Douglas Gordon- Neon Ark: Φωτίζοντας τη συλλογική μας μνήμη

«Ίσως κάποιες λέξεις να διαβάζονται καλύτερα αν είναι γραμμένες με νέον—ίσως κάποιοι άνθρωποι να δείχνουν ομορφότεροι όταν τους φωτίζει νέον», έχει δηλώσει ο Douglas Gordon και ίσως να έχει δίκιο. Αυτό θα το αντιληφθείτε καλύτερα, όταν επισκεφτείτε την Gagosian Athens που παρουσιάζει μια επιλογή έργων του Douglas Gordon από νέον.

Τα έργα κατασκευάστηκαν από το εργαστήριο που το 2022 έστησε ο Gordon επί τόπου

στην έκθεσή του στην Gagosian της οδού Davies στο Λονδίνο, όπου τεχνίτες έγραφαν μικρά κείμενα με γυάλινους σωλήνες μουράνο. Έχοντας δει φωτεινές επιγραφές σε παλιές ταινίες και έχοντάς τις παρατηρήσει ζωντανά στο Λονδίνο, στο Σόχο, ο Gordon γοητεύτηκε από τον τρόπο με τον οποίο το νέον συνενώνει το νεωτεριστικό με την αθέμιτη αίγλη.

Στις ταινίες του, στις προβολές, στις εγκαταστάσεις, στις φωτογραφίες, στις περφόρμανς και σε έργα που έχει δημιουργήσει με άλλα μέσα, ο Gordon ερευνά τη συλλογική μνήμη και την αίσθηση της ψυχολογικής μας ασφάλειας μέσα από ακραίες στρεβλώσεις του χρόνου και του χώρου, χρησιμοποιώντας συχνά ως πρώτη ύλη έργα δικά του αλλά και άλλων εικαστικών και κινηματογραφιστών.

Ο καλλιτέχνης από τη δεκαετία του 1990 δημιουργεί έργα που έχουν ως βάση τους το κείμενο. Τα περισσότερα έχουν πάρει τη μορφή αποτυπώσεων από βινύλιο πάνω σε τοίχους, αλλά σε κάποια —το πρώτο εκ των οποίων είναι το Empire (Αυτοκρατορία), που τοποθετήθηκε το 1998 σ’ ένα δρομάκι έξω από μια παμπ της Γλασκώβης — έχει χρησιμοποιήσει σωλήνες νέον.

Τα έργα που ο Gordon έχει φτιάξει με νέον είναι αυτοβιογραφικά, ξυπνάνε όμως και τη νοσταλγία σε πολλούς θεατές που έχουν μεγαλώσει σε αντίστοιχους κύκλους και απηχούν τους τρόπους με τους οποίους γεννιούνται, μεγαλώνουν και αλληλοσυνδέονται ιδέες και τεχνικές: «Επειδή είναι αέριο,» λέει ο καλλιτέχνης μιλώντας για το νέον, «και επειδή δεν εφευρέθηκε αλλά ανακαλύφθηκε, έγινε γρήγορα συνώνυμο ή σύμβολο της ίδιας της ουσίας της ανακάλυψης».

Αυτό που έχει ενδιαφέρον, επιπλέον, είναι ότι κάθε έργο της έκθεσης έχει και έναν «σύντροφο» που συμπληρώνει μια γνωστή φράση από κάποια ταινία ή τραγούδι. Το I second that emotion (Συμφωνώ με αυτό το συναίσθημα) είναι στίχος τραγουδιού του Smokey Robinson που τη δεκαετία του 1980 ερμηνεύτηκε από το συγκρότημα του αγγλικού νέου κύματος Japan, και ακούστηκε πολύ όταν ο Gordon ήταν στο σχολείο.

Το I don’t care I don’t care (Δε με νοιάζει Δε με νοιάζει) έχει διπλή αναφορά.

Πρόκειται για στίχο που εμφανίζεται στο There Is a Light That Never Goes Out των Smiths και στο Cut Your Hair των Pavement. Μέσα από την έκθεση αυτή, αντιλαμβανόμαστε την αλλαγή στη θέση του νέον που από μια κοινή πλατφόρμα για εμπορικές επιγραφές αναβαθμίστηκε σε ευγενή τεχνολογία που παραγκώνισε η ψηφιακή οθόνη. Ο υπαινικτικός χαρακτήρας των κειμένων του Gordon συντονίζεται με την αλχημική φύση του νέον και τη θέση του στην ιστορία του μοντερνισμού: το μέσο φέρει μια μακρά και διακεκριμένη παράδοση καθώς έχει χρησιμοποιηθεί από πολλούς καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων οι Dan Flavin, Bruce Nauman, and Joseph Kosuth.

Έκθεση: DOUGLAS GORDON- Neon Ark

Έως 20 Μαίου 2023 Gagosian Athens,

Αναπήρων Πολέμου 22, Αθήνα

Περισσότερες πληροφορίες: gagosian.com

Διαβάστε επίσης:

The Syzygy of Cinnamon της Tamara Henderson στην The Intermission Gallery, στον Πειραιά

«Rethinking Ταυτότητες: Φύλο, Διαφορετικότητα, Διακρίσεις» στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Ο Μιχαήλ Καρίκης στο ΕΜΣΤ – «Γιατί είμαστε μαζί»