προκύπτει με βάση τις σημερινές κλίμακες του ΟΑΕΕ. Επίσης, αν προωθηθεί το σενάριο για ενιαία φορολόγηση των επιτηδευματιών και των μισθωτών (σ.σ.: δηλαδή με την ίδια κλίμακα, αλλά χωρίς το αφορολόγητο), οι επαγγελματίες που μέχρι σήμερα πλήρωναν φόρο 26% για εισοδήματα έως και 50.000 ευρώ, με το νέο καθεστώς θα επιβαρυνθούν με 22% τουλάχιστον για τα εισοδήματα έως 22.000 - 25.000 ευρώ. Οι επιτηδευματίες με κέρδη είναι συνολικά 450.000 - 500.000. Από αυτούς το 90% αναμένεται να βγει κερδισμένο από τη διαπραγμάτευση, αν δεν αλλάξει κάτι την τελευταία στιγμή. Εισοδηματίες Το σύνολο των 1,7 εκατομμυρίων ιδιοκτητών θα καταταχθεί στην πλευρά των χαμένων, καθώς η αύξηση του φορολογικού συντελεστή από το 11% στο 15% και από το 33% στο 35% έχει ήδη κλειδώσει. Μένει να φανεί αν θα θεσπιστεί και υψηλός συντελεστής 45% για τους έχοντες εισοδήματα από ενοίκια άνω των 40.000 ευρώ. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων κινδυνεύουν να υποστούν αυξήσεις επιβαρύνσεων και λόγω ΕΝΦΙΑ. Ο λόγος; Οι αντικειμενικές αξίες μειώθηκαν. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα μειωθεί και ο ΕΝΦΙΑ για όλους. Για αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες η μείωση των αντικειμενικών αξιών δεν επιφέρει καμία μείωση στο ύψος του ΕΝΦΙΑ. Προκειμένου να συγκρατήσει τα έσοδα του φόρου, θεωρείται δεδομένο ότι κάποια στιγμή η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε αναπροσαρμογή των φορολογικών συντελεστών. Οι νέοι αυξημένοι συντελεστές θα ισχύσουν για όλους και όχι μόνο γι’ αυτούς οι οποίοι θα βγουν κερδισμένοι από τη μείωση των αντικειμενικών αξιών. Συμπέρασμα; Για αρκετούς ο ΕΝΦΙΑ του 2016 θα είναι μεγαλύτερος.αγρότεςαφορολόγητομείωσηΦόροιΕΝΦΙΑδιαπραγμάτευσησυνταξιούχοιεισοδηματίεςΕΚΑΣIssue: 1908Issue date: 17-03-2016Has video: