Υπάρχει και στη Κύπρο κρίση.

Του Ανδρέα Θεοφάνους∗

Η οικονομική κρίση αιωρείται πάνω από την καθημερινότητα μας. Η κοινή γνώμη διερωτάται πότε θα τερματισθεί. Αναπόφευκτα για το ερώτημα αυτό υπάρχουν πολλοί που έχουν μεγαλύτερη αγωνία από άλλους: είναι αυτοί που έχουν χάσει τη θέση εργασίας τους, οι νέοι επιστήμονες που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν θέση απασχόλησης, τα άτομα για τα οποία ο μισθός τους δεν ....
είναι αρκετός για τις ανάγκες των οικογενειών τους.

Ό, τι και να σκεφτόμαστε, όσο κι’ αν δυσκολευόμαστε, είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης για να έχουμε τη δυνατότητα να την ξεπεράσουμε. Οι εξωγενείς παράγοντες συνέβαλαν στην ουσιαστική εμβάθυνση και επιδείνωση της κρίσης αλλά δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε ότι η κυπριακή οικονομία ήδη είχε σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα που οδηγούσαν στον στασιμοπληθωρισμό. Έτσι λοιπόν ενώ καταβάλλεται προσπάθεια για να τερματισθεί η κατηφόρα και να τεθούν οι προϋποθέσεις για να εξέλθουμε από την κρίση, είναι επιβεβλημένο να προβούμε σε ουσιαστική αξιολόγηση διαφόρων ζητημάτων.

Πρέπει να κατανοηθεί πρώτα απ’ όλα ότι ήταν οι σοβαρές ενδογενείς στρεβλώσεις οι οποίες οδήγησαν στην αρνητική αυτή κατάσταση. Για παράδειγμα, το ύψος των κρατικών δαπανών το οποίο προσέγγισε το 47% του ΑΕΠ αποτελεί σοβαρότατο πρόβλημα. Το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι το κράτος ξοδεύει συστηματικά πολύ περισσότερα απ’ όσα η οικονομία μπορεί να αντέξει. Tο κρατικό μισθολόγιο και το σύστημα συντάξεων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα δεν έτυχαν - και δεν είναι αποτέλεσμα - ορθολογιστικής προσέγγισης. Μεταξύ άλλων, σημειώνεται σε σχέση με το κρατικό μισθολόγιο ότι για χρόνια θεωρείτο δεδομένο και κεκτημένο ότι θα υπήρχαν αυξήσεις, προσαυξήσεις και ΑΤΑ ανεξαρτήτως οικονομικών συνθηκών. Σε σχέση με τα σχέδια συντάξεων εξακολουθούν να υφίστανται συντάξεις για τους απασχολούμενους στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα οι οποίες δεν έχουν σχέση με τη συμβολή των δικαιούχων.

Πέραν τούτου η οικονομία απώλεσε την ανταγωνιστικότητά της σε αρκετούς τομείς. Και αυτό ακόμα δυστυχώς δεν έχει αναστραφεί με αποτέλεσμα να βλέπουμε τη σταδιακή εμβάθυνση των προβλημάτων. Και ενώ το ζητούμενο είναι να εξέλθουμε από την κρίση τα φαινόμενα δεν είναι ενθαρρυντικά. Δυστυχώς δεν φαίνεται να έχουμε μάθει από τις εμπειρίες του παρελθόντος καθώς και άλλων χωρών ούτως ώστε να πράξουμε ανάλογα.

Κλασσικό παράδειγμα είναι οι εξαγγελίες των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας για νέες απεργιακές κινητοποιήσεις. Δεν είναι μόνο η ταλαιπωρία χιλιάδων επιβατών και οι ζημιές της συγκεκριμένης ημέρας που έχουν σημασία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με την εικόνα της Κύπρου ως τουριστικός προορισμός και ως περιφερειακό οικονομικό κέντρο με την ευρεία έννοια του όρου. Οι απεργιακές κινητοποιήσεις υποσκάπτουν βασικούς οικονομικούς στόχους και προκαλούν τεράστια ταλαιπωρία. Δεν είναι δυνατό η οικονομία, η κοινωνία και η πολιτεία να παραμείνουν όμηροι μπροστά σε μία τέτοια κατά