Ο πλήρης εξεβραϊσμός των Ελλήνων - Τα έθιμα και οι συμβολισμοί του Πάσχα (Πεσάχ)

Τὸ Πεσὰχ εἶναι μία ἀπὸ τὶς ἀρχαιότερες καὶ μεγαλύτερες γιορτὲς τοῦ Ἑβραϊσμοῦ. Συμπίπτει μὲ τὴν Ἄνοιξη, γι’ αὐτὸ λέγεται καὶ Γιορτὴ τῆς Ἄνοιξης. Εἶναι ἡ πρώτη ἀπὸ τὶς “τρεῖς γιορτὲς τοῦ προσκυνήματος”. Οἱ ἄλλες δύο εἶναι τὸ Σαβουὼτ (Πεντηκοστή) καὶ τὸ Σουκὼτ (Σκηνοπηγία). Αὐτὲς τὶς μέρες οἱ Ἑβραῖοι ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη πήγαιναν στὴν Ἱερουσαλήμ, γιὰ νὰ προσκυνήσουν στὸ ναὸ καὶ νὰ φέρουν τὰ......
πρῶτα προϊόντα τῆς σοδειᾶς τους. Ἡ ἱστορικὴ σημασία τῆς γιορτῆς εἶναι ἡ σωτηρία καὶ ἡ ἔξοδος τῶν Ἰσραηλιτῶν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ ἡ ἀναγέννηση τοῦ Ἑβραϊκοῦ Ἔθνους. Ἔχει ἀκόμη ἀγροτικὸ χαρακτῆρα, ἐπειδὴ ἀναφέρεται στὸ θερισμὸ τοῦ κριθαριοῦ.» («Ἑβραϊκὲς Γιορτὲς καὶ Παραδόσεις», ἐκδ. Ἰσραηλίτικη κοινότητα Βόλου 1993.) «Πεσὰχ σημαίνει “περνῶ ἀπὸ πάνω”, “προσπερνῶ” καὶ ἀναφέρεται στὸ πέρασμα τοῦ ἀγγέλου, ποὺ θανάτωσε τὰ πρωτότοκα παιδιὰ τῶν Αἰγυπτίων προσπερνῶντας τὰ σπίτια τῶν Ἑβραίων. Σημαίνει ἐπίσης τὸ “πέρασμα ἀπὸ τὴ σκλαβιὰ στὴν ἐλευθερία.
Τὸ ἑβραϊκὸ Πεσὰχ ἑορτάζεται τὴν πρώτη πανσέληνο μετὰ τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία, ἐνῷ τὸ ὀρθόδοξο τὴν πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὴν πρώτη πανσέληνο μετὰ τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία κι αὐτό, γιὰ νὰ ἑορτάζεται χρονικὰ πάντα μετὰ τὸ ἑβραϊκό, καθ’ ὅτι ὁ Μυστικὸς Δεῖπνος ἦταν τὸ παραδοσιακὸ ἑβραϊκὸ πασχαλινὸ τραπέζι, ποὺ γιόρτασε ὁ Ἰησοῦς μὲ τοὺς μαθητές του· ἡ σταύρωση ἔγινε μετὰ τὸ Πεσάχ. Ἡ Ὀρθοδοξία ἔχει τὶς ρίζες της ἀμιγῶς στὸν Ἰουδαϊσμὸ κι ὄχι βέβαια στὸν Ἑλληνισμό. Τὸ Πεσὰχ εἶναι μιὰ χαρακτηριστικώτατη περίπτωση. Οἱ ὀρθόδοξοι ὑποστηρίζουν, ὅτι ἔχει ἀλλάξει ἡ σημασία τῆς ἑορτῆς, καὶ γιὰ τοὺς χριστιανοὺς δὲν ἑορτάζεται ἡ Ἔξοδος ἀλλὰ ἡ ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ. Αὐτὸ ὅμως δὲν δικαιολογεῖ τὴν υἱοθέτηση τοῦ ἑβραϊκοῦ ὀνόματος (Πεσάχ-Πάσχα). Πέραν αὐτοῦ ἡ ἑορτὴ θὰ ἔπρεπε νὰ ἑορτάζεται κάποια σταθερὴ ἡμέρα, ὅποτε πιστεύουν ὅτι ἀναστήθηκε ὁ Ἰησοῦς. Ἡ ὀνομασία τῆς ἑορτῆς καὶ ἡ σύνδεσή της μὲ τὴν πρώτη πανσέληνο μετὰ τὴν ἐαρινὴ ἰσημερία δεικνύει τὴν ἑβραϊκὴ προέλευση καὶ σημασία της.

Ἑβραϊκὰ ἔθιμα, συμβολισμοὶ καὶ προσευχὲς

Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ παραπάνω τὸ σύνολον τῶν πασχαλινῶν ἐθίμων προέρχονται ἀπὸ τὸν ἑβραϊκὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πεσὰχ κι οὐδεμία σχέση ἔχουν μὲ τὴν ἑλληνικὴ παράδοση.
• Τὸ ἀρνί, ποὺ «συμβολίζει τὸ ἀρνὶ ποὺ ἔσφαξαν οἱ Ἑβραῖ οι καὶ μὲ τὸ αἷμα του
ἔβαψαν τὶς πόρτες τους, γιὰ νὰ προσπεράσῃ ὁ Ἄγγελος τοῦ θανάτου»,
ἀποτελεῖ βασικὸ στοιχεῖο τοῦ ἑβραϊκοῦ πασχαλινοῦ τραπεζιοῦ.
• «Τὰ πικρὰ χόρτα, μαρούλια (μαρόρ) καὶ σέλινα συμβολίζουν τὰ πικρὰ χρόνια τῆς σκλαβιᾶς στὴν Αἴγυπτο.» Παραδοσιακὸ ὀρθόδοξο φαγητὸ γιὰ τὸ βράδυ τοῦ Μ. Σαββάτου εἶναι ἡ μαγειρίτσα, ποὺ περιέχει ἐντόσθια ἀρνιοῦ καὶ χόρτα.
• Τὸ χαρακτηριστικὸ κόκκινο χρῶμα τῆς ἑορτῆς συμβολίζει τὸ αἷμα τοῦ ἀρνιοῦ.
• Τὰ βρασμένα αὐγὰ «συμβολίζουν τὴν τελετὴ τῆς θυσίας στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Ἱερουσαλήμ».
• Τὸ ξείδι «συμβολίζει τὰ δάκρυα τῶν Ἑβραίων, ποὺ ἔχυσαν, ὅταν ἦταν σκλάβοι στὴν Αἴγυπτο». Γιὰ τοὺς ὀρθόδοξους τὸ ξείδι εἶναι ἐπίσης πολὺ σημαντικό, γι’ αὐτὸ τὴ Μ. Πέμπτη τρῶνε φακές, ποὺ ἀπαιτοῦν κατανάλωση ξειδιοῦ.