Το επικίνδυνο σενάριο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ

Των Geoffrey T. Smith, Matina Stevis και Stelios Bouras (CN)

Καθώς δεν υπάρχει καμία νομική διάταξη στις Συνθήκες που έχουν υπογραφεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και που να προβλέπει τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία εξόδου μίας χώρας από τη ζώνη του ευρώ, αυτόματα θέτει τους καθ’ ύλην αρμόδιους εμπειρογνώμονες να πλέουν σε «αχαρτογράφητα νερά» κάθε φορά που....
προσπαθούν να αξιολογήσουν τη μέθοδο μίας τέτοιας εξόδου και τις επιπτώσεις που θα επιφέρει. Αλλά αν η Ελλάδα αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ μετά την απώλεια της οικονομικής υποστήριξης, θα αποδειχθεί το κατά πόσο όλο το project του κοινού νομίσματος της Ευρώπης μπορεί να αποσυντεθεί ή να ενδυναμωθεί. Παρακάτω θέτουμε μερικές πιθανές ερωτήσεις και απαντήσεις επάνω σε αυτό το ζήτημα:

Πώς θα εγκαταλείψει το ευρώ η Ελλάδα;

Βάσει ενός σεναρίου που προβλέπεται, οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να συμφωνήσουν με την υπόλοιπη ζώνη του ευρώ σε μία συγκεκριμένη ημερομηνία εξόδου για την έξοδό της αλλά και για την εισαγωγή της στο νέο εγχώριο νόμισμα (ας το ονομάσουμε στη «νέα δραχμή»). Από την ημερομηνία αυτή, όλοι οι μισθοί του δημοσίου τομέα, οι συντάξεις και οι συμβάσεις θα πρέπει να καταβληθούν σε δραχμές. Οι τραπεζικές καταθέσεις επίσης θα μετατραπούν στο νέο νόμισμα. Η αρμόδια αρχή της χώρας θα αποφασίσει πιθανόν μία αρχική τιμή μετατροπής των εγχώριων συμβάσεων από το ευρώ στη νέα δραχμή (ας πούμε τον καθορισμό της ισοτιμίας μίας μονάδας νομίσματος έναντι της άλλης). Σε αυτή την περίπτωση η συναλλαγματική ισοτιμία θα καθοριστεί από την αγορά συναλλάγματος. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μία απότομη υποτίμηση. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε υπάρχει άμεσος κίνδυνος απόσυρσης των τραπεζικών καταθέσεων και παράλληλα φυγής κεφαλαίων. Ως αποτέλεσμα, θα προκαλέσει ένα αυστηρό έλεγχο στα εν λόγω κεφάλαια, καθιστώντας ταυτόχρονα την προοπτική μίας ομαλής εξόδου, να φαίνεται απίθανη.

Θα μπορέσει ποτέ η δραχμή να ανακτήσει το χαμένο έδαφος;

Όλως παραδόξως, θα διαπιστώσετε πως τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες, θεωρούνται εκ νέου ελκυστικά από τον υπόλοιπο κόσμο. Το τι θα συμβεί στη συνέχεια, θα εξαρτηθεί από το πώς οι Έλληνες πολιτικοί, οι ελληνικές κεντρικές τράπεζες και οι ίδιοι οι Έλληνες πολίτες θα αντιδράσουν με την υποτίμηση, λόγω της νέας κατάστασης που θα επέλθει με τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της υποτίμησης. Οι δύο πιο πρόσφατοι παραλληλισμοί που μπορούν να γίνουν, είναι η Αργεντινή και η Ρωσία, οι οποίες είδαν τα νομίσματά τους να μειώνονται κατά 60% έως 70% καθώς η χρεοκοπία τις ανάγκασε να εγκαταλείψουν το νόμισμά τους. Όμως, οι συγκρίσεις είναι δύσκολες. Προφανώς για την Ελλάδα δεν υπάρχουν ισοδύναμα - όπως η άνοδος του πετρελαίου και των βασικών εμπορευμάτων που έγινε το 2001 - γεγονότα που βοήθησαν αυτές τις δύο χώρες να ανακάμψουν.

Τι θα κάνει η ΕΚΤ;

Η ΕΚΤ πιθανότατα να μην είναι πλέον σε θέση να δανείζει στις τράπεζες θέτοντας ως εγγύηση το ελληνικό χρέος. Αυτό θα σήμαινε ότι η παροχή ρευστότητας στο ελλ